Društvo

Desetog maja se obilježava 97. godišnjica rođenja istaknutog lidera Hejdara Alijeva

Osnivač savremene, nezavisne Republike Azerbejdžan

Maj 09, 2020 0 Komentara

(15 riječi)

Hejdar Alijev je preminuo u decembru 2003. godine, kada mu je bilo 80 godina. Azerbejdžan koji je on stvorio postao je jedna od najjačih zemalja među bivšim sovjetskim republikama. Otpočela je nova faza razvoja Azerbejdžana, čija ekonomija jača.

Stupivši u rukovodstvo republike 1969. godine, Hejdar Alijev je tokom 1970-1980-ih izveo Azerbejdžan, koji je u tom trenutku prolazio kroz društveno-ekonomsku krizu, na nivo jedne od najnaprednijih republika bivšeg Saveza.  Istraživači s pravom ističu da su državni suverenitet i ekonomska nezavisnost Azerbejdžana u sadašnjoj fazi zasnovani na potencijalu, čiji je temelj postavljen upravo u tim godinama. 1990. godine Azerbejdžan je bio u teškoj ratnoj situaciji. Opštenacionalni lider, koji je vodio zemlju tokom godina Sovjetskog Saveza, vratio se u Azerbejdžan voljom naroda posle raspada SSSR-a, a samo je takav moćan i inteligentan političar bio u mogućnosti da spasi zemlju od takve krize. 1993. godine, kao rezultat nacionalnog referenduma, Hejdar Alijev je izabran za predsjednika Republike Azerbejdžan.

Za vrijeme Hejdara Alijeva postavljeni su temelji državnosti, usvojen je Ustav nezavisnog Azerbejdžana i pokrenute su ozbiljne reforme. Azerbejdžan je uspio da zauzme važno mjesto u međunarodnoj areni. Reforme sprovedene u zemlji osigurale su njen razvoj. Kao logičan rezultat velikih dostignuća koje je izvršio nacionalni lider u ovom periodu, koje se ocijenjuje kao period Hejdara Alijeva, danas je Azerbejdžanski narod dobio priliku da živi u demokratskoj i legalnoj državi, sa stvorenim garancijama za srećnu budućnost, i, što je najvažnije, postignute su politička i ekonomska nezavisnost.

Tokom prvog mandata Hejdara Alijeva (1993-1998), pod njegovim vođstvom u Azerbejdžanu su sprovedene velike reforme.  Naredni koraci Alijeva onemogućili su rad destruktivnih sila, usmjeren protiv državnog integriteta i državne nezavisnosti, a zemlja se spasila od krvavog građanskog ustanka koji se nad njom nadnio. Stvorena je i ojačana Nacionalna vojska koja je uspjela da uspostavi uspješnu konfrontaciju sa jermenskim oružanim snagama i oslobodi dio okupirane teritorije.

Da bi se zemlja izvukla iz krize i oživjela ekonomija 12. maja 1994. godine postignut je režim prekida vatre s Jermenijom. Pojavila se prilika za stabilizaciju političke situacije. Počele su aktivnosti na uspostavljanju odnosa između Azerbejdžana i međunarodnih organizacija i svjetskih sila, kao i na razvoju saradnje. Tada je napravljen važan korak ka sprovođenju nove naftne strategije Azerbejdžana. Prvi međunarodni ugovor Azerbejdžana potpisan je 20. septembra 1994. i predviđao je zajednički razvoj i rad azerbejdžanskih naftnih polja u Kaspijskom moru sa transnacionalnim kompanijama. Naknadno je ovaj ugovor nazvan „Ugovorom vijeka". Ovo je stvorilo mogućnosti za razvoj zemlje zbog profita od nafte.

Zahvaljujući politici vođenoj u tim godinama, Azerbejdžan je krenuo putem razvoja, pokazao svoj principijelan stav o svim pitanjima vezanim za unutrašnju politiku na međunarodnom planu i stekao veliko poštovanje u svijetu. Reforme u zemlji igrale su odlučujuću ulogu države i osigurale su današnju realnost.

Tokom svog predsjedništva 1998-2003. godine, Hejdar Alijev je nastavio da sprovodi nezavisnu i uravnoteženu spoljnu politiku, aktivnosti za podsticanje investicija, povratak okupiranih teritorija kao rezultat sukoba u Nagorno-Karabahu i obezbjeđivanje teritorijalnog integriteta Azerbejdžana.

Hejdar Alijev je razvio strategiju uspostavljanja odnosa između nezavisnog Azerbejdžana ne samo sa zemljama regiona, već i sa vodećim državama svijeta, postavio je temelj za regionalne i međunarodne projekte u kojima republika igra vodeću ulogu. Zahvaljujući tome odnosi Azerbejdžana sa vodećim zemljama svijeta dostigli su nivo strateškog partnerstva, zemlja se pretvorila u ekonomski prostor gde se sprovode globalni projekti.

Hejdar Alijev je preminuo u decembru 2003. godine, kada mu je bilo 80 godina. Azerbejdžan koji je on stvorio postao je jedna od najjačih zemalja među bivšim sovjetskim republikama. Otpočela je nova faza razvoja Azerbejdžana, čija ekonomija jača. Završena je prethodna etapa u ekonomiji. Sudbina druge nezavisnosti Republike Azerbejdžan je osigurana. Njeni horizonti su jasni.

Trenutno predsjednik Ilham Alijev samouvjereno i odlučno nastavlja tok političkog, ekonomskog i društvenog razvoja Azerbejdžana, čije temelje je postavio veliki lider Hejdar Alijev. Pod njegovim vođstvom dosljedno se sprovodi veliki razvoj i sveobuhvatna modernizacija republike, a sprovode se najveći privredni i infrastrukturni projekti u regionu.

 

B. Pejović