Piše: Tijana Lopičić

Amfilohije Radović je, koristeći pogrdne termine poput “komunistički nakot” ili “kopilad”, kako je često nazivao Crnogorce, nastavio da sprovodi kulturni genocid. Među vjernicima je zavladao strah pred njegovim kletvama, dok su njegovi govori ispunjeni mržnjom gušili kritičko promišljanje i slobodnu volju koju je, prema Bibliji, sam Bog darovao čovjeku.

Držanje pastve u neznanju postalo je amanet za jednog od najobrazovanijih teologa u Crnoj Gori. Tako je Amfilohije prećutao borbu naših predaka—sveštenika, koji su pokušali da isprave veliku istorijsku nepravdu nanijetu od strane Crkve Srbije. Skupština pravoslavnog sveštenstva Crne Gore, održana 14. i 15. juna 1945. godine u Nikšiću, donijela je rezoluciju sa pet tačaka koju je potpisalo svih 78 prisutnih sveštenika. Oni su izrazili nepovjerenje prema mitropolitu Josifu zbog njegovog protivnarodnog djelovanja, ali i ukazali da se preko ove crkve sprovode “velike srpske šovinističke ideje”.

No, kako na ključnim pozicijama 90-ih godina nijesmo imali proaktivne pojedince, Državni arhiv prilikom restauracije i kopiranja crkvene arhivske građe, koja je bila neadekvatno čuvana u crkvenom arhivu, nijesu obezbijedili kopije i za državni arhiv. Ko zna koliko dokumenata postoji koji bi mogli u daljem da razotkriju ovakvo djelovanje Crkve Srbije o kojem su naši preci govorili.

Nižući kletvu za kletvom, Amfilohije je pronalazio razloge čak i za kletve zbog zastava, pritom krivotvoreći  istorijske činjenice. Tvrdio je da je zastava iz doba kralja Nikole bila pod uticajem Francuske revolucije, a imala je velikosrpski karakter. Upravo kralj Nikola je širom otvorio vrata velikosrpskim projektima koje su sprovodili njegovi srpski sekretari, srpski urednici i srpski učitelji, odnosno srpski agenti koje je slao Ilija Garašanin sa jasnom agendom. Takođe, o periodu ‘naknadne pameti’ i pokajanja kralja Nikole, nakon aneksije i okupacije Crne Gore nema ni pomena.

„Ova zastava koja je danas ovdje istaknuta je zastava Francuske revolucije, kao što znate. Ja ne poštujem ni jednu revoluciju, jer je svaka revolucija bratoubilaštvo. A neke od njih su i bogoubilaštvo, kao ona staljinistička i titoistička. One su bratoubilačke i bogoubilačke. Ali ova zastava, ona je simbol hrišćanskih ideala – slobode, bratstva i zajedništva. Ko je danas protiv toga u Crnoj Gori – prokleto mu bilo sve što radio”, rekao je Amfilohije avgusta 2020. godine.

ĐEDOV AMANET

Koliko svjesno nedjelo može biti usađeno u jednoj osobi, jasno se ogleda kroz đedov amanet o navodnoj Njegoševoj kapeli, koja je u stvarnosti bila Aleksandrova kapela. Nema sumnje da je Amfilohije znao da je originalna Njegoševa, neosveštana kapela srušena, iako se mogla restaurirati prema mišljenju Građevinske sekcije sa Cetinja.

Umjesto toga, na izmještenoj lokaciji podignuta je nova kapela, veća i po arhitekturi različita od Njegoševe kapele. Tako je Amfilohijev amanet ostao vezan za Aleksandrovu kapelu, pod čijom su komandom izvršeni stravični zločini i genocid nad Crnogorcima.

Nije poznato da li je budući svetac Amfilohije ikada posjedovao svijest o pravednosti ili ju je, “putevima gospodnjim”, izgubio, ali je očigledno da je propagirao enormnu mržnju prema Crnogorcima, onima koji su dobro poznavali svoje korijene. Umjesto da bude oličenje ljubavi i pravednosti, svojim kontinuiranim manipulacijama postao je osoba koja nije zaslužila poštovanje, pa ni od onih poput mene, koji su, iako kršteni u tadašnjoj Pravoslavnoj crkvi u Crnoj Gori, prozreli njegova nedjela.