Kultura

Otimanje i krivotvorenje istorijskih činjenica

Jul 28, 2023 0 Komentara

(15 riječi)

Za Antenu M piše: Jadranka Selhanović                                                  

Evo se iz dana u dan potvrđuje da je crnogorska istorija uistinu  prebogata. Toliko bogata i slavna, da čim nekome zafali, posegne za njom. Uzimaju nemilice. Da  popune sopstvene praznine. I slavu njenu  pripišu sebi.  

Primjer takve besprizorne otimačine i krivotvorenje istorijskih činjenica, desio se i prije mjesec dana. Povodom Vidovdana,  u Trebinju u Muzeju Hercegovine, organizovana je izložba. Među izloženim eksponatima, kraćim tekstovima, predstavljene su i tri  (crnogorske) dinastije: Vojislavljevići, Balšići, Crnojevići.  Evo sadržaja izloženih tekstova o njima:

VOJISLAVLJEVIĆI- srpski vladarski rod iz Zete, čiji uspon je započeo vjerovatno krajem 10. vijeka. Smatra se da je ovoj porodici pripadao i Arhont Petar ili Petrislav, čiji nam je pečat ostao sačuvan. Njegov sin Jovan Vladimir prvi je srpski kanonizovani svetitelj. Rod i ime dobio je po Stefanu Vojislavu, članu bočne linije ove dinastije, koji je ostao upamćen po ustanku protiv Vizantije. Njegov sin Mihailo Prvi je srpski kralj, koji se tako nazivao od 1077. godine. Kralj Konstantin Bodin uspio je da okupi ostale srpske obalsti pod svoju vlast, ali je nakon njegove smrti moć ove porodice drastično opala. Njeni članovi vladali su Dukljom do kraja 12. vijeka, ali je primat u srpskim zemljama preuzela Raška, pod županom Vukanom i njegovim nasljednicima.

BALŠIĆI: predstavljaju velikašku porodicu koja je u razdoblju od 1360-1421. godine vladala Zetom, kao i djelovima današnje Sjeverne Albanije i Metohije. Jedno vrijeme pod njihovom vlašću nalazili su se i Prizren, Trebinje, Konavli i Dračevica. Jedan od najistaknutijih članova ovog roda bio je Đurađ Stracimirović Balšić, koji je bio oženjen Jelenom, kćerkom kneza Lazara. Nakon smrti njihovog sina Balše III, posjedi Balšića ulaze u sastav srpske despotovine. Ova vlasteoska porodica je bila zaštitnik monaha Isihasta, posebno Jelena Balšić, pod čijim je patronatom podignuto nekoliko manastira na Skadarskom jezeru.

CRNOJEVIĆI: padom srpske despotovine izvan dosega osmanskih osvajača ostala je Zeta, koja je izvjesno vrijeme predstavljala samostalnu oblast kojom su upravljali Crnojevići, potomci čelnika Đuraša Ilijića, koji je bio u službi trojice vladara iz dinastije Nemanjića. Jedan od najistaknutijih predstavnika ovog roda bio je Ivan Crnojević koji je na Cetinju sazidao svoj dvor i uz njega podigao kasnije čuveni Cetinjski manastir (1484). Njegov sin Đurađ Crnojević je u Veneciji 1493. godine nabavio štamparsku presu da bi na Obodu, u blizini Cetinja, štampao prvu knjigu na srpskom jeziku, Oktoih Petoglasnik, januara 1494. godine. Nazalost, i ova posljednja srpska država nije dugo potrajala, jer su već krajem 1496. godine osmanlije trajno okupirale Zetu, a Đurađ Crnojević morao je da napusti zemlju i ode u Italiju.