Građanska inicijativa (GI) 21. maj upoznala je jedan broj domaćih nevladinih organizacija (NVO) za zaštitu ljudskih prava sa diskriminacijom akademskog osoblja Fakulteta za crnogorski jezik i književnost (FCJK).

Ministarstvo prosvjete Crne Gore, kao nadležni organ, nije dalo saglasnost da se isplate zarade osoblju FCJK sa obrazloženjem da se uvećanje zarada odnosi isključivo na Univerzitet Crne Gore.

Akademsko osoblje FCJK inače čini 10 žena i 11 muškaraca.

“Postupanjem Ministarstva prosvjete nastavljeni su pritisci, politički i ekonomski, prema ovoj visokoškolskoj ustanovi samo što su određeni docenti, vanredni i redovni profesori prepoznati po kritici prema aktuelnoj Vladi Crne Gore. Na taj način se otvoreno uskraćuju i ograničavaju ljudska prava i slobode utvrđena Ustavom i zakonima”, ocijenili su u pokretu 21. maj.

Iz GI 21. maj su pojasnili crnogorskim NVO za ljudska prava da u Zakonu o zaradama zaposlenih u javnom sektoru stoji docent, vanredni i redovni profesor univerziteta. Ministarstvo prosvjete to tumači kao Univerzitet Crne Gore (?!). Naravno, svjesno krivotvore jer da je (1) riječ o Univerzitetu Crne Gore, u zakonu bi tako i pisalo, a ne malo slovo “u”. A malo “u” stoji zato što je riječ o zvanjima, u skladu sa Zakonom o visokom obrazovanju, jer u visokom obrazovanju nastavu izvode docenti, vanredni i redovni univerzitetski profesori. Zato su ta zvanja navedena i u Zakonu o zaradama zapošljenih u javnom sektoru.

Dakle, takva radnja Ministarstva prosvjete ukazuje na svjesno netačno tumačenje navedenog Zakona jer su i lica iz akademskog osoblja na FCJK nosioci tih zvanja. Dalje, (2) da se Zakon odnosi samo na Univerzitet Crne Gore, to bi u zakonu bilo jasno i naznačeno. A Univerzitet Crne Gore se nigdje ne pominje na taj način, u usvojenom tekstu zakona. Takođe, (3), Zakonom o zaradama zapošljenih u javnom sektoru je precizno navedeno ko spada u javni sektor. Javnom sektoru pripadaju sve ustanove koje su na budžetu. I FCJK je javna ustanova, na budžetu je, pa se taj propis, dakle, odnosi i na FCJK. Činjenica je (4) da je Ministarstvo finansija izdvojilo sredstva za povećanje plata FCJK što ide u prilog tumačenju da se povećanje zarada odnosi i na akademsko osoblje FCJK. Međutim, ta sredstva su faktički zarobljena zbog diskriminatornog i zlonamjernog tumačenja Ministarstva prosvjete i očigledne zloupotrebe službenog položaja, nesavjesnog rada u službi i povrede ravnopravnosti i ne isplaćuju se od 1. avgusta ove godine.

Uglednim NVO ukazano je i na stajalište Branke Bošnjak, potpredsjednice Skupštine Crne Gore, koja je kao poslanica inicirala i izvojevala usvajanje izmjena i dopuna Zakona o zaradama zapošljenih u javnom sektoru kojima su i povećane plate akademskom osoblju u javnom visokoškolskom obrazovanju https://www.cdm.me/drustvo/ministarstvo-prosvjete-ne-vidi-profesore-na-cetinju/

GI 21. maj je domaće NVO koje djeluju na polju ljudskih prava upoznala i sa aktivnostima koje je preduzela kako bi se zaustavila diskriminacija i dalji nepravedan i nepropisan tretman osoblja FCJK.

Podnijeta je pritužba Zaštitniku ljudskih prava i sloboda Crne Gore Siniši Bjekoviću i od njega zatraženo da preduzme mjere za zaštitu ljudskih prava i sloboda i zaštitu od diskriminacije akademskog osoblja FCJK. Detaljno je obrazloženo postupanje Ministarstva prosvjete koje zastupa značajne, neobjašnjive i neosnovane razlike u platama između univerzitetskih radnika angažovanih u javnom sektoru i to po osnovu njihovih uvjerenja, etničke i vjerske pripadnosti. O tome je već pisao portal CdM – https://www.cdm.me/drustvo/gradanska-inicijativa-21-maj-ombudsman-da-zaustavi-diskriminaciju-osoblja-fcjk/

Iz GI 21. maj kažu za CdM da su uvjereni da bi blagovremeno postupanje Bjekovića rasvijetlilo tumačenje Ministarstva prosvjete i doprinijelo da se zaustavi dalje pravljenje razlike koje se očigledno zasniva na činjenici da su docenti, vanredni i redovni profesori na FCJK prepoznati, po javno izraženoj, argumentovanoj i konstruktivnoj kritici vlasti, aktuelne Vlade, ranijeg ali i sadašnjeg ministra prosvjete.

Povodom slučaja FCJK, GI 21. maj se obratila i ministrima ljudskih i manjinskih prava i finansija u Vladi Crne Gore.

GI 21. maj pozvala je ministra ljudskih i manjinskih prava Fatmira Gjeku da pokaže nepokolebljivu predanost da diskriminatornom ponašanju i predrasudama nema mjesta u crnogorskom društvu. O tome je takođe pisao portal CDM https://www.cdm.me/politika/deka-da-pokaze-da-je-nepokolebljivo-protiv-diskriminacije/

“Posebno je zabrinjavajuće i opasano kada diskriminaciji pristupaju oni djelovi Vlade koji ne kriju političku bliskost sa zvaničnim režimima u Rusiji i Srbiji” ocijenili su u 21. maju. “Priča o inkluzivnijoj i pomirenoj Crnoj Gori, integrisanom i koherentnom društvu, o čemu posebno voli da zbori naš uzoriti premijer dr Dritan Abazović, je besmislena uz ovakav primjer očigledne i nedopustive diskriminacije osoblja FCJK samo zato što su javno, na domaćoj, regionalnoj i međunarodnoj sceni, prepoznati kao oštri kritičari vlasti”, saopštili su iz Građanske inicijative 21. maj.

Iz 21. maja kažu da su im Iz Ministarstva ljudskih i manjinskih prava najavili da će se ove sedmice javno oglasiti a da je ombudsman Bjeković formirao predmet.

Kod ministra finansija Aleksandra Damjanovića iniciran je i inspekcijski nadzor nad primjenom Zakona o zaradama zaposlenih u javnom sektoru. Mišljenje reasornog ministra finansija o ovom pitanju ministar prosvjete ne želi da prihvati i odbija da ga uzme u obzir.

GI “21. maj” podnijela je i krivičnu prijavu nadležnom državnom tužilaštvu protiv ministra prosvjete Miomira Vojinovića zbog krivičnih djela zloupotreba službenog položaja po članu 416, nesavjesnog rada u službi po članu 417 i povrede ravnopravnosti po članu 159 Krivičnog zakonika Crne Gore. O tome smo pisali ovdje https://www.cdm.me/hronika/podnijeta-krivicna-prijava-protiv-ministra-vojinovica-zbog-diskriminacije-akademskog-osoblja-fcjk/

“Pravljenje razlike između akademskog osoblja angažovanog na FCJK u odnosu na akademsko osoblje angažovano na nekoj drugoj visokoškolskoj ustanovi u javnoj sektoru je neopravdano i nepropisno zbog čega i postoji osnovana sumnja za izvršenje ovih krivičnih djela, uključujući i povredu ravnopravnosti, sa ostalima u akademskom javnom sektoru”, smtraju u 21. maju.

Građanska inicijativa 21. maj obratila se Akciji za ljudska prava, Institutu alternativa, MANS-u, Centru za građansko obrazovanje, Građanskoj alijansi, Centru za ženska prava, Akciji za socijalnu pravdu, Crnogorskom ženskom lobiju, Centru za monitoring i istraživanja i nevladinim organizacijama Prima, CEDEM, Centar za žensko i mirovno obrazovanje Anima i CDT.

A.O.   izvor: CDM