Priredio: Vladimir Jovanović

Niz skandaloznih i anticrkvenih „odluka” je prekjuče, 13. septembra, donio mitropolit Mihailo Dedeić (lijevo na slici gore) i poslao ih u inostranstvo na potpise dvojici stranih državljana. Vijest je objavljena tek kasnije juče, 14. septembra.

Na sajtu koji navodno kontroliše Mihailo, a tu u posljednje vrijeme svoja pismena objavljuju i izvjesna lica u civilu (sve sa slikama iz kafane), publikovan je faksimil u ime „sinoda”. Osim Mihaila, potpisuje se i RIHARD MINIHOFER (Minihofer-Windisch), državljanin Republike Austrije — alijas arhiepiskop kotorsko-primorski Simeon.

Dodaju da je poslato za potpisivanje i KLAUDIJU FABIJANU GAGO ROZIJU, starijim porijeklom Glomaziću, u svakom slučaju stranom državljaninu — alijas episkopu ostroško-nikšićkom i argentinskom Gorazdu. No na objavljenim faksimilima nema njegova potpisa.

Saopšteno je i da će budućem sastanku „sinoda” prisustvovati kao „gost” izvjesni СЕРГЕЙ РОМАНОВИЧ, našoj javnosti nepoznatog porijekla, za koga tvrde da je „episkop” i čak najavljuju mogućnost da i taj bude član Mihailova „sinoda”. Романович, napomenimo, već neđeljama piše saopštenja na Mihailovom sajtu.

I ni manje ni više, Mihailo i stranac Minihofer, tvrde da su ukinuli važeći Ustav Crnogorske pravoslavne crkve; i donijeli odluku o „raščinjenju episkopa Borisa (Bojovića)”!

Evo u cjelosti što su napisali:

„Sveti arhijerejski sinod u sastavu: arhiepiskop cetinjski i mitropolit crnogorski Mihailo; arhiepiskop kotorski i primorski g. Simeon; episkop ostroško-nikšićki i argentinski g. Gorazd donio je juče SINODALNI AKT, a zbog skorijih dešavanja kojima se ubrzano vrši napad na Crnogorsku pravoslavnu crkvu u cilju njenog rušenja, te s toga i hitnosti donošenja odluka koje može donijeti samo Sveti arhijerejski sinod.

Dokument, sa potpisom njegovog blaženstva mitropolita Mihaila je POSLAT PONAOSOB NA POTPIS i ovjeru njihovim preosveštenstvima arhiepiskopu kotorsko-primorskom Simeonu i episkopu ostroško-nikšićkom i argentinskom Gorazdu.

SINODALNI AKT

1) Sveti arhijerejski sinod zauzima jasan i jedinstven stav povodom raskolničkih i necrkvenih aktivnosti koje sprovodi episkop Boris (Bojović) sa grupom sveštenika, koje su rezultirale njegovim nekanonskim samoproglašenjem za Mitropolita, 3. septembra 2023. S tim u vezi donosimo odluku o raščinjenju episkopa Borisa (Bojovića), čime se on vraća u red laika;

2) Mitropolit Mihailo NE MOŽE UPRAVLJATI Crkvom bez saglasnosti ostalih episkopa u svetom arhijerejskom sinodu. Iz tog razloga crkveni PEČATI moraju stajati KOD OSOBE OD POVJERENJA, uz saglasnost svih članova svetog arhijerejskog sinoda;

3) Crnogorska pravoslavna crkva negira bilo kakvu kanonsku saradnju sa ruskom crkvom koju predstavlja PUKOVNIK i mitropolit Serafim (Leonid) Prokopjev.

4) PONIŠTAVA SE USTAV Crnogorske pravoslavne crkve iz 2022. godine, koji nije donešen u validnoj proceduri;

5) Episkopija kotorsko-primorska se uzdiže u rang ARHIEPISKOPIJE, uz PRAVO REGISTRACIJE kod državnih organa u svojstvu pravnog lica, u okviru Crnogorske pravoslavne crkve;

6) Prihvata se prisustvo episkopa Sergija Romanoviča na śednici svetog sinoda u SVOJSTVU GOSTA. Njegov prijem u Crnogorsku pravoslavnu crkvu, KAO ČLANA SVETOG SINODA će se naknadno razmatrati;

7) Śednice svetog arhijerejskog sinoda MOGU BITI I ELEKTRONSKE, u skladu sa potrebama svetog arhijerejskog sinoda, što treba amandmanski verifikovati na narednoj śednici svetog arhijerejskog sinoda, u odnosu na Ustav Crnogorske pravoslavne crkve, a najkasnije do 31. oktobra tekuće godine.

Ove odluke svetog arhijerejskog sinoda su obavezujuće i imaju pravnu snagu u okviru Crnogorske pravoslavne crkve i pred NADLEŽNIM CIVILNIM ORGANIMA” (kraj saopštenja).

Jasno je, dakle, da na Cetinju nije održan nikakav regularni Sinod, po važećem Ustavu Crnogorske pravoslavne crkve; i da Mihailo sa dvojicom-trojicom stranih državljana nekanonskim aktima, saopštenjima, prepiskama… nastavlja kompromitaciju obnove kanonske Crkve.

Simeon Minihofer i Gago Roza Glomazić, osim povremeno, sa pauzama koje se mjere godinama, uopšte ne borave u Crnoj Gori. Iako im je u titulama naznačeno da su „kotorsko-primorski” i „ostroško-nikšićki”, oni, protivno kanonima, ne žive ni u Kotoru ni u Nikšiću, središtima svojih katedri.

Kartaginski sabor iz 491. godine je izričit: u gradu u kojem mu je središte episkop dužan je boraviti stalno i bez prekida, iz eparhije on se ne smije udaljavati bez opravdanog uzroka duže od tri neđelje (71. kanon); ostane li više od toga vremena tada, po odredbi 16. kanona IX pomjesnog sabora, takav episkop mora biti sasvim lišen arhijerejstva i na njegovo mjesto se postaviti drugi episkop.

Gorazd je rukopoložen 2008. Imao je, kako se tvrdilo, misiju da organizuje vjerski život potomaka iseljenih Crnogoraca u enklavama Argentine — što nije uspio. Minihofer, ranije u jurisdikciji grčkih starokalendaraca, po sopstvenom priznanju za jedan list u Beču radio je, ili još radi — u austrijskom Ministarstvu unutrašnjih poslova!

Obojicu je u sinod doveo onomad Mihailo; biva, da razgrana jurisdikciju po bijelome svijetu, iako za dvije ipo decenije svog arhipastirovanja nije uspio da organizuje crkveni život ni u najvećem dijelu malene Crne Gore.

A još „koliko juče”, 1. avgusta o.g. Mihailo je objavio da ISKLJUČUJE IZ SINODA Minihofera. Navodno je Austrijanac proljetos dao ostavku. No sada ih obojicu, Mihaila i Minihofera, vidimo kao supotpisnike na faksimilu „sinoda”!

Napominjemo, Minihofer je recenzirao par nedavnih saopštenja za javnost u kojima teško (ne može teže) optužuje Mihaila:

– „da radi na uništenju ideje o obnovi Crnogorske pravoslavne crkve” i da je „sa tim ciljem doveden na njezino čelo od strane srpskih i ruskih tajnih službi, što brojni ugledni Crnogorci nijesu ni slutil”;

– da Mihailo „od 1970-ih sarađuje sa ruskim tajnim službama, preko kojih je dobijao i poslove u nekadašnjem SSSR-u”;

– da „od 2002. sarađuje sa pukovnikom ruske službe GRU, Leonidom Prokopjevim, čije je kadrove dovodio u Crnu Goru i davao im visoke pozicije unutar Crnogorske pravoslavne crkve”;

– da je Mihailo „učlanio Crnogorsku pravoslavnu crkvu u ‘savez lažnih crkava’ (tzv. sinaksis), koji je pod kontrolom pukovnika GRU-a Leonida Prokopjeva”;

– da Mihailov „takav čin, osim što predstavlja jeres, ujedno je i čin otvorene izdaje crnogorskih nacionalnih interesa, jer je ruska služba GRU pokušala da izvrši državni udar u Crnoj Gori 2016. godine”, et cetera.

Štoviše, objavljujući raskol s Mihailom, Minihofer svečano je izjavio da će:

– „od Ilindana 2023. Episkopija kotorsko-primorska djelovati SAMOSTALNO”

– i da „proglašava PREKID POMINJANJA imena mitropolita Mihaila na svetim liturđijama kao poglavara Crkve, jer se više NE NALAZIMO POD NJEGOVIM VELIKIM OMOFOROM”.

Mihailo nije demantovao niti jednu od ovih preciznih optužbi Austrijanca: da je izdajnik, saradnik ruske i srpske službe i da je zagazio u jeres!

Naprotiv, Mihailo je kroz javna saopšenja, na primjer pokušao da „zamagli” svoj prošlogodišnji petosatni sastanak s pukovnikom GRU-a Prokopjevim u Budvi; te da ga je pukovnik GRU-a posljedično „učlanio” u „sinaksis” svoje pro-Putinove kvazivjerske organizacije u Rusiji.

Takođe, neistinito je Mihailo tvrdio vis-à-vis optužbi koje je protiv njega objavio Minihofer (Episkopije kotorsko-primorske): „Sva lažna pisma koja je dostavila Kotorsko-primorska episkopija proslijedićemo nadležnim državnim organima na dalji postupak. Protiv počinilaca ovoga nedjela Crnogorska pravoslavna crkva će takođe preduzeti sve mjere u okviru svojih nadležnosti i ovlašćenja”.

I nakon što je Minihofer na sva zvona objavio raskol i odrekao se Mihailova omofora, a da u međuvremenu nije javno povukao niti jednu jedinu svoju optužbu protiv njega, sada odjednom i on presuđuje zbog „raskolničkih” ativnosti — Borisu!

Ne samo to, nego Mihailo šalje Minihoferu na potpis da mu eparhiju Kotorsko-primorsku, koja je u raskolu, uzdiže, biva, na „arhiepiskopiju”, a koju Austrijanac može registrovati kao posebno pravno lice.

Najskandaloznije su svakako „odluke”: da se „poništava Ustav Crnogorske pravoslavne crkve iz 2022. godine” i „raščinjenje episkopa Borisa, čime se on vraća u red laika”.

Crkveni ustav nemoguće je i donositi i poništavati ad hoc. To ne predviđa ni važeći Ustav Crnogorske pravoslavne crkve, posebno ne da ga inokosno ukida Mihailo, pa šalje poštom na potpisivanje Minihoferu u Austriju i Gago Roziju Glomaziću u Argentinu.

Činjenica da Mihailo na ovakav način „ukida” crkveni ustav, potvrda je tačnosti poruka koje su se čule na Opštecrnogorskom zboru 3. septembra: skandal i potpuna atrofija crkvenih tijela i crkvenoga života pod Mihailom. Jasno je rečeno da Mihailo teško krši crkveni ustav, da „Ustav Crkve faktički nije na snazi”.

Na drugoj strani, svakoj odluci o eventualnom raščinjenu klirika, kako običnog sveštenika tako posebno arhijereja, kakav je Boris, treba po sveštenim kanonima da prethodi zasijedanje crkvenoga suda, na koji se poziva optuženi sveštenik ili vladika i koji ima tu pravo da se izjasni i brani, kao i u proceduri kod laičkih sudova. Iz saopštenja „sinoda” Mihailo-Minihofer nema podataka da su uopšte prethodno sazvali crkveni sud protiv Borisa i pozvali ga na suđenje.

Mihailo je 4. septembra objavio i da je, tvrdi, izrekao mjeru „privremena zabrana svještenodjejstvovanja do KONAČNE ODLUKE na NAREDNOJ ŚEDNICI Svetog SINODA” za sveštenike koji su učestvovali na Opštecrnogorskom zboru; kao i da se „sve izrečene mjere privremene zabrane odnose i na vikarnog episkopa Borisa Bojovića”.

Na stranu što ovakvu mjeru protiv Borisa takođe ne poznaju kanoni Istočno-pravoslavne Crkve — nikad nije bivalo da jedan episkop, pa bio on s titulom mitropolita, arhiepiskopa ili patrijarha i-ili statusom regularnog poglavara Crkve, može unilateralno stavljati pod zabranu sveštenodjejstva drugog episkopa, takva se odluka može donijeti isključivo saborno — ne čekajući kako je tvrdio „KONAČNE ODLUKE na narednoj śednici SINODA”, Mihailo je prekjuče sam na Cetinju „presudio” i poslao Minihoferu i Gago Rozi Glomaziću da potpišu!

No, ni to nije kraj skandalima: pomenutoj dvojici stranih državljana, a tu se muva Сергей Романович, Mihailo je potpisao, kako stoji u saopštenju, „da NE MOŽE UPRAVLJATI CRKVOM bez saglasnosti ostalih episkopa u svetom arhijerejskom sinodu”, a „iz tog razloga crkveni PEČATI moraju stajati kod OSOBE OD POVJERENJA”.

Ko je ta „osoba od povjerenja”? Ti pečati su validni i pred državnim organima. Već smo čuli i čitali u javnosti da su, tvrdi se, „koristeći duboku starost mitropolita Mihaila, upravljanje Crkvom preuzeli NEOVLAŠĆENA CIVILNA LICA”.

Mihailo, dakle, ni s pečatima od sada ne raspolaže; nego ih preko „osobe od povjerenja” dijeli sa Austrijancem, Argentincem, uskoro možda i s tim Романовичем.

Drugim riječima, dvojica-trojica stranih državljana, a tu je i „osoba od povjerenja”, razvlastili su Mihaila i onih ingerencija za koje on kontratiktorno u svojim saopštenjima zamajava javnost da ih još ima.

Ovi stranci će, danas- śutra, možda obznaniti i da su, može i na „elektronskoj śednici sinoda”, iz Austrije i Argentine, možebiti i iz Rusije, umjesto Mihaila, izabrali nekog između sebe, ili ko zna koga — za poglavara Crkve; a ćagu na to će udariti „osoba od povjerenja”.

U međuvremenu, iz kabineta Borisa — koji je 3. septembra aklamacijom klira i vjernika izabran za poglavara Crkve, arhiepiskopa cetinjskog i mitropolita crnogorskog — saopšteno je da će „novi Mitropolitski savjet vrlo brzo pokrenuti proceduru donošenja novog Ustava čime ćemo staviti tačku na institucionalnu krizu u Crnogorskoj pravoslavnoj crkvi” i da su „svi pozvani da zajedno proslavljajući Boga na Svetoj Liturgiji pristupimo svojoj svetoj obavezi da Crnogorsku crkvu i vjerni narod približimo Vaseljenskoj patrijaršiji — Majci-Crkvi”.

Kada je riječ o Mihailovom „sinodu”, navode da je ovo „crkveno tijelo u blokadi, što je upravo razlog sazivanja Opštecrnogorskog zbora, radi prevazilaženja krize”.

Napominjemo, prve naznake u javnosti o sukobima unutar Crnogorske pravoslavne crkve pojavile su se, izgleda ne slučajno, proljetos. Tada je nekako iznenda, uoči parlamentarnih izbora, sazvan u tehničkoj vladi Dritana Abazovića sastanak s Mihailom na temu potpisivanja temeljnog ugovora; kako je sazvan, tako je naprečac i otkazan.

Onda su Abazović i Mihailo imali javnu prepisku počektom jula.

Par dana nakon toga, Boris, aludirajući na Abazovića, saopštava da „ne mogu biti u Potočarima na ovogodišnjem obilježavanju genocida; prosto sa onim ko je potpisao ‘temeljni ugovor’ sa SPC — ne mogu”.

Na to je burno i potpuno neuobičajeno reagovao Mihailo. On je tada i prvi put javno napao Borisa: da „neovlašćeno iznosi lični stav”, „uslovljava svoje prisustvo događaju nedolaskom premijera Crne Gore”, da je „ovom izjavom odstupio od pravila Crkve i direktno se umiješao u politiku” i da se „od tog postupka Crkva zvanično ograđuje“.

aktuelno.me