(ILI PROTIVLJENJE POSTUPCIMA NEOČETNIČKOG PREMIJERA G. ZDRAVKA KRIVOKAPIĆA I NJEMU POTČINJENOG ISTORIJSKOG FALSIFIKATORA MINISTRA G. VLADIMIRA LEPOSAVIĆA)

Piše

Mr Novak Adžić

Ruska pravoslavna crkva, u rangu Mitropolije Petrogradske (Patrijaršija Ruska bila je ukinuta u XVIII vijeku, u vrijeme imperatora Petra Velikog i obnoviće se tek 1917. godine) krajem XIX vijeka, kada je na njenom čelu bio mitropolit Paladije, predsjednik Svetoga Sveruskog Sinoda, priznavala je, de jure i de facto, i kanonski komunicirala je sa autokefalnom Crnogorskom crkvom, u rangu Mitropolije, na čijem se čelu tada nalazio mitropolit Mitrofan Ban.

Petrogradski mitropolit Paladije, poglavar Ruske crkve, odnosio se prema autokefalnoj Crnogorskoj crkvi i njenom poglavaru, u rangu, zvanju, tituli i statusu, kao sebi jednakom, ravnom, ravnopravnom mitropolitu i starješini crkve, i u tom smislu, održavao je s njim, odnose pune uvažavanja, prijateljstva i saradnje, na egalitarnoj, eskezijstičkoj osnovi. O tome, između ostalog, ilustrativno, govori i službena prepiska koju je petrogradski mitropolit Paladije ostvarivao sa crnogorskim mitropolitom Mitrofanom Banom (1893-1894).

Kada se 1893., godine na Cetinju, pod okriljem Knjaževine Crne Gore, pripremalo proslavljanje jubileja 400-godišnjica Crnojevića štamaprije, mitropolit petrogradski Paladije dao je doprinos toj svečanosti, šaljući srdačnu čestitiku, povodom te državne i crkvene proslave crnogorskom mitropolitu Mitrofanu Banu.

Sadržina te čestitike, eksplicitno, pokazuje da su Ruska pravoslana crkva i njen čelnik Mitropolit petrogradski Paladije, u punom značenju, tretirali Crnogorsku crkvu kao autokefalnu pomjesnu crkvu, i prema njoj su se, u službenoj, oficijelnoj komunikaciji, odnosili kao takvom, posve autokefalnom.

Mitropolit Paladije je, u pismu iz jula 1893. godine, poslatom Mitrofanu Banu, decidirano, smatrao njega poglavarom pomijesne autokefalne crkve, on izričito tada pominje Crnogorsku crkvu, čestita joj predstojeći jubilej- četiristogodišnjicu obodske Crnojevića štamparije, a istu imenuje prvom slovenskom tipografijom, koja je širila književno i hrišćansko obrazovanje, te pokazuje i izjavljuje iskrene simpatije prema slavnom crnogorskom narodu, koji je, po njemu, vjekovnom junačkom borbom, sačuvao pravoslavnu vjeru i slovensku narodnost, te iskazuje i to da on, Bogu, upućuje svoje molitve za napredak crnogorskog naroda- u njegovom hrišćansko-pravoslavno-slovenskom prosvjećenju.

Povodom tog jubileja mitropolit Paladije uputio je čestitku mitropolitu Mitrofanu Banu, u kojoj, u glavnome, veli:

“Visokopreosv. G. Mitropolitu Mitrofanu.

Od svoje strane i kao predstojatelj pravoslavne ruske crkve po zvaniju prvenstvujući SvjatjejišegaSveruskijskoga Sinoda imam utjehu čestitati u licu Vašega Visokopreosveštenstva svetoj Crkvi crnogorskoj i hristoljubivoj pravoslavnoj djeci njezinoj sveslovensku svetkovinu povodom četiristogodišnjeg jubileja prve slovenske obodske tipografije i tijem književnog hristijanskog obrazovanja, izjavljujući naiskrenije simpatije srodnome slavnome crnogorskom narodu, koji je junački sačuvao pravoslavnu vjeru i slovensku narodnost…” te mitropolit ruski zaključuje istu čestitku riječima: “Podižem od sveg srca molitve Svevišnjemu za procvjetanje naroda crnogorskoga i napredak njegov u pravom hristjanskom pravoslavno-slovenskom prosveštenju

Paladije Mitropolit Petrogradski”

(“Glas Crnogorca”, godina XXII, broj 30, subota, 24. jula 1893, str. 2. i “PROSLAVNA SPOMENICA ČETIRISTOGODIŠNJICE OBODSKE ŠTAMPARIJE”, izdao Proslavni Odbor, Cetinje, Državna Štamparija, 1895,  str. 157-158).