Društvo

Crnogorske julske vatre

Jul 12, 2020 2 Komentara

(15 riječi)

Trinaesti 13. jul je, u Crnoj Gori – dvostruki praznik: obilježavamo Dan ustanka protiv fašizma i Dan državnosti Crne Gore.

Tri puta u crnogorskoj istoriji 13. jul je bio dan od sudbinske važnosti za ovaj narod  i njegovu Crnu Goru..

Iako je crnogorska samobitnost  građena  kroz njenu hiljadugodišnju istoriju, najznačajniji datumi za njenu državnost su :

13. jul 1878. kada je  Crna Gora, odlukama Berlinskog  kongresa, postala 27. medjunarodno priznata država  u svijetu.

Pa, 13.jul 1941. kada je podignut opštenarodni ustanak protiv fašizma. A prije  te narodno oslobodilaćke borbe,  Crna Gora je bila više od dvije decenije nelegalno prisajedinjena i bezimena  tavorila u karadjordjevskoj Jugoslaviji. Zbog toga je - u drugom svjetskom ratu - uz borbu za slobodu  stasavala i želja za  obnovu njene državnosti. To je potvrdjeno  1944.  godine u Kolašinu kada je, takodje 13. jula  održana Crnogorska antifašistička skupština narodnog oslobodjenja, na kojoj je  ovom narodu  vraćeno ime ...

I na toj Kolašinskoj skupštini, odlučeno je da Crna Gora kao ravnopravna  federalna jedinica  udje u   sastav  Demokratske  federalne  Jugoslavije. Tu ravnopravnost  Crna Gora je izborila u  četvorogodišnjoj borbi  u kojoj je život za  slobodu dalo oko  14  hiljada  crnogorskih   rodoljuba, na čija stradanja i žrtve podsjećaju brojna spomen obilježja. U   znak poštovanja prema svima koji su ugradili život u temelje  državnosti  Crne Gore, po tradiciji, na spomen obilježja u našoj državi, biće položeno cvijeće i odata pošta. Na području Glavnog grada borci i antifašisti posjetiće  spomenike  na Marezi, Čepurcima, Vrelima Ribničkim, Golubovcima i Tuzima.

                                                                     Počasna paljba povodom Dana državnosti (Foto: gov.me)

No, u ovoj priči  o slobodarstvu i državnosti  valja se podsjetiti  i na ovaj datum iz  2006. godine - nakon što je Crna Gora obnovila nezavisnost i državu, na demokratskom referendumu 21. maja 2006. godine, odlučeno je da se 13. jul proglasi Danom državnosti.

Zato 13 julu, ( onom  berlinskom od prije 142. godine,  kao ni onom  ustaničkom  od prije 79. godina ) – vrijeme nije umanjilo značaj. Oni su izvorište i ishodište 21. maju, onom referendumskom  od prije 14 godina, kada  je   većinskom voljom  izborena - srećom samo olovkom – samostalnost  Crne  Gore .

Trinaestojulski   dan  je  istorijski   svjetionik, i  na svakom   raskršću   orjentir  za  trajanje ove države  i naroda.

Neko ovih dana reče : da nije  bilo 13. jula – bilo bi nas, ali danas ne bi ličili na sebe. 

 

R. Kovačević