Piše: Miroslav Ćosović

Portal Aktuelno je 25. XI 2022. u članku “SKANDAL U REŽIJI ”ŠUBARE”: Nikšić na Sajmu turizma u Kragujevcu sa maskotom Crnogorca sa četiri ocila” izvijestio kako je na 13. međunarodnom sajmu turizma i seoskog turizma u Kragujevcu, svoju ponudu predstavila i Turistička organizacija Nikšić. Ta turistička organizacija je na svom štandu imala i maskotu Crnogorca sa ogromnom crnogorskom kapom na kojoj su 4 ocila?!

NEMA 4 OCILA NA CRNOGORSKOJ KAPI PRIJE 1918.

Četiri ocila su danas najpoznatiji i najrašireniji srpski nacionalni simbol, za koja se kaže da su simbol iz vremena dinastije Komnina i da u stvari predstavljaju četiri slova V koja znače: ‘Vasilev vasileon voitha vasili – Care careva pomaži Caru’.

Dakle, naravno, ovaj simbol nije u originalu srpski, već je preuzet od Grka.

Četiri ocila vidimo na hiljadama mjesta po Crnoj Gori – na zidovima zgrada, u ulazima, u liftovima, urezuje se na školskim klupama, crta se na školskim sveskama, ima ga na golim stijenama pored drumova, ima ga u grbovima političkih partija i koalicija. Čovjek bi pomislio da je taj simbol u Crnoj Gori prisutan, s obzirom koliko je rasprostranjen, bar 1000 godina, neprekidno.

No, u Crnoj Gori su 4 ocila do 1918. godine bila skoro potpuno nepoznata, a na crnogorskoj kapi taj simbol nije postojao.

Na portalu Luča sam 6. II 2021. objavio tekst “Nema 4 ocila u Crnoj Gori prije okupacije 1918. godine” u kom sam pokazao dvadesetjedno svjedočanstvo o crnogorskoj kapi, tj zapise stranaca (među kojima su bili i Srbi) o izgledu crnogorske kape. Nijedan nije naveo da na crnogorskoj kapi postoje 4 ocila.

ČETIRI OCILA SU NA CRNOGORSKE KAPE NASILNO UVOĐENA

Kao još jedan isuviše jak i prepoznatljiv identitetski simbol Crnogoraca i crnogorska kapa je morala biti posrbljena. U knjizi „Crna Gora i Dušanovo carstvo” (Grafos, Cetinje, 1997), dr Radoslav Rotković citira predratni list „Zeta”, piše: “I onda se desi da se uništi crnogorska država, 1918. i za desetak godina zabrani nošenje crnogorske kape, ako se na nju ne stave ova četiri ognjila kao slova, i tako se crnogorska kapa pretvori u – srpsku! Podgorička Zeta piše o tome 1939. godine: »Naša crnogorska narodna kapa, koja se jedno vrijeme poslije ujedinjenja nije smjela nositi, u posljednje vrijeme nalazi dobru prođu… To je još jedina naša dozvoljena zastava«!”.

Nikola Tomanov Zec opisao je što se dešavalo na crkvenom saboru kod manastira Sv. Nikole na Vranjini,  9. maja 1919. godine: “Ljudi su na glavama nosili crnogorske kape sa inicijalima  »N I« (Nikola Prvi), kakve su se decenijama nosile u Crnoj Gori. Na tom saboru došao je i načelnik okruga Cetinjskog, Mitar S. Vukčević, jedan od osuđenih u bombaškoj aferi. On je lično štapom obarao te kape ljudima sa glava. Ova činjenica, inače vrlo interesantna za ocjenu karaktera, baca punu svjetlost na neviteške gestove ondašnjih visokih funkcionera. Crnogorci su se u ono doba vrlo nelagodno osjećali, ako im i slučajno padne kapa s glave, a kad im se to desi na ovako nasilnički način, za njihove pojmove bolje je bilo da im odleti glava. Ali načelnik je sobom doveo bio i žandarmeriju.” (Nikola Tomanov Zec, Zelenaši, Cetinje, 2015, str 48)

Dakle, crnogorske kape sa četiri ocila uistinu simbolišu pokornost i poniznost onih koji ih nose – prema srpskom nasilju nad njihovim prađedovima. Gradonačelnik Nikšića  Marko Kovačević isticanjem crnogorske kape sa 4 ocila hoće da pokaže kako mu je prađed ropski, pod batinama, priznao taj simbol srpstva.

Da napomenem da su se u Crnoj Gori poneđe i prije 1918. mogla sresti 4 ocila, na ponekoj ikoni pristigloj iz Srbije, ponekom komadu nošnje izrađenom u Srbiji, možda je tada u Crnoj Gori bilo i neke zastave sa 4 ocila koja je napravljena u Srbiji. Ali, sve su to bile marginalne pojave, kao i pomeni srpskog narodnog imena u Crnoj Gori prije dolaska Sime Sarajlije.

Srpski narodni identitet u Crnoj Gori je jednostavno izmišljen, iskonstruisan. Srpsko etničko porijeklo Crnogoraca je mit, bajka. A svako danas ima pravo da se izjašnjava kako mu volja, naravno.

ALEKSANDAR STAMATOVIĆ POTVRDIO DA NEMA 4 OCILA NA CRNOGORSKOJ KAPI PRIJE 1918. GODINE

U junu 2007. godine na TV MBC imali su TV duel srpski istoričar iz Crne Gore Aleksandar Stamatović i istoričar Novak Adžić. Između ostaloga, dotakli su se i crnogorske kape. Aleksandar Stamatović, čovjek koji je najveći negator crnogorske nacije i crnogorskog naroda među istoričarima, u toj TV emisiji priznao je da 4 ocila na crnogorskoj kapi nijesu postojala prije 1918. godine. Poslušajte njegove riječi, pogledajte fragment iz emisije (traje 43 sec):