Politika

Zahtjev tužilaštva za skidanje imuniteta mjesecima na čekanju u Skupštini Crne Gore

Jan 27, 2025 1 Komentara

(15 riječi)

Duže od četiri mjeseca Više državno tužilaštvo traži od Skupštine Crne Gore da ukine imunitet poslaniku Nove srpske demokratije Marku Kovačeviću zbog sumnje za izazivanje nacionalne, rasne i vjerske mržnje.

Povod je njegov govor na prošlogodišnjem obilježavanju bitke na Grahovu, kada je poručio da će se “s onima koji neće kao braća, postupati kao prema Turcima”.

Iz Višeg tužilaštva su za Radio Slobodna Evropa kazali da su sredinom septembra tražili ukidanje imuniteta, potom slali dodatnu dokumentaciju a sredinom decembra i urgenciju Skupštini da donese odluku o imunitetu poslanika.

“To do danas nije učinjeno”, naveli su iz tužilaštva.

O imunitetu prvo odlučuje skupštinski Administrativni odbor, a potom Skupština.

Administrativni odbor čeka da im predsjednik Skupštine Andrija Mandić proslijedi akte tužilaštva, kazala je sredinom januara predsjednica odbora Jelena Nedović.

Iz Skupštine nisu odgovorili na pitanja zbog čega to do sada nije učinjeno.

Kovačević je poslanik Mandićeve Nove srpske demokratije.

“U svemu vidim političku pozadinu i želju da se meni lično i mojoj stranci nanese šteta kao i da mi se uskrate stečena prava”, kazao je Kovačević za RSE o zahtjevu za skidanje imuniteta.

‘Imunitet čuva integritet parlamenta, ne poslanika’

Da je svrha postojanja imuniteta “da se čuva integritet parlamenta kao institucije, a ne poslanika kao pojedinca” pojasnio je crnogorskim parlamentarcima na jednoj od obuka tadašnji stručnjak Savjeta Evrope za etičke standarde Kventin Rid.

Poslanici za koje je podnijet zahtjev za skidanje imuniteta ne bi trebalo da učestvuju u glasanju o tom zahtjevu, a poželjno bi bilo da podstaknu kolege da glasaju za skidanje njihovog imuniteta, poručio je on.

Poslanici, međutim, nisu slijedili ovu preporuku Savjeta Evrope, već su često “čuvali” poslanike iz svojih partija ili koalicija.

Prema dokumentima u kojima je RSE imao uvid, u posljednjih deceniju Skupština Crne Gore je odlučivala o imunitetu 24 osobe.

                                                    Foto: Filip Đurišić (RFE/RL)

Šta pokazuje analiza dosadašnjeg ‘skidanja imuniteta’

Analiza dosadašnjeg “skidanja imuniteta” pokazuje da je Skupštini trebalo različito vrijeme da donese odluke o ukidanju imuniteta.

U nekim situacijama odluka je donijeta kroz nekoliko dana, dok je u drugim trajala više od godinu i po.

Najkraći period – U posljednjih deceniju, imunitet je u najkraćem roku skinut tadašnjim poslanicima opozicije Andriji Mandiću i Milanu Kneževiću a tiče se optužbi za učešće u planiranom nasilnom rušenju vlasti na dan izbora 2016. Zahtjev Specijalnog tužilaštva stigao je februara 2017, a poslanici vlasti su im nekoliko dana kasnije skinuli imunitet.

Najduži period – Godinu i sedam mjeseci trebalo je Skupštini da se izjasni o skidanju imuniteta Zdenki Popović zbog krivičnog gonjenja za nepoštovanje mjera u vrijeme pandemije koronavirusa. Zahtjev je odbijen.

Jednoglasno – Imunitet je u dva slučaja ‘skinut’ glasovima svih – i vlasti i opozicije.

Na zahtjev Specijalnog tužilaštva decembra 2022. ukinut je imunitet za petoro poslanika opozicije, koje ih u slučaju Stanovi tereti za zloupotrebu položaja tokom dodjele stanova pod povoljnim uslovima u vrijeme dok su bili na vlasti.

Poslanici su bili jednoglasni i u slučaju opozicionog poslanika Petra Ivanovića, za koga je tužilaštvo februara 2021. tražilo ukidanje imuniteta zbog sumnje da je kao ministar poljoprivrede zloupotrijebio položaj u slučaju Abu Dabi fond.

U pet slučajeva, skidanje imuniteta predstavnicima vlasti odbijeno je glasovima njihovih partijskih i koalicionih partnera.

Za 11 poslanika opozicije imunitet je skinut glasovima tadašnje vladajuće većine.

Kovačević nezakonito u dvije fotelje

I dok se više od četiri mjeseca čeka da Administrativni odbor razmotri skidanje imuniteta Marku Kovačeviću zbog sumnje za izazivanje nacionalne, rasne i vjerske mržnje, on se našao “na udaru” Agencija za sprečavanje korupcije.

Naime, Agencija je ovog mjeseca utvrdila da je Kovačević prekršio Zakon o sprečavanju korupcije jer je istovremeno poslanik u crnogorskom parlamentu i predsjednik Opštine Nikšić.

Zakon zabranjuje poslanicima da budu istovremeno i predsjednici opština, a zaprijećena kazna je do 2.000 eura.

Kovačević je za RSE kazao da Agencija krši Ustav pokušavajući da prošlogodišnje izmjene Zakona o sprečavanju korupcije “u mom slučaju primijene retroaktivno”.

“Novo zakonsko rešenje nije se moglo odnositi na postojeće slučajeve i mandate koji su već započeli… Ustav propisuje da zakoni ne mogu imati povratno dejstvo”.

RSE je pitao Kovačevića da li uz funkciju predsjednika Opštine poslaničku zadržava zbog imuniteta od krivičnog gonjenja.

Kovačević nije direktno odgovorio, već je kazao da je imunitet “iskoristio u slučajevima koji se tiču mog javnog govora jer sam jedini poslanik koji se zbog toga poziva na odgovornost”.

On je prethodno, zbog negiranja genocida u Srebrenici, krivično procesuiran za izazivanje nacionalne i vjerske mržnje, ali ga je Viši sud oslobodio krajem 2022.

Tada kao predsjednik Opštine nije uživao poslanički imunitet.

Kovačevićeva stranka, koja je dio vladajuće većine od 2020, negira genocid u Srebrenici, ne priznaje nezavisnost Kosova, protiv je crnogorskog članstva u NATO…

Protiv njega je podnijeta bila i krivična prijava zbog sumnje da je tokom intoniranja himne počinio krivično djelo povreda ugleda Crne Gore, koje je potom odbilo nikšićko tužilaštvo.