Murali koji su oslikani u tri crnogorska grada – Podgorici, Bijelom Polju i Baru, svjedoče o čvrstim vezama Crne Gore i Evropske unije i predstavljaju podsjećanje da je naša država vjekovima dio evropske porodice.

Glavni pregovarač Aleksandar Drljević, šef Delegacije EU u Podgorici, Aivo Orav, kao i crnogorski ministar kulture Aleksandar Bogdanović, su, u video porukama upućenim crnogorskim građanima, podsjetili na murale koji su krajem prošle godine oslikani, i čestitali svim građanima 9. maj – Dan Evrope i Dan pobjede nad fašizmom.

 Murale na temu „Ja za Evropu, Evropa za mene", u Podgorici je osmislila i oslikala Mia Pejović, dok su murali u Bijelom Polju i Baru djela Pavla Cvijovića i grupe Kunstler, koju čine Danijela Darmanović Mahmutović, Anđela Mršulja i Marija Raketić. Ta tri umjetnička djela predstavljaju odgovor na mural „Samo se srcem dobro vidi" umjetnika iz Bosne i Hercegovine, Rikarda Druškića, koji je u aprilu 2019. predstavljen u Briselu, a nastali su u okviru projekta EU4ME, koji finansira EU.

 Glavni pregovarač, Aleksandar Drljević je ocijenio da su murali potvrda toga da je mjesto Zapadnog Balkana u EU, da naši građani razmišljaju evropski i da žele da vide Crnu Goru kao punopravnu članicu EU. Podsjetio je da proces pristupanja nije posao samo jednog pojedinca, institucije, organizacije ili određenog medija, već kompletnog crnogorskog društva.

 „EU je, i u ovoj fazi kada se suočava sa jednim od najvećih izazova nakon Drugog svjetskog rata, pandemijom korona virusa, pokazala da računa na Zapadni Balkan, šaljući jasne poruke o otvaranju pristupnih pregovora sa Sjevernom Makedonijom i Albanijom, dajući značajna finansijska sredstva za nabavku zaštitne opreme, za našu finansijsku stabilizaciju i za davanje podstreka malom i srednjem biznisu u Crnoj Gori. EU nije dala samo finansijska sredstva, već pružila solidarnost i dala znak da samo zajedno možemo da završimo ovaj projekat, da učvrstimo EU integracijom ne samo Crne Gore, već cjelokupnog Zapadnog Balkana u zajednicu evropskih država", rekao je Drljević.

 Ministar kulture, Aleksandar Bogdanović smatra da tri murala, koja krase tri crnogorska grada, jezikom umjetnosti poručuju da je naš evropski put nešto što nam je zadato tradicijom i istorijskim razvojem, ali i savremenim geopolitičkim i socio-kulturološkim kontekstom.

 „Murali, na različite načine, nose sličnu poruku da smo jedinstveni, kako u prostorno-geografskom smislu, tako i u onome što čine tradicija i zajedničko istorijsko iskustvo. Zato se Matisov „Ples" prepoznaje u Podgorici, kao što lovćenske karijatide drže i dio evropskih temelja, onih sazdanih na Mediteranu, koji nam se bojama i svjetlošću rastaču iz murala sa fasade barske Muzičke škole", rekao je Bogdanović.

 Šef Delegacije EU u Crnoj Gori, ambasador Aivo Orav je podsjetio da, zbog pandemije na globalnom nivou, ove godine obilježavamo Dan Evrope na društvenim mrežama, istakavši zadovoljstvo što na taj način može govoriti o predivnim muralima i odati priznanje kreativnim umjetnicima.

 „Vjerujem da je umjetnost evropski jezik koji svi razumiju. Umjetnost povezuje Evropljane vjekovima na brojnim nivoima. Murali simbolizuju Crnu Goru, ali i jasno pokazuju da je Crna Gora već dio evropske porodice, bilo kroz muziku, umjetnost, kulturu ili kroz iskazivanje solidarnosti u kriznim vremenima", kazao je on.

 Kako je rekao, Evropa, ali i čitav svijet su se suočili sa zdravstvenom krizom, tokom koje su Crna Gora i EU bile jedna uz drugu.

„EU je pružila finansijsku podršku, opremu i hitnu pomoć, a Crna Gora je pomogla da se državljani EU vrate u svoje zemlje. I to je evropska solidarnost – biti jedni uz druge tokom dobrih i loših vremena", poručio je Orav.

 Umjetnici su saglasni: tema murala bila je veliki izazov za njih, a njihova izrada vrijedno iskustvo.

 Pavle Cvijović je istakao da njegov mural simbolizuje crnogorski narod.

„Naslikao sam dvije djevojke u narodnoj nošnji, koje simbolizuju spomenik na Lovćenu, a to što sam ih naslikao nesrazmjerno visokim predstavlja simboliku Crne Gore i njenog naroda. Želio sam da te visoke djevojke budu smještene u svemiru, iza planina i crnogorskih šuma, i budu svojevrsne čuvarke portala", rekao je Cvijović, ističući zadovoljstvo što se njegov mural stopio sa okolinom.

 „Slike koje mijenjaju javni prostor podstiču na razgovor i interakciju i postaju simbioza između prolaznika i umjetnika. Iz tog razloga slikanje u javnom prostoru nosi sa sobom razna iskustva a mi smo od građana Bara dobile veliku zahvalnost što smo „oživjele" jednu, ne tako malu površinu u njihovom gradu", poručile su članice grupe Kunstler, Danijela, Anđela i Marija.

 Autorka murala u Podgorici, Mia Pejović, je rekla da su mural u Podgorici na najbolji način opisali prolaznici, koji su razumjeli poruku djela. „Jedna baka je u muralu prepoznala spoj prošlosti i budućnosti, Matisa i staru Podgoricu, spajanje kultura Evrope i Podgorice, odnosno Crne Gore".