Na Cetinju je večeras, u Crnogorskoj galeriji umjetnosti Miodrag Dado Đurić održana izložba art projekta Narodnog muzeja Crne Gore pod nazivom “Što je nama naša borba dala”. Izložbu je otvorila direktorica Narodnog muzeja, istoričarka umjetnosti i likovna kritičarka Anastazija Miranović.

“U godini velikih jubileja – 80 godina od trinaestojulskog ustanka, prvog organizovanog, opštenarodnog ustanka u porobljenoj Evropi i 70 godina od osnivanja Muzeja NOB-a smatrali smo za shodnim realizovati umjetnički projekat “Što je nama naša borba dala, kojeg čine tri izložbe, tri ugla percipiranja, promišljanja i artikulisanja velikih tema – slobode i antifašizma, narodnooslobodilačke borbe i revolucije, socijalne pravde, rodne ravnopravnosti prosperiteta i emancipacije “novog čovjeka” i društva koje su u umjetnosti, poratnog, socijalističko – komunističkog perioda bile nametnute, dirigovane i kontrolisane, da bi u vremenu postkomunizma i postmoderne bile potisnute i zaboravljene, zaogrnute plaštom demokratije, kreativnih sloboda i individualnih umjetničkih izricaja”, rekla je Miranović.

Potiranjem i/ili podrazumijevanjem, bagatelizovanjem i banalizovanjem, zaboravljanjem i obezvređivanjem tih vrijednosti, kaže, izgubili smo bazični, vrijednosni, uporišni oslonac.

“Rezultate tih činjenja ili nečinjena živimo danas, a umjetnost kao ogledalo stvarnosti i društva u kom nastaje, neminovno ukazuje i otvara pitanja”, rekla je ona.

Posmatrano iz ugla istorije umjetnosti, objašnjava Miranović, ove tri izložbe prezentuju hodogram osamdesetogodišnje likovne produkcije umjetničkih djela na date teme kroz selekciju i ekspoziciju radova u vremenskom rasponu od 1945. do 2021.

“Koristim priliku javno da se zahvalim umjetnicima koji su se odazvali mom pozivu za učešće na izložbi stvarajući i predstavljajući namjenske tematske radove: Dimitriju Popoviću, Zlatku Glamočaku, Nataši Đurović, Vesku Gagoviću, Igoru Rakčeviću, Jeleni Tomašević, Suzani Pajović, Ani Matić, Ivanki – Vani Prelević, Ani Miljkovac, Anki Gardašević, Zoranu Živkoviću, Davidu Delibašiću, Katarini Švabić, Maji Šofranac, Mileni Jovićević, Nikoli Markoviću, Vlatki Vujošević, Nadi Kažić, Nemanji Batrićeviću i Lucy Heyward”, poručila je ona.

Kako ističe, svojim lucidnim, intrigantno provokativnim razmišljanjima datih tema umjetnici pažnju fokusiraju na određenu, aktuelnu pojavnost, ostvarujući diskurs koji problematizuje, opominje, plaši i upozorava.

“Svitanje, Snovi o slobodi, Superheroj, Stisak, Outlet, Antifašizam nije modni detalj, Zemlja odvažnih noseva, Mijene, Obraćaj mi se kao Svetosti, Zastave, Crnogorske heroine – Milica Vučinić, Naša saradnja vrata koja vode do slobode. Kolekcionar, Ćelije memorije – uspavanka, Uvijek isto, neki su od indikativnih naziva predstavljenih radova”, rekla je direktorica Narodnog muzeja.

Kako je objasnila, za razliku od prve izložbe ovog projekta, čija su djela, razumljivo, shodno vremenu nastanka, realizovana u klasičnim likovnim medijima – slikarstvu, crtežu i sklulpturi, radovi na ovoj izložbi dominantno konceptualnog prosedea, realizovanih većinom kao instalacije, objekti, video radovi otvaraju prostor za izjave umjetnika o sopstvenom radu, koje čini integrativni sement samog rada.

“Osobena sprega različitih tekstualno – oblikovanih pisama upotpunjuje željeni, perceptivni kontekst, otklanjajući barijeru “nerazumijevanja” predočenog, koje je potom u ravni individualnih, spoznajno obrazovnih kapaciteta”, kaže Miranović.

Da li je sloboda u suštini ambivalentan koncept koji se uspostavlja u odnosu na opozit koji je ograničava, u dihotomnoj korelaciji: ropstvo – sloboda, rat – mir, borba – predaja? Da li se kreativni procesi u umjetnosti kreću spiralnom putanjom , obnavlajućim procesima i daljim razvojem prethodno usvojenih vrijednosti, samo su neka od pitanja koje otvara ova izložba te da, ističe Miranović, odgovore na njih moramo dati sami.