Politika

Bivši šef diplomatije Albanije o Abazoviću

Avg 23, 2022 4 Komentara

(15 riječi)

Piše: Genc Pollo, bivši MVP Albanije i poslanik

Možda zakoni politike imaju pouzdanost zakona fizike kada se radi o kreatoru većine u nekoj vladi.

Abazović i njegova partija URA su kreatori Vlade formirane nakon opštih izbora u avgustu 2020. godine. Oni su omogućili ne malu promjenu vlasti, nakon više od dvije decenije, a vladajuće nakon sedam decenija…

Međutim, koalicija je bila šarolika ekipa sa svojim najistaknutijim članom proruskim, prosrpskim (zapravo srpskim), anti-NATO, anti-nezavisnim Kosovom, a ne proEU. To ograničava ambicioznost „kingmakera”: Abazović je imenovan za potpredśednika Vlade za sektor bezbjednosti. Uprkos ponekad upitnoj zakonitosti, otkrivanje i presijecanje nekih starih korumpiranih moćnih netvorka je dostignuće.

Ali, Abazović nema mnogo drugih dostignuća za reklamu, a svakako ima gafova i grešaka u izobilju.

Incidenti oko ustoličenja episkopa Srpske crkve (SPC) na Cetinju, drevnoj prijestonici, označili su kraj ove Vlade. Prilično neočekivano i iznenađujuće, sljedeća Vlada je imala Abazovića kao premijera, a stranku najvećega mu neprijatelja, predśednika Đukanovića, kao glavnu koalicionu snagu.

U najboljem slučaju, ova nova Vlada mogla je stabilizovati napetu političku situaciju i pripremiti je za naredne izbore, uključujući konsensualnu izbornu reformu i reviziju biračkih spiskova. Idealno bi bilo preduzeti fundamentalne reforme koje zahtijeva proces pristupanja EU.

Abazović nije učinio ni jedno ni drugo. Umjesto toga, odlučio je da udari na najjači stub koji podržava njegovu Vladu: predśedničku stranku. Prvo, izjavom o svojoj namjeri da se pridruži inicijativi Otvoreni Balkan. Drugo, potpisivanjem ugovora o prodaji (sell-out agreement) sa SPC.

Sve prethodne crnogorske vlade s pravom su odbačile Otvoreni Balkan — uključujući i onu u kojoj je Abazović bio vicepremijer i predśednika Đukanovića — kao suvišni duplikat zajedničkoga tržišta koji je već definisao Berlinski proces. Mnogi su Otvoreni Balkan sagledali kao srpski instrument za postizanje regionalne hegemonije.

Takođe, Otvoreni Balkan je iskorišćen za izolaciju Kosova sa Abazovićem, kao etničkim Albancem. Za samoproglašenog pro-Evropljanina, to je trebalo da bude dvostruka anatema (doduše, on se kandidovao na građanskoj, a ne na etničkoj platformi).

Đukanovićeva stranka izgubila je na izborima 2020. zbog pokušaja da se ojača istorijska Crnogorska pravoslavna crkva, koja je pripojena u SPC 1918. godine, kako je do tada nezavisna Crna Gora pripojena budućoj Kraljevini Jugoslaviji. Pravni pokušaj restitucije imovine Crnogorske autokefalne pravoslavne crkve 2019. podstakao je prosrpsku opoziciju, povećao njihova poslanička mjesta i na kraju napravio većinu u vladi.

Nacionalna crkva na Balkanu je obično bila centralna za formiranje nacionalnoga identiteta tokom posljednjih vijekova otomanske vladavine i prvih decenija nezavisnosti. To ostaje suštinska referenca. Takođe, može prećerati u etnofiletizmu i zalagati se za ubijanje „drugih“, kako je radila Srpska crkva tokom jugoslovenskih ratova za otcjepljenje, isto i Ruska trenutno.

U ovoj perspektivi, Đukanovićeva nastojanja postaju razumljiva. Sporazumom koji je premijer Abazović potpisao sa poglavarom SPC potonjoj daje, ne samo spornu imovinu, privilegovan položaj u zemlji, već i varku o njezinom istorijskom iskonu.

Teško bi bilo zamisliti brutalniju javnu uvredu Predśednika i najveće od koalicionih partija. A za građanskoga lidera, a kamoli za etničkoga Albanca, opet bi bila anatema dati takve ustupke Srpskoj crkvi. Oba pokušaja čine Abazovića nekakvim Niksonom, samo bez svrhe i strateškoga predviđanja tog Predśednika SAD.

Posljednja napomena o „kingmakeru” i mlađem koalicionom partneru: možete staviti veto na stvari koje stariji partner želi da progura, ponekad glasanjem protiv ili, još dramatičnije, prijetnjom kolapsom vlade; ali ne možete nametnuti svoju politiku značajnijem partneru. Ovo je sigurno kao gravitacija i drugi zakoni fizike. A ako je i dalje važno, to nije demokratski! 

 izvor: antena m