Politika

CRNA GORA I AZERBEJDŽAN U SVIJETLU MAJSKE SLOBODE

Maj 27, 2020 1 Komentara

(15 riječi)

Piše: Božidar Proročić književnik i publicista

 Dvije prijateljske države Crna Gora i Azerbejdžan svaka sa svojom bogatom istorijom, kulturom, tradicijom, folklorom, posebnostima slavi u maju mjesecu dan svoje državnosti. Taj svoj sveti dan Crna Gora je proslavila 21 maja kada su građani Crne Gore na referenduumu 2006 izglasali (povratili) svoju nezavisnost koja je brutalnim odlukama takozvane Podgoričke skupštine iz 1918 godine izgubila svoju viševjekovnu državnost. Azerbejdžan je svoju državnost stekao 28 maja 1918 godine. Azerbejdžan je tada postao prva sekularna republika u islamskom svijetu. Već 1920 godine Azerbejdžan je ,,prisajedinjen” SSSR. A Crna Gora će u u periodu posle 1918 godine voditi vitešku borbu da obnovi svoju nezavisnost, oduzetu brutalnim i lažnim odlukama ,,Podgoričke skupštine. ”

 Crna Gora i Azerbejdžan dvije prijateljske zemlje dale su izuzetne stvaraoce, pisce, pjesnike, borce, naučne radnike koji će slavu svojih domovina pronijeti daleko van njenih granica. Za vrijeme drugog svjetskog rata Crna Gora i Azerbejdžan su dali ogroman broj vojnika i žrtava u borbi za slobobodu ne samo svoju već i drugih naroda Evrope njihova borba je bila snažna i hrabra postavivši tako najljepše temelje antifašističke borbe kroz koju će Crna Gora i Azerbejdžan biti prepoznate po hrabrosti. Nakon završetka drugog svjetskog rata Crna Gora je bila u sastavu Jugoslavije dok je Azerbejdžan ostao u okvirima SSSR-a. Zahvaljujući hrabrim političarima vizionarima, a prije svega zahvaljujući narodu sa početkom devedesetih godina obje države su težile da povrate svoju nezavisnost. Azerbejdžan je to postigao 30 oktobra 1991godine kada su Azerbejdžanci hrabrim odlukama svog naroda ali prije svega volji i hrabrosti Hejdara Alijeva beskompromisnog borca koji je u najtežim trenucima bio uz svoju domovinu i hrabro joj izborio put slobode. Hejdar Alijev će postati simbol slobode i jedan od najčasnih ličnosti u istoriji savremenog Azerbejdžana. Ubrzo nakon sticanja nezavisnosti  na azerbejdžanskoj teritoriji Nagorno-Karabaha Jermenske snage su okupirale tu teritoriju, što je dovelo do sukoba i konflikta ali i do danas neriješenog pitanja za Azerbejdžan koji je svim diplomatskim ali i istorijskim činjenicama dokazao da je okupirana teritorija dio Azerbejdžana. No nažalost u tom periodu se desila i ,,Hodžalinska tragedija” kada su Jermenske nacionalističke snage u želji da stvore ,,Veliku Jermeniju” u noći između 25 i 26 februara 1992 godine izvršile pokolj i etničko čišćenje nad etničkim Azerbejdžancima. Crna Gora je sa početkom devedestih sa tadašnjim predstavnicima independističkog pokretra počela borbu za Crnu Goru. Ta borba je bila komplikovana jer su počeli krvavi ratovi na prostoru Jugoslavije. Jedna po jedna Republika su sticale svoju nezavisnost Crna Gora nažalost među zadnjima je to ostvarila iako je bila nezavisna država mnogo prije drugih.

 Diplomatski odnosi Crne Gore i Azerbekjdžana predstavljaju izuzetnu saradnju između dva prijateljska naroda. Republika Azerbejdžan je priznala nezavisnost Crne Gore 24. jula 2006. Diplomatski odnosi između Crne Gore i Republike Azerbejdžan uspostavljeni su 24. aprila 2008. Izvanredni i opunomoćeni ambasador Crne Gore u Republici Azerbejdžan, na nerezidentnoj osnovi, sa sjedištem u Ankari bio je Branko Milić (stupio na dužnost 29. marta 2015). U Beogradu, je Eldar Hasanov (stupio na dužnost 6. oktobra 2010). Vlada Crne Gore je na sjednici 20. decembra 2018. donijela odluku o otvaranju Kancelarije Ambasade Crne Gore u Republici Turskoj sa sjedištem u Bakuu, Republika Azerbejdžan. Aprila 2012. Diplomatska Misija Republike Azerbejdžan u Podgorici počela je sa radom. Decembra 2013. otvoren je Konzulat Crne Gore u Azerbejdžanu, BakIzvanredni i opunomoćena ambasador Republike Azerbejdžan u Crnoj Gori, sa sjedišteu, na čelu sa počasnim konzulom Vugarom Alijevim.

 U okviru obilježavanja desete godišnjice obnove nezavisnosti Crne Gore predsjednik Skupštine Azerbejdžana Oktaj Asadov posjetio je Crnu Goru 21. maja 2016. Predsjednik Azerbejdžana Ilham Alijev boravio je u zvaničnoj posjeti Crnoj Gori 12. marta 2013, tokom koje se sreo sa predsjednikom države Filipom Vujanovićem, predsjednikom Skupštine Rankom Krivokapićem i predsjednikom Vlade Milom Đukanovićem. Predsjednik Skupštine Ivan Brajović boravio je u zvaničnoj posjeti Azerbejdžanu u periodu 13-14. mart 2018. Tokom posjete se susreo sa predsjednikom države Ilhamom Alijevim, predsjednikom Velike narodne skupštine Ogtajem Asadovim, predsjednikom Vlade Arturom Rasizadeom i ministrom vanjskih poslova Elmarom Mamadjarovim. Takođe, uzeo je učešće na Međunarodnoj konferenciji ,,Uloga parlamentaraca u jačanju ekonomske saradnje i kulturnih veza duž svilenog puta. ”

 Ministar spoljnih poslova prof. dr Srđan Darmanović boravio je u zvaničnoj posjeti Azerbejdžanu 1-3. novembra 2017, tokom koje se susreo sa predsjednikom države Ilhamom Alijevim, predsjednikom Vlade Arturom Rasizadeom, ministrom spoljnih poslova Elmarom Mamadjarovim i ministrom ekonomije Šahinom Mustafajevim. Predsjednik Crne Gore Filip Vujanović učestvovao je na 5. Globalnom forumu u Bakuu 17. marta 2017. i tom prilikom imao bilateralni susret sa predsjednikom Azerbejdžana Ilhamom Alijevim. Predsjednik Vlade Milo Đukanović boravio je u radnoj posjeti Azerbejdžanu u periodu 27-28. oktobar 2015, tokom koje se susreo sa predsjednikom države Ilhamom Alijevim, predsjednikom Vlade Arturom Rasizadeom, predsjednikom SOCAR-a Rovnagom Abdulajevim i predsjednikom državne avio kompanije Azerbaijan Airlines - Azal Džahangirom Askerovim, kao i ministrom za vanredne situacije Kamaladin Hejdarovim. Predsjednik Crne Gore Filip Vujanović je, tokom učešća na ceremoniji otvaranja „Evropskih igara mira“ u Bakuu 12. juna 2015. imao odvojeni susret sa predsjednikom države Ilhamom Alijevim. Predsjednik Vlade Crne Goru Milo Đukanović boravio je u zvaničnoj posjeti Azerbejdžanu 17. septembra 2014. i imao susrete sa predsjednikom države Ilhamom Alijevim, premijerom Arturom Rasizadeom i ostalim visokim zvaničnicima. Predsjednik Skupštine Ranko Krivokapić, u svojstvu predsjednika PS OEBS-a, posjetio je Azerbejdžan 15. aprila 2014. i imao susrete sa predsjednikom države Ilhamom Alijevim, predsjednikom Parlamenta Ogtajem Asadovim, premijerom Arturom Rasizadeom, ministrom vanjskih poslova Elmarom Mamadjarovim i ministrom ekonomije Šahinom Mustafajevim.Predsjednik Crne Gore Filip Vujanović boravio je u Azerbejdžanu 17. decembra 2013. i imao susret sa predsjednikom države Ilhamom Alijevim.

 Na ovaj način Crna Gora i Azerbejdžan su razvijali izuzetnu saradnju i jaku diplomatsku aktivnost. Azerbejdžan je jedan od najvećih inostranih investitora u Crnoj Gori. Saradnja na poljima kulture izuzetno je aktivna i sadržajna. Prije svaga zahvaljjući ažurnom i sposobnom Seyran Mirzazadi, koji je direktor Kullturno-Ekonomskog centra Azerbejdžana u Podgorici i koji ulaže velike napore da Crnogorci upoznaju kulturu Azerbejdžana ali i da Azerbejdžanci upoznaju se sa kulturom Crne Gore. Uskoro će izaći i koautorska knjiga ,,Istaknute ličnosti Azerbejdžana na crnogorskom jeziku čiji je jedan od autora Seyran Mirzazada čime ćemo se upoznati sa bogastvom i baštinom ovog nama prijateljskog naroda izdavanje knjige će nesebićno podržati najveći Azerbejdžanski investitor u Crnoj Gori ,,Azmont Investments” koji je podržao mnogobrojne projekte u Crnoj Gori. No Kulturno-Ekonomski centar Azerbejdžana u Podgorici podržao je i potmogao mnoge ne samo kulturne već i humanitarne projekte u Crnoj Gori od sjevera do juga. Takođe ambasada Azerbejdžana u Crnoj Gori je podržala brojne projekte od samog njenog osnivanja. Pored oponumoćenog NJ. E. Eldara Hsanaova i otpravnika poslova Mahir Džafarova i Orkhan Aliyev i tokom pandemija virusa Covid 19 Azerbejdžan je poslao pomoć u medicinskoj i zaštitnoj opremi donacija Međunarodnog centra Azerbejdžana ,,Nizami Gandžavija.”

 Siguran sam da će Azerbejdžan i Crna Gora u majskim paralelama slobode i nezavisnosti jačati svoje prijateljske odnose među svojim narodima i biti najznačajni partneri u budućnosti. U znak prijateljtva poklanjam pjesmu posvećenu Azerbejdžanu koja će među našim narodima razviti još bliskije odnose.

 AZERBEJDŽAN ZEMLJA VATRE

Posvećeno iskrenom patrioti i prijatelju Crne Gore Seyranu Mirzazadi

 Ti drevna zemljo na obali Kaspijskog mora

gazim poljima tvojih drevnih heroja

Tališke planine tajnu čuvaju

rodih se na obalama rijeke Kura

opijem vrhovima Bazardjuzju

ispisah najljepše stihove tvoje

pamtićemo sve godine ove

istorije kojom si nastala

i dok čitam petoknjižje Hamsa

u meni se rasplamsa vatra

Nezami Gandžavija njegova

poema mene opija

tvoja vojska ponosno gazi

da tvoja polja slobode odbrani

Lenkoranska nizija i Kursko-Arasinska

u srcu tvome tiho šapuću

Husein Džavid napisa slova

Nahčivan novog doba

Pjesma Vagabazde Bahtijara

u srcu Azerbejdžana istinom stvarana

Hejdar Alijev sa stavom ratnika

iskova mačem put slobode

rodi se zemlja stvorena od vatre

rodi se Azerbejdžan kolijevka slobode.