Društvo

Skica za portret Zorana D. Boškovića: PRINC SA ORJA LUKE

Nov 30, 2020 4 Komentara

(15 riječi)

Piše: dr Čedomir Bogićević

Savremena pozornica javnog uma crnogorskog društva oskudna je u istinskim djelatnicima tvoračkog duha čiji karakter i inteligenciju oblikuje supstancijalna struktura bića (sein) kojom se personalitet osobe izražava kroz misao, riječ i djelo sa altruističkim senzibilitetom kojom se ostvaruje značenje povjesno i evolutivno čovjeka kakav treba da bude (sollen), a u bitnoj je konstituciji afirmišu: znanje, erudicija, senzibilitet za dostojanstvo drugog, kultura, čovječnost, uljuđenost, gospodstvo i otmenost, autoritet sokratovskog principa etike: znanje je vrlina i podloga morala. Eto to su atribucije etičko-humanističke strukture i vrlina  Zorana Dušanovog Boškovića iz glasovite kuće i znamenitog bratstva Bošković sa slavom ovjenčane Orja Luke ispod, pored i kroz koju su ljudi prolazili skidajući kapu sa naklonom za poštovanje dike crnogorske.

Zoran Bošković pripada najuzvišenijem soju crnogorskog intelektualnog stabla što je rodilo uzvišenim plodovima prirodne i emocionalne inteligencije ukrašene vijencem blagorodnosti, što je po britanskoj didaktičkoj misli i pedagoškoj teoriji najljepši ukras ljudske prirode kojom se otkriva persona u svakoj osobi. Po Hegelu nije svaka osoba persona nego samo ona koja poštuje dostojanstvo druge osobe smatrajući je sebi ravnom. Eto, zašto Fihte kaže: bivstvo – to je drugi, a grčka stoička škola: drugi je prijatelj – a to sam ja, zbog čega je prijateljstvo savez dvije osobe što je u antičkoj Grčkoj kroz Solonove reforme uživalo zakonsku zaštitu. Dijalog između Hegela i Kanta, pri kraju XIX vijeka otkriva prirodu bitka i bića ljudske prirode u samoj njegovoj esenciji – dostojanstvu. Na pitanje Kanta što je to dostojanstvo i kako se ono manifestuje u ljudskim odnošajima, Hegel odgovara: To je sama esencija čovječnosti, a ispoljava se u blagom osmjehu u susretu s drugim, čime mu priznaješ dostojanstvo, ravnopravnost bez kojih čovjek nije ljudsko biće.

Zoran Bošković pripada stvaralačkim ličnostima što su svojim znanstvenim agonom sagradili i oblikovali različite forme ljudske opstojnosti. On je kao priznati, uvaženi i ostvareni stručnjak kroz mnoge poslovno-industrijske sisteme (Radoje Dakić,Mermer, Elektroprivreda, HE Perućica) crnogorske privrede u procesima organizacije rada, upravljanja i rukovođenja, kroz integraciju funkcija znanja i sposobnosti, upravljanja znanjem, timski rad, oblikovanje talenata i darovitih kreativaca, objedinjeno sistemom autonomije – samoupravljanja, kao iskonske forme i tačke oslonca produktivnosti, rasta i razvoja privrednih sistema, putem kojih se oslobađa samosvijesna i samoodređujuća stvaralačka energija zajednice rada kroz upravljanje sopstvenom sudbinom (autor – sam, nomos – pravilo) što je po Sartru najviši stepen društveno-istorijskog hoda u kretanju čovjeka ka ideji slobode.

Zoran D. Bošković izražava etički smisao antičke ljepote, kada se fizički oblici ujedine sa moralnom čvrstinom karaktera i umnom egzistencijom, čime se ostvaruje ratio-disidenti bivstvovanja, potvrđujući Kantovu tezu: Nema slobode bez etike, ali slobode shvaćene kao kauzalne korelacije sa prirodom nužnosti, kojom se ograničava nomos ljudske prinude nad drugim ljudima, jer samo ljudska bića nose ovu predistorijsku formu svoje prirode, pa iako mu je sloboda imanentna on se od nje mora odreći u obimu potrebnom za život u zajednici. U vremena koja idu u susret budućnosti gospodin Bošković spoznaje da čovjek više nije usamljeno biće civilizacije, već da ona nagovještava posljednje dane ljudskih i mentalnih sposobnosti, predajući ih vještačkoj inteligenciji, pitajući se: da li čovjek silazi sa puta istorije i evolucije, a tehnički um dobija konstituciju živog bića. Kao veliki humanistički intelektualac on nalazi ljudski ključ ove enigme kontrolom tehničke inteligencije koja se ograničava do potrebe razvoja ljudskim mentalnim sposobnostima i razumom, braneći se od imanentnog procesa da se mašina prilagođava ljudskoj prirodi da bi od čovjeka učinila mašinu (Marks).

Ljepotom svoje socijalne komunikacije, bez epske naracije, ovaj misaoni čovjek aristokratskih manira kao otmenih gesta ljudskog djelovanja i gospodstva, što mu ga loza Kuće daje a kojim otkriva širinu i dubinu svoje ljudskosti i znanja otkrivši i potvrđujući  da je ljudska spoznaja vlastitog neznanja conditio sine qua non svake nauke i znanja, a sumnja početak svake organizovane samospoznaje – omnis dubitandum probandi.

Zoran Dušanov Bošković (1952.) bio je i potpredsjednik Opštine Danilovgrad, a sada se nalazi na dužnosti predsjednika Skupštine Opštine Danilovgrad, uvažen i poštovan od svih sudionika parlamentarno-izvršne strukture predstavničkih i izvršnih organa upravljanja i najljepša potvrda za govornika sistema neposrednog izbornog prava – glasanja za čovjeka, a ne partijske liste, što je jedini put.  u budućnost humanističke organizacije društva, jer se kroz taj princip ovoplaćuje Kantov drugi postulat kategoričkog imperativa: djeluj tako da čovječanstvo i svaku osobu svagda uzimaš kao svrhu, a ne kao sredstvo, čime se širi ljudsko područje života putem vlastitog samoodređenja i etike kao praktičke filozofije, a ljudski svijet kao povjesna porodica i jedna zajednica ljudskog roda. Neka ovo epohalno pitanje savremene civilizacije bude predmet svih djelatnih umova, a njime se još od mladih dana zanima i junak ovog našeg skromnog zapisa, putem kojeg mu njegov autor odaje iskonsko poštovanje i priznanje, istočući da crnogorsko društvo može do svog kulturnog i nacionalnog samoodređenja kroz jedinstvo različitosti u demosu i etnosu kroz duh kritičkog promišljanja kojim se ostvaruje etika kao istina, samo putem ličnosti kakvu emanira naš Zoran Bošković. Salvo honorem.