Ne postoji toliko ostrašćen um koji bi mogao da negira ili opovrgne strahotnu činjenicu da su na području Pive i Velike nacističke snage u razmaku od 13 mjeseci, mimo svih pravila ratovanja, počinile najteže i, po broju žrtava i svireposti, neponovljene zločine nad civilnim stanovništvom na crnogorskoj teritoriji tokom Drugog svjetskog rata.
Vaseljenska patrijaršija, kao svoju samoupravnu jurisdikciju osnovala je Pećku arhiepiskopiju, najprije 1220-ih pod nazivom Žička, posvetivši u episkopa Savu Nemanjića (Sv. Sava); ali je istu stavila pod anatemu (prokletstvo) kada se 1346. samoproglasila u Skoplju ''patrijaršijom'', pa je1459. ukinula. Onda je Vaseljenska patrijaršija pod Turcima 1557. obnovila Pećku arhiepiskopiju opet kao sebi podložnu samoupravu, da bi je 1766, po drugi put ukinula, ovoga puta — ''vo vjeke''
Prema tome, Crnogorci su se pod državnom zastavom borili u Balkanskim i u Prvom svjetskom ratu. I ta zastava je ista današnja, s tom razlikom što je 2004. restilizovana, kao što su restilizovane sve, ili skoro sve državne zastave u svijetu.
