Piše: Božidar Proročić

Istaknuti crnogorski pisac Miraš Martinović je ljubitelje poezije obradovao svojom novom zbirkom ,,Nezapisana istorija.” Kao što to uvjek biva kod onih stvaraoca koji u sebi nose i gaje skromnost on je nenamljetljivo tiho gotovo bešumno pojavio se sa ovom izuzetnom zbirkom dajući svoj helenski doprinos kroz ,,Nezapisanu istoriju. ” Stihovi Miraša Martinovića predstavljaju ,,Arheologiju duše” upravo tako se zove i pjesma u njegovoj zbirci. Poezija Miraša Martinovića Takođe, izlazi iz ekspresivnog i tematskog područja strogog subjektivizma i uspijeva da spoji subjektivno i objektivni element, individu sa kolektivnim iskustvom, modernost sa vanvremenskim iskustvom. Tematski fokus ,,Nezapisane Istorije” je ono što bi sam pjesnik nazvao graditeljem riječi antičke mistike koja se stalno prepliće kroz bogastvo izraza. Za Martinovića, iako nije odmah doživio (već fikcisjki) istorijski događaj ,,Helenske zlatne epohe” teži ka tome da ga kroz snagu pisane riječi sažme kroz autentičan pristup poeziji želeći da pronikne do emocionalnog i mentalnog porijekla svoje (čitaočeve) prošlosti. Kao u psihoemotivnoj srži čovjeka koji je napisao istančane stihove  ili čak tragična iskustva njegovih junaka  prenio u poeziji, postaje jednostavan, blizak i gotovo razgovorljiv, izbjegava ekspresivne ukrase i eliminiše ironično raspoloženje. kao recimo u pjesmi ,,Mitologeme” đe autor kaže:

 ,, Ulazak u zvjezdane sinopsise

    crteže iscrtala Božja misao. ”

Razmišljanja Miraša Marinovića i njegov odnos prema drevnom svijetu uopšte i mitologiji posebno dinamičan je, u smislu da pjesnik u svoje pjesničko djelo unosi elemente mita i antike, kako bi stvorio svoju „ličnu“ mitologiju. što je sinteza različitih tradicija i različitih intertekstualnih odnosa. Shodno tome, njegove pjesme se u potpunosti ne poistovećuju sa starogrčkim modelom , već ga ponovo oživljava, doprinoseći stvaranju savremenog helenskog pogleda. Duboko lirsko promišljeni i senzualni izraz Martinovića nalazimo i u pjesmi ,,Smrt Bogova” đe sam autor kaže:

,, Da uspostavi crkvu

   U hramu Serapisa

   Neznabošci se bune”

Miraševu poeziju prati sažeti  niz, egzotičnih, misterioznih i fascinantnih pjesama njegov mitski svijet rađa, nove mitove jer ima fascinantan pristup poeziji koja često sublimirajući nesporazume i pretpostavke gradi svoj poseban vid individualizacije.  Poeziji se može pristupiti iz različitih uglova, kao što su naprimjer: njen sadržaj, slike i metafore, autorove filozofske ideje, i pristupi. Autorovo ,,beskonačno traganje” u ovoj zbirci poezije ima za cilj da objasni dugovječnost poezije kao idejne drevne konstrukcije  pronalazeći odgovor na mrežu ideja. Te su ideje, ukratko, o bezvremenosti i plastičnosti predmeta opisanih u pjesmama, sažetom i lijepom načinu izražavanja svojih fascinantnih slika kroz koje autor prenosi svoje osnovne poruke. Da bi se istakao način prilagođavanja starih (grčjih helenskih ideja) iz umjetničkih formi izvan sveprisutnije standardne savremene poezije Martinovićeve pjesme su  praćene karakterističnim slikama umjetničkih djela. Autor takođe pristupa nekim od najvažnijih drevnih mitova kroz psihološki orijentisane analize, koje dokazuju koliko su pred svojim vremenima bili tvorci, posebno u pogledu razumijevanja ponašanja i problema ljudi. Svojim posebnim pristupom u poeziji Martinović je autentično netipično za druge crnogorske autore u svoju poeziju unio ideje i teme: vizantijskog perioda, helenizma, grčke mistike, sa već prepoznatljivom poezijom Doclee čime odskače u najpozitivnijem smislu od savremene crnogorske književne scene. Miraš Martinović sa ovom zbirkom poezije nastavlja svoj antički put i gradi mostove poetske baštine za sve naredne generacije. Martinovićeva ,,Nezapisana istorija” kao i sve njegove ranije knjige su za čitaoce visoko obrazovane sa jakim estetskim pristupom poeziji, čime ova zbirka poezije nosi posebno lijepu draž i vrijedi je pročitati.