U fokusu

GORAN SEKULOVIĆ

Dok je Crne Gore

Jun 13, 2021 3 Komentara

(15 riječi)

Dugo najavljivani i očekivani Sabor SPC donio je više odluka kojima je, uz izbor Joanikija Mićovića za čelnika Mitropolije crnogorsko-primorske, samo još jednom potvrđeno da je istorijska i tradicionalna pravoslavna crnogorsko-primorska Mitropolija – o kojoj govore Ustav Sv. Sinoda Crnogorske pravoslavne crkve, Ustav Knjaževine Crne Gore, dr Nikodim Milaš, Valtazar Bogišić i mnogi drugi istaknuti kanonisti, pravnici, istoriografi, dokumenti i istorijski izvori – zapravo stara, prava, istinska, istorijska autokefalna Crnogorska pravoslavna crkva (CPC), za razliku od sadašnje ‘’Mitropolije’’ Crnogorsko-primorske Srpske pravoslavne crkve (SPC), koja je obična, jedna od više njih, eparhija Srpske Pravoslavne Crkve, a ne nikakva Mitropolija. Pokazuje to i odluka Sabora  SPC da Joanikije Mićović izgubi titulu ’’arhiepiskopa’’ i da se ukine Episkopski savjet tzv. ’’Pravoslavne crkve u Crnoj Gori’’ (a time novom mitropolitu i ’’funkcija’’ predsjednika Episkopskog savjeta). 

Da sadašnja ’’Mitropolija’’ niučemu i nimalo nije crnogorska, dokazuju i odluke same Srpske pravoslavne Crkve. Posebno ona kojom je Srpska Pravoslavna Crkva (Beogradska patrijaršija) 2006. g., odmah nakon obnove suverenosti crnogorske države, formirala – a tek 2010. g.!, javnosti obznanila – ‘’novu’’ crkvenu organizaciju u Crnoj Gori, tzv. ‘’Pravoslavnu crkvu u Crnoj Gori’’. To je bio još jedan pokazatelj da čitava Crna Gora potpada pod jurisdikciju Srpske pravoslavne crkve (Beogradske patrijaršije) kao vjerske organizacije čije je sjedište izvan Crne Gore, tj. u Srbiji (Beogradu). Takođe, i dokaz da nema govora da je makar jedan dio teritorije Crne Gore pod duhovnom jurisdikcijom tzv. 

’’matične pravoslavne crkve’’ sa sjedištem na Cetinju, tj. ‘’Crnogorsko-primorske mitropolije’’, kao tobože samostalne i ‘’nezavisne’’ od Srpske pravoslavne crkve. Zanimljivo je viđeti kako je ustanovljena ova ‘’nova’’ crkvena organizacija, koju čak ni Srpska pravoslavna crkva kasnije više nije spominjala i koja joj je bila potrebna samo u funkciji da zametne tragove njene nečiste savjesti prema Crnoj Gori i sačuva uzurpirano i oteto materijalno-duhovno bogatstvo crnogorske države.

Episkopi Srpske pravoslavne crkve čije eparhije pokrivaju i dijele državnu teritoriju Crne Gore, održali su sjednicu svog Savjeta odmah nakon održanog referenduma i proglašenja Crne Gore za nezavisnu državu. Zatražili su da se Mitropolija crnogorsko-primorska i druge eparhije sa ovog ’’kanonskog područja’’ Srpske pravoslavne crkve ubuduće nazivaju samo – Pravoslavna crkva u Crnoj Gori. Odluka glasi: ‘’Pravoslavnu crkvu u Crnoj Gori sačinjavaju eparhije Srpske pravoslavne crkve: Mitropolija crnogorsko-primorska i eparhije Budimljansko-nikšićka, Zahumsko-hercegovačka i Mileševska’’. Što su poslije ovoga mogli da kažu oni koji su ‘’argumentovano’’ dokazivali da pravoslavnu crkvu u Crnoj Gori ne treba doživljavati kao Srpsku pravoslavnu crkvu, već kao ‘’Mitropoliju crnogorsko-primorsku’’?

Zapitajmo se: kako sa stanovišta jedne suverene i međunarodno priznate države objasniti da jedan dio njene teritorije – ako se Mitropolija crnogorsko-primorska tretira kao eparhija Srpske pravoslavne crkve, kao što i piše u prethodno citiranoj odluci i što jeste fakat, onda je u pitanju čitava Crna Gora – potpada pod jurisdikciju vjerskih organizacija čije je sjedište van nje? Riječ je o Zahumsko-hercegovačkoj i Mileševskoj eparhiji Srpske pravoslavne crkve iz Bosne i Hercegovine i Srbije. Država Crna Gora bi se trebala ugledati po ovom pitanju na crnogorskog knjaza i kralja Nikolu I Petrovića Njegoša koji 1878. g. u pismu hrvatskom nadbiskupu Štrosmajeru, u kojem ga moli da posreduje kod Svete Stolice za obnovu Barske arcibiskupije, navodi sljedeće: ‘’Crna Gora, kao priznata nezavisna država, ne bi mogla podnositi da joj jedan dio državljana, ma i samo u duhovnom pogledu, zavisi od jedne vlasti koja se ne nalazi u njezinoj granici…’’ Današnja Crna Gora, iako je u istom rangu, dakle, suverena, vidimo, može u kontinuitetu ‘’podnositi’’ i ovo o čemu govori kralj Nikola. 

Odluka iz 2006.g. episkopa Srpske pravoslavne crkve – čije se eparhije (ili pak njihovi djelovi) nalaze u Crnoj Gori (čiji je Savjet na posljednjem Saboru SPC ukinut), i koje uzete zbirno pokrivaju cijelo područje Crne Gore (dakle, i iz stranih, drugih suverenih država, čime Srpska pravoslavna crkva dokazuje da ne priznaje Crnogorce, crnogorsku naciju, crnogorski jezik, a to znači suverenu crnogorsku državu, već isključivo gleda na Crnu Goru kao provincijalni, geografski, teritorijalni pojam ili dio velike Srbije) – o ‘’ustanovljenju’’ tzv. ’’Pravoslavne crkve u Crnoj Gori’’, naišla je tada na  veliko zanimanje javnosti. Srpski istoričar Čedomir Antić iz Beograda ovu odluku je vidio kao predvorje budućnosti u kojoj ‘’više neće biti riječi o mitropoliji ili arhiepiskopiji SPC’’. Po njemu, ‘’Pravoslavna crkva u Crnoj Gori predstavlja buduću autokefalnu crnogorsku pravoslavnu crkvu.’’ Da bi se, dakle, otklonile sve sumnje – u jednom za njih povoljnom trenutku nakon smrti Amfilohija Radovića i dolaska kleronacionalističkih, dakle, njihovih! snaga na vlast u Crnoj Gori – Sabor  SPC je osim ukinuća Episkopskog savjeta  ’’oslobodio’’ i Joanikija Mićovića ’’tereta’’ titule ’’arhiepiskopa’’. Time se izgubio čak i privid samostalnosti pravoslavne organizacije SPC u Crnoj Gori i dovelo do kraja dezavuisanje i falsifikovanje istinskog, stvarnog i istorijskog bića autokefalne Crnogorske Pravoslavne Crkve.  

Naime, sveta autokefalna crkva u Crnoj Gori, tj. Crnogorska Pravoslavna Crkva (ili kako u odluci regenta Aleksandra iz 1920. g. o njenom, u isto vrijeme, i ukinuću i insajderskom priznanju, piše: ‘’Arhiepiskopija Cetinjska i Mitropolija Crne Gore, Brda i Primorja’’), i istorijski i aktuelno, nema niti može imati bilo kakav kontinuitet ili vezu sa sadašnjom tzv. Mitropolijom crnogorsko-primorskom (ustanovljenom opet aktom kralja Aleksandra iz 1929. g. kao samo jednom od mnogih eparhija Srpske pravoslavne crkve, suštinom i bićem bez ikakve veze sa imenom ‘’Mitropolije’’, tj. nekadašnje autokefalne Crnogorske crkve), koja uopšte ne pokriva cijelu državnu teritoriju Crne Gore.

U Ustavu Srpske pravoslavne crkve iz 1931. g., u članu 12, pod brojem 20, kako piše Novak Adžić, ‘’navedena je među djelovima Srpske pravoslavne crkve i ‘Crnogorsko-primorska eparhija sa sedištem na Cetinju’. U Ustavu Srpske pravoslavne crkve iz 1957. godine, sa svim izmjenama i dopunama do 1985. godine, u članu 14. položaj Crnogorsko-primorske  eparhije Srpske pravoslavne crkve, čiji arhijerej nosi titulu mitropolita, regulisan je na istovjetan način kao u Ustavu iz 1931. godine.’’ Svi ovi akti Srpske pravoslavne crkve, dakle, nemaju bitnog značaja, jer se, i od 1920. do 1929., kao i sve do danas, od strane uzurpatorske Srpske pravoslavne crkve ne poštuje državna teritorija Crne Gore, pa je ona, između ostalog, ispresijecana vjerskim nadležnostima, kako unutar nje tako i van državnih granica, od strane raznih srpskih eparhija, kako tzv. Crnogorsko-primorske ‘’Mitropolije’’ tako i drugih iz sada novih, suverenih država sa prostora bivše SFRJ.

Sadašnja Crnogorsko-primorska ‘’Mitropolija’’ Srpske pravoslavne crkve nije ona nekadašnja autokefalna Crnogorska pravoslavna crkva, već obična, jedna od mnogih, eparhija Srpske pravoslavne crkve. Nazvana je ‘’Mitropolijom’’ isključivo radi istorijske prevare i obmane, ne bi li se nekako zatrlo sjećanje na autokefalnu Crnogorsku (pravoslavnu) crkvu. Zato Srpska pravoslavna crkva falsifikuje svoju cetinjsku eparhiju-ispostavu-‘’Mitropoliju’’ i ispostavlja je i predstavlja kao nekadašnju ’’autokefalnu Crnogorsku pravoslavnu crkvu’’, tj. ’’Avtokefalnu pravoslavnu Mitropoliju u Crnoj Gori’’ ili ’’autokefalnu Arhiepiskopiju Cetinjsku i Mitropoliju Crne Gore, Brda i Primorja’’ (samo, naravno, bez pominjanja autokefalije i crnogorstva!), a sadašnju (i vazdašnju, jer je nasilno i nepravedno ukinuta), Crnogorsku pravoslavnu crkvu kao ‘’sektu’’. Crnogorska pravoslavna Crkva je, podsjetimo se, obnovljena na Lučin dan 1993. godine.

I ‘’epizoda’’ iz 2006.g. sa formiranjem ‘’Pravoslavne crkve u Crnoj Gori’’ i njenog Episkopskog savjeta i njihovim ukinućem od prije nekoliko dana uz vrlo važno ukinuće i arhiepiskopskog položaja čelniku ’’Mitropolije’’ crnogorsko-primorske SPC (kakav svetac takav i tropar!), pokazuje da se u ‘’sporu’’ između Crnogorske i Srpske pravoslavne crkve uopšte ne radi o pitanju autokefalnosti – i tobože o tome da li će ili ne Srpska pravoslavna crkva ‘’dopustiti’’ autokefalnost Crnogorske pravoslavne crkve ili će možda sadašnja ‘’Mitropolija’’-(obična) eparhija Srpske pravoslavne crkve dobiti autokefalnost (što je u biti pseudoproblem kao što je ranije bio i da li će se Crna Gora ‘’odvojiti’’ od Srbije i osamostaliti) – već o klasičnom uzurpatorskom, nasilnom, nelegalnom i nelegitimnom činjenju Srpske pravoslavne crkve, ali i nekadašnje  države Srbije i države-kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca (Jugoslavije) prema državi Crnoj Gori i autokefalnoj Crnogorskoj crkvi. Sve je ovo bilo utkano i sačinjavalo i svakako sačinjava još uvijek! biće obnove crnogorske državne nezavisnosti. I sačinjavaće dok je Crne Gore!

Krajem druge i početkom treće decenije dvadesetog vijeka, nestala je autokefalna Crnogorska pravoslavna crkva i suverena crnogorska država, a pokušalo se zatrijeti ime crnogorskog naroda. Pokazalo se i pokazuje da je sudbina Crnogorske pravoslavne crkve neodvojiva od obnove njene crnogorske države i njenog crnogorskog naroda.