U Italiji je objavljeno novo izdanje časopisa “Nova savremena istorija” sa tekstovima naših istoričara Novaka Adžića, Slavka Burzanovića, Živka Andrijaševića i Šerba Rastodera o Crnoj Gori u razdoblju poslije 1918. godine.

Miodrag Vlahović, doskorašnji ambasador Crne Gore pri Svetoj Stolici i pri Mateškom redu, koji je koordinisao ovaj projekat, istakao je da Crna Gora duguje posebnu zahvalnost dr prof Mateu Napolitanu, jednom od istaknutih italijanskih istoričara srednje generacije, koji je, bez ikakve naknade, u saradnji sa prof. Franćeskom Perfetijem, urednikom “Nove savremene istorije”, uspio da prezentuje radove o tom intrigantnom periodu novije crnogorske istorije, o kojem se i u Crnoj Gori zna manje nego što bi bilo potrebno.

Radove crnogorskih autora prati i dio sa fotografijana crnogorskog kralja Nikole I u godinama izgnanstva, kao i značajnih crnogorskih ličnosti tog doba.

U predgovoru, ambasador Vlahović je, pored ostalog, napisao:

“Istorija se, nekim svojim pravilima i logikom koja nam često izmiče, ili je ne shvatimo na vrijeme i dok nam to još može biti od koristi, “ponavlja” u Crnoj Gori, ovih sedmica i mjeseci, na način koji neodoljivo liči na godine poslije Prvog svjetskog rata.

Naravno, u modernom dobu, sa svim tehnološkim i drugim dostignućima koji su ubrzali i globalizovali naše pojedinačne sudbine i istorije, teško je zamisliti da se jednoj naciji može desiti tragedija i propast slična onoj koja je zadesila našu malenu Crnu Goru na kraju Velikog rata – u kojem je ona učestvovala na strani saveznika – pobjednika. To joj nije pomoglo da preživi dramatične i tužne dogadjaje koji su slijedili.

Istorijska nepravda je korigovana 88 godina kasnije, u maju 2006 – kada je Crna Gora mirno, civilizovano i demokratski obnovila svoju nezavisnost – teško je bilo pretpostaviti da će mnoge od vrijednosti i uspjeha, tada ostvarenih, opet biti pod znakom pitanja.

Zato je ovo izdanje ‘Nuova Storia Contemporanea’ od posebnog simboličnog značenja za sve nas koji želimo da naša zemlja ostane slobodna i nezavisna, da očuva najljepši dio svoje tradicije – a to su slobodarsko duh i zajednički život ljudi različitih vjera i nacija – i da ostane čvrsto i nepokolebljivo orijentisana prema u uključena u evropske i atlantske strukture.

… Crna Gora je, često uz neizbježne improvizacije i sui generis rješenja, i, ponekad, uz velika kašnjenja, uspijevala, kroz istoriju, da donese ispravne odluke i da ostvari, u svojoj dugoj istoriji, mnoge dobre i lijepe stvari – na koje smo mi, koji volimo i poštujemo Crnu Goru, s razlogom ponosni.”

Promocija ovog izdanja u Crnoj Gori, prvog takve vrste na italijanskom jeziku, biće organizovana kada to budu dozvolile prilike vezane za pandemiju.