Podsjećanje povodom 100. godine od rođenja
Aleksandar Aco Prijić - Slikar jake vizije i samonikle snage
Svojim slikarskim djelom,
kao i razvijenom sviješću o potrebi stvaranja specifičnog likovnog izraza kojim
bi crnogorska umjetnost bila uključena u savremene evropske tokove, Prijić je
ostavio snažan pečat na crnogorski umjetnički život druge polovine 20. vijeka -
piše kustoskinja Petrica Duletić u predgovoru monografije posvećene istaknutom
crnogorskom slikaru Aleksandru Acu Prijiću.
Prije 100 godina rodio se
u Tivtu 17. decembra Aleksandar Aco Prijić, jedan od najznamenitijih
crnogorskih slikara 20 vijeka. Rano djetinjstvo provedi u Tivtu, osnovnu školu
uči na Kamenom – iznad Herceg Novog, a gimnaziju u Novom, Beranama Kolašinu
iNikšiću u kome je maturirao 1939. godine.
1941 ⇾ Nakon vojske u Mariboru (Škola rezervnih oficira) zbog naprednih ideja i po
kazni, prelazak upuk “Miloš Veliki” u Vranju. Aprilski rat zatiče ga na bugarskoj granici. Četiri godine
provodi u ratnim logorima: Dragoman u Bugarskoj, Turn Magurel u Rumuniji, pa
onda u Njemačkoj u Altenburgu, Esperštetu, Stojdenu, Kenigeradou, Šifergrabenu,
Biterfeldu…
1945 ⇾ Nakon oslobođenja dolazi na Cetinje. Likovno se obrazuje uUmjetničkom ateljeu koje je
osnovalo Ministarstvo prosvete Narodne Republike Crne Gore. Slikarstvo uči kod
Mila Milunovića i Petra Lubarde do 1951. godine. Stipendiju koju je dobio za
nastavak školovanja od Sovjetskog saveza nije realizovao zbog izbijanja
Informbiroa, dok je drugu stipendiju koju mu je ponudilo Ministarstvo prosvete
za studije u Beogradu odbio. Izabrao je da ostane u Crnoj Gori.
1946 ⇾ Bio je jedanod osnivača, sekretar papredsjednikUdruženja likovnih umjetnika Crne Gore. Uz Božidara Jakca, Đorđa Andrejevića
Kuna, Lazara Ličenoskog, Marijana Detonija, Ismeta Mujezinovića učestvovao je u
osnivanjuSaveza likovnih umjetnika Jugoslavije.
1948 ⇾ Radio je u Odjeljenju za kinematografiju Ministarstva
prosvjete, Agitpropu Narodne omladine Crne Gore. Dobio je nagradu
Predsjedništva vlade Narodne Republike Crne Gore.
1950 ⇾ Dobio je zaduženje da formira Muzej NOB-a, u kojem obavlja funkciju direktora do 1959.
godine.Postavljen je za direktora Ansambla narodnih igara na Cetinju.
1951 ⇾ Sa Milom Milunovićem pridružio se
grupi Samostalni koja se odvojila od Udruženja likovnih umjetnika u Beogradu, u vremenu kada nijebilo preporučljivo formiranje asocijacije koje bi konkurisale zvaničnom Udruženju.
Sa Gojkom Berkuljanom i Brankom
Filipovićem Filom osnovao je prvu likovnu grupu u Crnoj Gori – Trojica. Ove
mlade talentovane umjetnike povezivala je potreba zapunom slobodom umjetničkog
izražavanja, češća izlaganja, afirmacija slobodnog udruživanja i ostvarivanja
tješnjeg kontakta sa publikom ikritikom.
1953 do 1960 ⇾ Studiski boravio u Italiji, Grčkoj, Francuskoj.
1959 ⇾ Sa porodicom prelazi u Podgoricu. Učestvuje u osnivanju Umjetničkog paviljona u Titogradu, a 1961 g. osniva Modernu
galeriju i postaje njen prvi direktor. Na ovom položaju ostaje do
penzionisanja. 1974.
1961. i 1965 ⇾ Dobio je najveće državno priznanje Crne Gore Trinaestojulsku nagradu.
1973 ⇾ Dobio je nagradu AVNOJ-a.
1974 ⇾ Preseljava se sa porodicom u Herceg Novi.
1985 ⇾ Izabran je za vanrednog člana Crnogorske akademije nauka i umjetnosti.
Prethodno je, 1972. godine, odbio tu mogućnost jer je smatrao da u Akademiju
treba da budu primljene i injegove kolege Petar Lubarda, Milo Milunović, Risto
Stijović, Dado Đurić, Filo Filipović, Luka Tomanović, umjetnici koji, kako je
Prijić smatrao, neopravdano nisu bili predloženi. U CANU je bio potpredsjednik
pa predsjednik odjeljenja za likovnu umjetnost.
Umro u Nikšiću 5.
februara 1986.godine.
Dobitnik je velikog broja
priznanja
NAGRADE
1948.Nagrade za slikarstvo Predsjedništva vlade NR
1961.Trinaestojulske nagrade za slikarstvo SR Crne Gore
1965.Trinaestojulske nagrade za slikarstvo SR Crne Gore
1967.Nagrade Umjetničke galerije, Cetinje
1968. Decembarske nagrade za slikarstvo, Titograd
1983. Nagrade AVNOJ-a
ORDENJE
1957. Orden rada sa srebrnim vijencem
1968.Orden rada sa zlatnim vijencem
1979. Orden zasluga za narod sa srebrnim zracima
0 Komentara