Piše: prof. dr Mihailo Burić

Danas se u Crnoj Gori povampirila jedna velika glupost o identitetu Crnogoraca, da su Crnogorci Srbi i ne mogu biti ništa drugo. Na veliko iznenađenje, jedan dio našeg naroda, iako je zaista pametan, povjerovao je u ovu zlu glupost-namjeru. Jer, Crnogorci  traju na Balkanu od prije 1.400 godina, kako nam vrlo precizno dokazi i mape zbore.

Zaista je mnogo obimnih i kvalitetnih knjiga objavljeno o Crnogorskoj istoriji. Ali su one shvatljive  ograničenom krugu čitalaca. Za “široke narodne mase” potrebno je imati lakše shvatljive istorijske prezentacije, naročito putem kartografije. Kartografske prezentacije su lako shvatljive, za širok krug stanovništva i ne može se sa njima manipulisati, jer su jasne i konkretne. Svoj prilog, upravo uvažavajući istorijske kartografske činjenice, dao sam u knjizi “Geografsko- istorijski Atlas Crne Gore”, 2022, M.Burića.

Korisno je, pa i obavezno, putem reinterpretacije tog Atlasa, upoznati  građane Crne Gore sa nepobitnim činjenicama o istoriji crnogorskog naroda. To je danas potrebno više nego ikada, zbog toga što se narod  namjerno ”truje” neistinama o crnogorskoj istoriji.

Svaku zemlju u osnovnim elementima čine teritorija i narod koji živi na toj teritoriji.    Nacija neke države označava njene građane (narod) povezane u zajednički identitet, koji je označen zajedničkom državom, istorijom, kulturom, religijom i jezikom, te organizovanom teritorijom, ekonomijom i Ustavom.  U svom istorijskom hodu i razvoju Crnogorska država je objedinjavala u okviru crnogorske državne nacije i druge entitete. Taj istorijski hod i najbolje determiniše  kartografisanje državne  teritorije. Mape su u tome nezamjenjive i konkretan su dokaz kojem  ne treba premnogo  dopunskog objašnjenja.

Porijeklo Crnogoraca nedvosmisleno je dokazano sa oko 650  toponima na današnjoj crnogorskoj teritoriji, koji se istovremeno nalaze u Podlablju. Osim toga, u Češkom jeziku  postoje ista 3 slova kao u crnogorskom (šj “ekira,žj” aga, bronzc” in). Slično je i u Poljskoj  (na poljskom jeziku: izvinjavam se mnogo = pše prašam barzco).

Plemena Južnih Slovena, nakon njihovog dolaska na Balkan, odmah poslije 600 te godine, su bila raspoređena prema Jadranskom moru, tako što su Travunjani i Dukljani bili duž obale, a Srbi na kontinentu.

Dukljanski Sloveni-Crnogorci počinju svoju istoriju na teritoriji knjaževine Duklje, prvog oblika crnogorske državnosti.

Sledeća faza organizacije crnogorskih predaka je Kraljevina Duklja.

Nakon okupacije Kraljevine Duklje,od strane Raške(početkom XIII vijeka), a tokom njenog oslobođenja, Duklja je tansformisana u Zetsku državu. Bio je to kontinuitet od Kraljevine Duklje do Kraljevine Crne Gore. Jer svaka okupacija ima ograničen rok trajanja. Crnojevići i Balšići su srednjevjekovne crnogorske katoličke dinastije (XIV i XV vijek), nakon Vojislavljevića. Crnojevići su prva pravoslavna crnogorska dinastija, pod kojom je Duklja/Zeta dobila novo ime – Crna Gora.

Crna Gora biva međunarodno prepoznata kao zasebna država i u XV vijeku. To dokazuje prikaz crnogorske države na karti Evrope. U to vrijeme okolni prostori su bili pod Turskom okupacijom. I na tom ogromnom prostoru, pored Osmanskog carstva, postojala je još samo jedna država – Crna Gora.

Još za vrijeme vladavine Osmanlija, na Balkanu bivaju međunarodno priznate nova država knjaževina Srbija i stara država Crna Gora. Između Srbije i Crne Gore nalazilo se Osmansko carstvo, koje će potrajati i nakon 1878 godine.

Početkom XX vijeka Crna Gora vraća svoj status Kraljevine. Sada se umjesto Kraljevina Duklja naziva Kraljevina Crna Gora, međunarodno priznata.

Crna Gora biva anektirana 1918. godine i nestaje u kraljevini Jugoslaviji. Tokom 23 godine “tamnovala” je samo kao regija Zetska banovina Kraljevine Jugoslavije. Takvo stanje se mijenja poslije II svjetskog rata, pa Crna Gora vraća status samostalnosti i postaje jedna od 6 republika nove SFR Jugoslavije.

Nakon raspada Jugoslavije Crna Gora, poslije 2006. godine, postaje samostalna država.

Crnogorska država, začeta prije  1.400 godina, prolazi brojne istorijske lomove, ali održava svoj dukljanski kontinuitet kroz 4 glavne državne faze :

I faza=Sklavinija/knjaževina (IX vijek,Arhont Petar) i kraljevina Duklja (XI vijek-kralj Mihailo Vojislavljević)

II faza =knjaževina/kraljevina Crna Gora (XX vijek-Knjaz/Kralj Nikola Petrović)

III faza= Crna Gora kao  samostalna  republika SFRJ, od 1944. do 2006. godine,

IV faza: Crna Gora 2006. godine je obnovila državnost u punom državnom kapacitetu ,i postala stalna  članica UN.