Ekonomija

ANALIZA: Crnogorski mljekari i konkurencija iz regiona: “Caruje” uvozni jogurt

Apr 23, 2024 0 Komentara

(15 riječi)

Tri crnogorske najveće kompanije koje se pretežno bave preradom  i prodajom mlijeka i mliječnih proizvoda – Lazine, Nika i Srna, imale su zajedno za skoro 36 odsto manji ukupni prihod nego sama Imlek Boka, koja crnogorskom tržištu distribuira uvozni jogurt, popularnu Imlekovu  “kravicu”, kao i ostale uvozne miječne proizvode. To je samo dio ukupne slike, jer pored “kravice”, naravno, na tržištu se distribuiraju i brojni drugi mliječni proizvodi uvezeni iz regiona (robne marke Dukat, Zbregov, K plus, Meggle…) čime je ukupna slika za crnogorske mljekare i domaći prozvod mljekarske industrije još nepovoljnija. 

Kada se saberu ukupni prihodi  tri najveće crnogorske tzv .”mljekarske” kompanije, evidentno je da su im realizacija i prihodi i dalje značajno niži od konkurencije. 

Na drugoj strani, samo ova tri najveća crnogorska mljekara zaposlila su u Crnoj Gori 221 radnika, skoro pet puta više u odnosu na Imlekovih 47 upošljenih. 

 

-Tako je Imlek Boka, u 2023. imao prihode od 33,12 miliona eura (rast od 14 odsto), rashodi su bili 32, 25 miliona (porasli su takođe 14 odsto u odnosu na 2022), uz ostvareni profit od 771 hiljada eura (pad od 2 odsto u odnosu na 2022). Ova firma je prošle godine zapošljavala u Crnoj Gori 47 radnika, jednog više nego na kraju 2022. 

-Na drugoj strani, najveća crnogorska kompanija kojoj je pretežna djelatnost mliječna idustrija, Šimšić Montmilk, koja posjeduje mljekaru Lazine Danilovgrad,  imala je ukupni prihod od 13,54 miliona (rast od 6 odsto u odnosu na 2022), rashode od 12,81 miliona eura (rast od 3 odsto), i neto rezultat od 537 hiljada eura (rast od 137 odsto u odnosu na 2022). Zapošljavali su 119 radnika na kraju 2023. godine, jednog više nego na kraju 2022. 

Nikšićka kompanija Šljukić co (posjeduje mljekaru Srna) imala je ukupne prihode od  7,94 miliona eura (rast od 26 odsto),  rashodi su bili 6,75 miliona eura (porasli su 12 odsto), a dobit  je bila 1,05 miliona (čak 303 odsto viša nego u 2022. godini). Zapošljavali su, na kraju 2023. godine 63 radnika, troje manje nego godinu ranije. 

Nikšićka kompanija FML (Nika mljekara) imala je ukupne prihode na kraju 2023 u iznosu 2,69 miliona eura (17 odsto rast u odnosu na 2022); rashodi su bili  2,58 (16 odsto viši nego u 2022) i ostvarena je dobit od 98 hiljada, što je rast od 65 odsto u odnosu na dobit iz 2022. Sve to su radili sa 39 zaposlenih na kraju godine, devetoro više nego godinu prije. 

Đuranović: Uvezeno 62 odsto više jogurta od cijele crnogorske prozvodnje 

Predsjednik Odbora udruženja prehrambene i poljoprivredne industrije u Privrednoj komori Milutin Đuranović  je kazao nedavno da je “interesantan slučaj kod uvoza jogurta gdje se na osnovu zvaničnih podataka može konstatovati da se uvoz jogurta za posljednjih 14 godina povećao za 2,4 puta, da je u 2023. količina uvezenog jogurta bila veća od domaće proizvodnje za 62%, odnosno da se količina uvezenog jogurta u 2023. u odnosu na 2022. povećala za 8,1%. 

Prema posljednjim podacima Monstata, u 2023. godini uvezeno je preko 15 hiljada tona jogurta, tj. svakodnevno smo uvozili po 41 i po tonu jogurta, čime se za godinu dana prošle godine“odlilo” u uvoz 17,5 miliona eura, samo za jogurt. Poređenja radi, ta suma bila je na kraju 2008. godine samo 5,6 miliona eura, a količinski, tada je uvezeno 6,2 hiljade tona, u odnosu na prošlogodišnjih 15 hiljada. 

Nema Vlade kojoj nijesu pisali, ali uzalud… 

-Posljednji zahtjev sa inicijativom da se ograniči prekomjerni uvoz jogurta podnijeli smo resornom Ministarstvu u decembru 2023. godini. U zaključku odgovora koji smo dobili u februaru 2024. godini stoji „ne može se utvrditi postojanje uzročno-posljedične veze između povećanog uvoza datog proizvoda i ozbiljne štete ili prijetnje ozbiljnom štetom za proizvođače koji su pokrenuli ovu inicijativu“. Ovdje se postavlja pitanje, da li uvoz treba da raste do nivoa da uguši domaće mljekare, a sa njima i domaće farme, da bi nadležne institucije konstatovale da je uvoz tog proizvoda prouzrokovao ozbiljnu štetu za proizvođače koji su pokrenuli ovu inicijativu – zapitao se Đuranović. 

On je nedavno podsjetio da je Republika Srbija, koja ima veoma razvijen sektor poljoprivredno-prehrambene proizvodnje, u jesen 2022, kada je na tržištu bio manjak mlijeka, donijela uredbu kojom je zabranila izvoz mlijeka. U februaru 2023 kada se na tržištu pojavio višak mlijeka, uvedene su prelevmani na uvoz mlijeka, kako bi se zaštitila domaća proizvodnja od prekomjernog uvoza. U martu 2024. Srbija je ograničila uvoz jestivog ulja i margarina, kako bi se zaštitila domaća proizvodnja… 

Đuranović je  ukazao da pasivan odnos naših nadležnih institucija po ovom osnovu i nedovoljan agrobudžet je vjerovatno uzrokovalo da je uvoz hrane 16 puta veći od izvoza hrane. On je tada kazao da ne postoji Vlada Crne Gore u poslednjih tri decenije čijim resornim Ministarstvima nijesu podnosili zahtjeve za zaštitu od prekomjernog uvoza i očuvanje domaće proizvodnje.

U pojedinim situacijama smo podnosili i zahtjeve za sprječavanje prodaje uvoznih proizvoda po damping cijenama. Nažalost, uvijek bi dobijali negativan odgovor na naš zahtjev, a u pojedinim slučajevima, odgovor nijesmo uopšte dobijali – kazao je Đuranović.