Piše: Nikola K. Čelebić
VIDOVDAN – MIT, ISTORIJA I ZAGONETKA IMENA Praznik koji su Srbi usvojili tek u 19. vijeku
(15 riječi)
Vidovdan se danas slavi kao jedan od stubova srpskog identiteta – dan pogibije kneza Lazara, Kosovske bitke, vjere, žrtve i „nebeskog carstva“. No, istorija tog datuma i imena pokazuje da je riječ o konstruktu novijeg datuma – simbolu koji je više stvar kulture i politike, nego crkvenog predanja.
Prije Kosovske bitke 1389. godine, 15. juni (po starom kalendaru) bio je posvećen proroku Amosu. Na Zapadu se tog dana slavio Sveti Vit (Vitus), ali Srpska pravoslavna crkva ga nikada nije priznavala. Njegovo ime ne postoji u srpskim crkvenim kalendarima iz srednjeg vijeka, pa čak ni u onima iz 18. vijeka. Tek ruski crkveni uticaji u tom periodu uvode ime Vita u bogoslužbene knjige, ali ni tada on ne postaje svetac srpske crkve.
Zanimljivo je da se ime „Vidovdan“ ne pojavljuje ni u srpskim patriotskim kalendarima iz prve polovine 19. vijeka. Tek krajem tog vijeka, u duhu romantizma i nacionalnog buđenja, Vidovdan se etablira kao simbol srpskog stradanja i duhovne vertikale – dan kada je „carstvo zemaljsko zamijenjeno nebeskim“.
Ali tu priča ne staje.
Od kneza Lazara, preko Karađorđa, pa do Miloševića i njegovog „epohalnog“ govora na Gazimestanu 1989. godine, Vidovdan postaje pozornica velikih istorijskih momenata – često teatralnih, rijetko stvarno presudnih. Taj dan je izabran za atentat u Sarajevu, za donošenje važnih ustava, pa i za isporuku Slobodana Miloševića Hagu.
I danas, u eri političkog marketinga i mitomanije, Vidovdan se koristi kao simbol moći, identiteta i „istorijske misije“. Zato nije pretjerano pitati: ako je Vid došao sa Zapada, crkva ga nikada nije slavila, a ime se ustalilo tek u doba političkih mitova – da li je vrijeme da ovaj praznik preimenujemo?
Možda u Lazardan, Slobodan, pa i Vučićdan? Jer, ako svaki vladar na Vidovdan pokušava da piše istoriju, nije ni čudo što od istorije često ostane samo – mit.
7 Komentara
mustafa Postavljeno 23-07-2025 13:09:32
A mental health treatment program offers therapy, medication management, and life-skills support for individuals facing depression, anxiety, and other conditions. Programs can be inpatient or outpatient. mental health treatment program
Odgovori ⇾francis Postavljeno 09-07-2025 13:48:46
A book publisher is a company or individual responsible for bringing a manuscript to life, managing editing, design, printing, and distribution to make a book available to readers. Book publisher
Odgovori ⇾isobel Postavljeno 01-07-2025 20:56:56
I love how you break down complex ideas into easy-to-understand points. It makes learning about [subject] so much more enjoyable. ooglift zonder operatie
Odgovori ⇾JENSON Postavljeno 01-07-2025 20:44:37
This is such a great resource that you are providing and you give it away for free. I love seeing blog that understand the value of providing a quality resource for free. Excellent article. Very interesting to read. I really love to read such a nice article. Thanks! Keep rocking. ft lauderdale translators
Odgovori ⇾richerson Postavljeno 01-07-2025 20:17:26
Your writing inspires critical thinking. I appreciate the way you encourage readers to reflect on [subject] in their own lives. amc exam
Odgovori ⇾francis moidaey Postavljeno 01-07-2025 11:58:54
This post really highlights the importance of comfort and privacy during treatment. I’ve been researching high-end inpatient rehab near me, and the difference in amenities and individualized therapy is significant. high end inpatient rehab near me
Odgovori ⇾Elena Postavljeno 01-07-2025 03:27:51
In fact, there are many characters or stories that are only symbolic in reality. But the important thing is that they inspire future generations Block Blast.
Odgovori ⇾