Uz 78. godišnjicu partizanskog proboja iz nacističkog obruča
Antifašistički eho Sutjeske
Više stotina članova antifašističkih udruženja iz zemalja bivše Jugoslavije obelježilo je na Tjentištu 78. godišnjicu bitke na Sutjesci. Delegacije iz svih jugo republika, u dugoj koloni, prilazile su spomen kosturnici u kojoj počiva preko 3.300 boraca i polagale vijence i cvijeće, uz obavezan minut ćutnje i čuveni partizanski pozdrav- odavale poštu herojima palim u jednoj od najtežih ali i najslavniih bitaka iz Drugog svetskog rata. Iako je te subote, 12. juna, broj posjetilaca, zbog pandemije korona virusa, bio nešto manji nego ranijih godina, vremešniji antifašisti nijesu krili zadovoljstvo što je medju njima bilo dosta mladih.
Foto: CP
Grupa antifašista iz Podgorice - Na Tjentištu ih je bilo nekoliko desetina, a predvodio ih je predsjednik UBNORA Boro Banović
Okićeni zastavama država iz kojih dolaze, ali i trobojkom s petokrakom-zastavom bivše Jugoslavije, te prepoznatljivim partizanskim kapama i sa slikama Josipa Broza Tita, s pažnjom su slušali predstavnike antifašističkih udruženja iz Federacije BiH, Crne Gore, Hrvatske i Srbije , koji su ukazali na teška stradanja partizanske vojske u nastojanju da probiju neprijateljski obruč koji su sačinjavali nekoliko puta brojniji i bolje opremljeni njemački fašisti i njihovi pomagači.
Foto: CP
Cilj njemačke ofanzive "Švarc" na
Sutjesci 1943. bilo je potpuno slamanje partizanskih jedinica na čelu
sa Josipom Brozom Titom, koje su tek izašle iz bitke na Neretvi,
još jedne poznate epizode partizanskog pokreta iz Drugog svjetskog rata.
Više od 120.000 njemačkih i italijanskih vojnika, te ustaša i četnika koji su bili nosioci municije i konjovoci , u obruču je mjesec dana držalo oko 20.000 partizana i par hiljada ranjenika i teških bolesnika. Njihov proboj sa Tjentišta mnogi smatraju čudom, a bitku na Sutjesci odlučnom bitkom Drugog svjetskog rata. Više od 7.000 partizana poginulo je tokom proboja iz obruča i njihova imena utisnuta su u zidove spomen muzeja, rad arhitekte Ranka Radovića.
Crnogorska zastava i vijenac na grobu Save Kovačevića
Ispred spomenika koji simbolizuje kanjon
rijeke s visokim liticama, skluptora Miodraga Živkovića, održan je prigodan
program, a Dolinom heroja, kako se naziva prostor kojim dominira spomen
-komples, odjekivale su poruke da ,,ideje NOB-a moraju biti
inspiracija za njegovanje antifašizma, koji je brana medjunacionalnoj, vjerskoj
i svakoj drugoj mržnji i diskrimanaciji .
Predsjednik SABNOR-a BiH Sead Djulić kazao je da iako su Titovi
partizani,kojih je na Sujesci bilo iz svih krajeva bivše nam
domovine i svih nacionalnosti , neki današnji političari htjeli bi da im
prebroje ,,krvna zrnca’’ i da utvrde da je ,,njihovih” bilo najviše.
-Svi znamo da su u ovoj Dolini heroja bili Titovi proleteri, koji se nijesu prebrojaavali kao Srbi, Hrvati, Crnogorci, Slovenci, Makedonci, Muslimani, Jevreji ili Romi-svi su bili partizani - antifašisti. I niko nema prava da ih izdvaja i razdvaja po nacionalnosti, upozorio je Sead Djulić (insert iz govora na sljedećem videu):
U ime antifašista Crne Gore potpredsjednik
UBNORA Slobodan Simović je podsjetio na brojne podvige partizana iz Crne
Gore koji su zajedno sa borcima iz svih krajeva Jugoslavije svojom srčanašću
nadomještali nedovoljnu naoružanost i malobrojnost u odnosu na fašističku
vojsku.
Simović je podsjetio na legendarne komandante Savu Kovačevića i Vasilija Vaka Đurovića, narodne heroje koji su poginuli tokom bitke u kojoj, dvadesetak hiljada partizana, sa oko tri hiljade teških ranjenika, od 15. maja do 15. juna 1943. u himničnom zanosu se borilo sa 120 hiljada Njemaca, Italijana, Bugara i domaćih izdajnika, i uspjelo da probiju obruč.. Simović je ponovio i legendarnu poruku branioca Ljubinog groba - boraca Četvrte proleterske crnogorske udarne brigade: “Dok god budete čuli na Ljubinom grobu pucnje naših pušaka, Njemci neće proći. A kad toga ne bude, znajte da na njemu više nema živih proletera.” Iz te bitke mnogi su ušli u legendu: „ lično sam doživeo nekoliko slučajeva kad su borci , noseći na leđima ranjenike preko Prenja, umirali pod nosilima…Od napora, gladi, iscrpljenosti…padali su mrtvi spasavajući ranjenog druga.“(zapisao je jedan od boraca sa Sutjeske).
Foto: CP
A danas, obilježavajući
godišnjicu jedne od najslavnijih bitaka u istoriji čovječanstva, u Dolinu
heroja, odlazi se u dvije kolone. Doći, kao antifašisti, razdijeljeni po
nacionalnoj i etničkoj osnovi je uvreda
za preko 7.000 palih boraca, kojima svakog juna odajemo zasluženu počast.
Oni su pobijedili fašizam, mi moramo pobijediti razlike –u sebi. To mogu samo
iskreni antifašisti, koji danas, kao onda proleteri-partizani sa
Sutjeske, su zajedno svi: Srbi, Crnogorci, Hrvati, Slovenci, Makedonci, Muslimani…i
tako redom.
Tako, je bilo minule subote,12.juna-zastave svih biviših jugo-republika vijorile su se Dolinom heroja.Visoko uzdignute bile su i crvene - crnogorske …
Crnogorske
manifestacije rodoljublja
Uoči odlaska na 78. godišnjicu Bitke na Sutjesci, članovi Udruženja antifašista Podgorice priredili su drugarsko veče u Sarajevu. Bila je to zapravo manifestacija rodoljublja, na kojoj su se pjevale pjesme koje slave narodno-oslobodilačku borbu jugoslovenskih naroda, u kojoj je bilo zapaženo učešće boraca iz Crne Gore. Kako se tih dana u Sarajevu održavala i promocija dvotomne knjige dr Šerba Rastodera ,,Parole ili činjenice – Za pravo čast i slobodu Crne Gore’’, drugarskoj večeri pridružili su se gospodin Rastoder i urednik tog izdanja istoričar Novak Adžić. Pred kraj tog druženja uz muziku i uglavnom popularne crnogorske kompozicije, na ,,repertoru’’ su se našle i partizanske pjesme. Kako je to izgledalo pogledajte u sljedećem videu:
0 Komentara