Piše: Božidar Proročić, Spec savjetnik u Kulturno-Ekonomskom centru Azerbejdžana

Kao što je javnost već upoznata, a Ministarstvo odbrane Republike Azerbejdžan izvijestilo, oko 06:00 sati, 27. septembra 2020. godine, oružane snage Jermenije su prekršile prekid vatre, i, koristeći oružje velikog kalibra, minobacače i artiljeriju, započele intenzivan napad na položaje oružanih snaga Azerbejdžana duž linije fronta, gusto naseljena civilna područja i civilnu infrastrukturu, na taj način  počinivši novi čin agresije i pokazavši još jednom da prisustvo njenih oružanih snaga na okupiranim teritorijama Azerbejdžana predstavlja prijetnju regionalnom miru i bezbjednosti.

U vezi sa ovim događajem i njegovim daljim razvojem u prethodnim danima se mogla primijetiti značajna zainteresovanost crnogorskih medija i javnosti. Zbog toga želimo da sa čitaocima podijelimo Saopštenje Ministarstva vanjskih poslova Republike Azerbejdžan u kome su izložene neke važne činjenice o jermensko-azerbejdžanskom konfliktu koji je u toku na okupiranim azerbejdžanskim teritorijama od strane Jermenije. 

„Lanac provokacija koje je počinila Jermenija pod vođstvom premijera Nikola Pašinjana i na riječima i na dijelima potkopao je pregovarački proces za rješavanje jermensko-azerbejdžanskog sukoba i doveo do značajnog porasta napetosti u regionu. Ratne izjave, vojne i druge provokacije praćene agresivnim vojnim držanjem pokazuju da se Jermenija priprema za novu agresiju prema Azerbejdžanu.

Opovrgavajući bilo kakva očekivanja koja međunarodna zajednica može imati, novo rukovodstvo Jermenije, od prvih dana preuzimanja vlasti odlučilo je da preslika aneksionističku politiku svojih prethodnika. Jermenija je javno opovrgla njeno pridržavanje logici i razumijevanju koja su u osnovi OEBS-ove Minske grupe, koja je godinama vodila pregovarački proces, predviđajući postupno povlačenje jermenskih snaga sa okupiranih teritorija Azerbejdžana, i na taj način podrivala pregovore. Kao što je predsjednik Azerbejdžana, gospodin Ilham Alijev izjavio u svom intervjuu 19. septembra, „ovakve političke manjkave i štetne izjave ne ostavljaju prostora za pregovore“.

Umjesto toga, Jermenija je pod Pašinjanom usvojila vojnu doktrinu i strategiju nacionalne bezbjednosti, koje predviđaju koncept „novog rata za nove teritorije“ i definišu strateški cilj ove zemlje u pregovaračkom procesu kao obezbjeđenje ishoda rata. Zajedno sa pojačanim i proširenim ilegalnim aktivnostima na okupiranim teritorijama Azerbejdžana, uključujući ilegalni transfer etničkih Jermena sa Bliskog istoka na okupirane zemlje, sadašnje rukovodstvo Jermenije je dokazalo da vodi aneksionističku politiku i koristi pregovore u okviru OEBS-ove Minsk grupe u tom cilju.

Agresivno ponašanje Jermenije kulminiralo je namjernim činom agresije 12-16. jula u pravcu Tovuza na državnoj granici Jermenija-Azerbejdžan. Ovaj oružani napad nikako nije bio spontani vojni incident, već jasna manifestacija ilegalne upotrebe sile Jermenije protiv Republike Azerbejdžan i bio je usmjeren ka zauzimanju novog dijela Azerbejdžana.

Neuspjevši u ovom „test“ napadu, uprkos tome što je nastavila pripreme za sljedeći napad, Jermenija je nabavila veliku količinu oružja i municije i koncentrisala svoje snage duž linije fronta. Prijetnje napadom na azerbejdžansku kritičnu civilnu infrastrukturu i velika naseljena područja praćene su pojačanim vojnim izviđačkim i suberzivnim aktivnostima duboko unutar teritorije Azerbejdžana. Paralelno s tim, Jermenija je najavila uspostavljanje civilne milicije koja se sastoji od desetina hiljada civila koji će biti primorani da preduzmu vojne akcije protiv Azerbejdžana.

S obzirom na pripremu Jermenije za novu vojnu ofanzivu, Azerbejdžan poziva međunarodnu zajednicu, posebno OEBS-ovu Minsk grupu i njene kopredsjedavajuće da dovedu Jermeniju do zdravog razuma i urgiraju na ovu zemlju da se uzdrži od nove agresije.

Jermensko rukovodstvo mora odstupiti od svojih provokativnih izjava, prekinuti sve destabilizujuće akcije i pridržavati se svojih obaveza da postigne političko rješenje, čiji su parametri već identifikovani u četiri rezolucije Savjeta bezbjednosti UN, kao i u odlukama i dokumentima OEBS-a. Dok se to ne dogodi, izjave jermenskih zvaničnika o navodnoj spremnosti Jermenije za pregovore neće zavarati ni Azerbejdžan ni međunarodnu zajednicu.

Kao što je predsjednik Ilham Alijev izjavio na događaju na visokom nivou povodom obiježavanja 75.godišnjice Ujedinjenih nacija - postoji samo jedan put ka postizanju mira: oružane snage Jermenije moraju se povući sa svih okupiranih teritorija Azerbejdžana. Teritorijalni integritet Azerbejdžana nije i nikada neće biti predmet kompromisa.