Dr Goran Sekulović
MARKS APOSTOL SLOBODE I(LI) ROPSTVA (V)
Upravo se ovdje pokazuje prostor koji je Marks osvojio
svojom praktičnom teorijom, teorijom usmjerenom da “izmijeni svijet”, a ne da
“interpretira”, naime, prostor tehnike kojom on prekoračuje i transcendira
metafiziku kao metafiziku i njene subjekt-objekt suprotstavljene relacije.
Marks svojom integralnom koncepcijom cjelovite rodne čovjekove biti postavlja
čovjeka kao biće tehnike i kao takvo ono jedino biće-bivstvujuće koje može
prevazići metafiziku kao metafiziku i doći do istine samoga bitka, biti u “susjedstvu
bitka” kao “pastir bitka”. U ovom smjeru radikalno “goneći” svoje mišljenje on
jedino zna za permanentnu preobraziteljsku, posvemašnju čovjekovu samodjelatnu
tehniku koju upotrebljava i koristi kako protiv “čiste prirode” (prirode koja
postoji prije čovjekove praktično-industrijske intervencije u njoj, dakle,
nezavisno od ljudi), tako i protiv “društvenih mistifikacija”, “izokrenutih
društvenih odnosa” koji se pojavljuju kao “realni svijet” i kao takav, otuđen i
postvaren, uzima na se obličje “prirodnih odnosa”.
Za Marksa ne postoji
dijalektika prirode (kao za Engelsa), za njega postoji samo
društveno-istorijski bitak koji se događa u dijalektici čovjekovog, ljudskog,
društvenog vremena i koji se do sada ispoljavao kao otuđeni i postvareni um.
“... Tek ovdje, gdje se srž bitka razotkrila kao društveno događanje, može se
bitak pojaviti kao – do tada, naravno, nesvjestan proizvod ljudske djealtnosti,
a ova djelatnost opet kao odlučni element preobražaja bitka. Čisti prirodni
odnosi ili u vidu prirodnih odnosa mistificirani društveni oblici stoje
nasuprot čovjeku s jedne strane kao ukočene, gotove – u biti – nepromjenljive
danosti, čije zakone je on u najboljem slučaju kadar iskorištavati i shvatiti
njihovu predmetnu strukturu, ali nikada nije sposoban da ih bitno mijenja; s
druge strane, takvo shvaćanje bitka premješta mogućnost prakse u individualnu
svijest.”
Cjelovita rodna bit
čovjeka je moguća samo u revolucionarnom,
povijesno-društveno-djelatno-dijalektičko-oslobodilačko-humano-razotuđenom
samopotvrđivanju čovjeka kao bića prakse i tehne. Ona se može ozbiljavati samo
posredstvom komunističke, socijalne revolucije sa istim kvalitetom odnosa i
istim, bitnim sadržajima koji pripadaju čovjeku kao biću prakse. Riječ je o,
suštini, bitku čovjeka novog društva, onako kako ga Marks shvata. “Čovjek koga
komunizam hoće da ustoliči, prvi put u istoriji svijeta, to je rodno biće,
cjeloviti čovjek, čovjek koji je sam sebi sopstveni temelj, koji proizvodi sebe
kao čovjeka, a i svijet. Pošto još nikad nije postojao, taj čovjek može i mora
postojati, ne po nekakvoj slici i prilici čovjeka, nekom čovjekovcom idealu,
već tokom stalne preobraziteljske čovjekove djelatnosti. Iako će biti cjelovito
razvijena individua, taj čovjek će – u Marksovoj perspektivi – biti totalno
podruštvljen, pošto će cjelovito društvo i cjeloviti čovjek biti jedno. Prije
totalizirajući nego totalitaran, Marksov pogled shvata toga čovjeka kao
organički fragment čovječanstva, a pojedinačno biće svakog čovjeka integrirano
je u postajanje generacija.
Čovjek iz proteklih
vremena još nije bio zreo; tehnika još nije bila presjekla pupčanu vrpcu koja
ga je vezivala s prirodom i sa primitivnom zajednicom; na drugoj strani, ljudi
iz epoha sa krajnje jednostavnom i prozirnom proizvodnjom bili su zapleteni u
mrežu relacija neposrednog despotizma i robovlasništva; najzad, primitivni ili
arhajski čovjek nije svoje suštinske predmetne snage ulagao u proizvodne snage
sposobne da se razvijaju i da ga razvijaju (otuđujući ga). U onoj mjeri u kojoj
se čovjek razvijao dok je razvijao proizvodnju, u kojoj je sebe kao čovjeka
proizvodio razvijajući proizvodnost rada, on se i još više otuđivao,
postvarivao i živio u fetišiziranom svijetu, ispunjenom proizvedenim predmetima
koji su mu bili tuđi. Građansko i kapitalističko društvo dovršilo je taj
proces, preobrazilo je ljude u stvari... društveni odnosi između osoba
poprimaju obličja odnosa među stvarima... “
Marksovo novo društvo
i Marksov novi čovjek kao bit tog novog društva – čovjek kao cjelovito rodno
biće, svestrano slobodni, razotuđeni i totalno ispoljeni (ispoljavani),
samopovrđeni (samopotvrđivani) i razvijen (razvijani, napredujući) pojedinac –
ne mogu nastajati, postajati, tj. materijalno, praktično, samoproizvoditi se,
zbiljsko-istorijski oblikovati i postajati, formirati i djelovati, bez
“bespoštedne kritike svega postojećega” i stvarnog, praktičnog, revolucionarnog
ukidanja društvene podjele rada, podjele na intelektualni (duhovni) i fizički
(materijalni) rad, klasa i klasne borbe, privatne svojine, otuđenog rada,
samootuđenja, otuđenja od drugog čovjeka, Države, politike, svake vrste
ideologije, teorije, religije, morala, filozofije...
Sve to po Marksu u
dugoj, surovoj i bespoštednoj istorijskoj borbi treba da ukine proletarijat u
ime čitavog društva, jer ne može osloboditi sebe ako ne oslobodi cjelokupno
(svjetsko) društvo i obrnuto. Komunizam, novo društvo je svjetska, univerzalna,
solidarna zajednica, ali je to i svjetskoistorijski pokret kao sredstvo da se
dođe do te zajednice, tj. do odgovarajućeg (po sadržaju i kvalitetu življenja
istog) cilja koji će važiti za čitavu Zemlju. Da bi se to postiglo proletarijat
mora osvojiti političku vlast i srušiti vlast buržoazije, a zatim se
organizovati u obliku diktature proletarijata kao demokratska republikanska
prelazna država koja će preko socijalne revolucije, porasta proizvodnih snaga i
svjetskog sve više preovladavajućeg slobodnog samopotvrđivanja i saobraćanja u
radu dovesti sve zemlje svijeta i cjelokupno stanovništvo na Planeti do “više
faze” komunizma, odnosno do slobodne zajednice slobodnih ljudi u kojima će oni
zajednički, udruženo, bez tutora sa strane ali i bez međusobnog tutorisanja! i
bilo kakvog gospodovanja i ma kakve nadređenosti i podređenosti, po prvi put u
Istoriji imati vlast nad sopstvenim životima i individualnim i društvenim
kreacija bilo koje vrste.
Diktatura
proletarijata, vlast (koja više nije klasična, politička, otuđena vlast!) jedne
jedine političke partije, komunističke, kao potpuno odgovarajućeg političkog
izraza (sve)oslobodilačkog bića proletarijata kao proletarijata,
svjetskoistorijska djelatnost radničke klase, faze u izgradnji novog društva,
radnička država koja već samim tim nije država u klasičnom istorijskom smislu,
već “komuna”, “opština”, prelazna država ili država koja odumire i “hita” ka
svom sopstvenom nestanku, kao uostalom i građanska demokratija, politika kao
politika, tj. kao posebna sfera ljudskog bitka, i mnoge druge (bez ostatka!)
tvorevine otuđene ljudske istorije – sve ove društvene i državne institucije,
do kraja moraju odigrati svoju “istorijsku” ulogu, ukinuti društvenu podjelu
rada, razviti do maksimuma proizvodne snage univerzalnog svjetskog društva,
ukinuti otuđenje rada i sva druga otuđenja, pripremiti društvo i čovjeka –
nikako se ne smije zaboraviti da i “odgajatelj mora biti odgajan”! –proizvesti ih za razotuđeno i slobodno
bivstvovanje, a zauzvrat i u toku tog istog permanentnog jednog jedinog
(ne)otuđenog i (ne)otuđujućeg istorijskog procesa dati “autogol”, samom sebi
zadati odlučni i nepovratni konačni smrtni udarac, samoukinuti se i jednostavno
“odumrijeti” i nestati, za vijek vjekova!
Od tog časa, od toga
doba, od tog novog društva, od tog i takvog novog čovjeka, od te cjelovite
rodne biti čovjekove počinje po Marksu prava, samosvjesna i vlastita čovjekova
budućnost. Sve, apsolutno sve otuđene i otuđujuće dosadašnje istorijske forme
čovjeka biće ukinute, a ostaće samo čovjek kao slobodno biće tehnike,
proizvodnje i reprodukcije cjelokupnog razotuđenog i samodjelatnog života, te
ujedinjenog (stavljenog pod svjesnu zajedničku, društvenu kontrolu, kontrolu
udruženih individua) radnog vremena (radno-materijalnog i slobodnog).
(Nastaviće se)
0 Komentara