Politika

Društveni rascjep između suverenista i prosrpskih snaga

Sep 23, 2020 1 Komentara

(15 riječi)

Hrvatska Sigurnosno-obavještajna agencija (SOA) je objavila novi godišnji izvještaj u kojem se ocjenjuje da su bezbjednosne prilike u jugoistočnom okruženju Hrvatske i dalje nestabilne.

“Jugoistočno susjedstvo Hrvatske, odnosno Zapadni Balkan, još je opterećeno brojnim bezbjednosnim, političkim, privrednim i društvenim izazovima”, navodi SOA u javno dostupnom izvještaju o svom djelovanju.

Podsjećajući da sve države Zapadnog Balkana iskazuju namjeru pristupanja EU i da sve osim Srbije žele da postanu članice NATO, SOA u izvještaju dodaje da u isto vrijeme i druge države poput Rusije i Kine nastoje da ojačaju uticaj na tom području.

Ocjenjujući prilike u regionu, SOA navodi da se “i dalje radi o prostoru koji obilježavaju teške privredne prilike, uz pojavu korupcije i organizovanog kriminala, političkog klijentelizma i manjkavosti u vladavini prava”.

SOA u izvještaju ukazuje da su “društva jugoistočnog susjedstva opterećena pojavama radikalnih islamističkih i nacionalističkih snaga, kao i teškoćama u pristupanju evroatlantskim integracijama”, dok “pojedine države jugoistočnog susjedstva i dalje funkcionišu uz aktivno djelovanje institucija i mehanizama međunarodne zajednice”.

U izvještaju se navodi da, uprkos zastoju u evropskim integracijama, proširenje NATO na Crnu Goru i Sjevernu Makedoniju označava širenje stabilnosti i pružanje perspektive državama ovog prostora, ali u isto vrijeme, upravo zbog njihovog ulaska u NATO, postoji rizik da države koje NATO percipiraju kao bezbjednosnu prijetnju, iskoriste pojedine unutrašnje procese u novim članicama NATO-a za njihovu destabilizaciju.

Uz to, navodi SOA, neriješena međuetnička pitanja i napetosti u pojedinim državama ponekad se koriste za ostvarivanje spoljnih geopolitičkih ciljeva.

U izvještaju na 40-ak strana, za Srbiju se kratko ocjenjuje da “i dalje na spoljnopolitičkom i bezbjednosnom planu nastoji da balansira u odnosima između Rusije i Zapada” i navodi kao primjer da “kao kandidatkinja za članstvo u EU, Srbija i dalje ne slijedi restriktivne mjere EU protiv Rusije”.

Tokom ove godine, ukazuje SOA, Srbija je značajan fokus stavila i na javno promovisanje jačanja odnosa s Kinom. Slično kao i prethodnih godina, SOA je u izvještaju ukazala da vjerski i nacionalni ekstremizam i dalje opterećuje društva država jugoistočnog susjedstva Hrvatske.

“I dalje su prisutne pojave velikosrpskog ekstremizma u pojedinim državama koji se manifestuje negiranjem teritorijalne cjelovitosti i suvereniteta Hrvatske, ali i drugih država susjedstva, poput Kosova, BiH i Crne Gore. Ovaj ekstremizam se javno ogleda kroz istupe i okupljanja velikosrpskih ekstremističkih organizacija, kao i korišćenjem drugih javnih okupljanja, u kojima se, uz ekstremističke poruke, uništavaju i hrvatski državni simboli”, navodi se u izvještaju.

Velikosrpski ekstremizam promoviše i poruke protiv širenja EU i NATO na jugoistok Evrope uz isticanje privrženosti Rusiji, navodi SOA. Takođe, ukazuje SOA, u pojedinim državama susjedstva i dalje su prisutne pojave plasiranja lažnih vijesti u medijskom prostoru ili na društvenim mrežama kojima se Hrvatska želi prikazati u negativnom svijetlu.

U društvima pojedinih država susjedstva izraženi su protivzapadni stavovi, koji su osobito vidljivi kroz medijske objave, piše u tekstu.

SOA ukazuje i da se na prostoru jugoistočnog susjedstva odvija više stabilizacionih procesa koji utiču na ukupne političko-bezbjednosne prilike u regionalnom okruženju, a najvažniji su, kako se dodaje, dogovori oko unutrašnjeg funkcionisanja Bosne i Hercegovine (BiH)i pregovori o normalizaciji odnosa Srbije i Kosova.

Situaciju u Crnoj Gori, po ocjeni SOA, obilježava društveni rascjep između prozapadnih suverenističkih snaga i prosrpskih snaga koje su ujedno protiv članstva Crne Gore u NATO-u, te za snažnije vezivanje Crne Gore uz Rusiju.

SOA u izvještaju navodi da je u državama jugoistočnog susjedstva Hrvatske i dalje prisutno i radikalno tumačenje islama, a dodatni bezbjednosni rizik, dodaje se, predstavlja i povratak “džihadista” iz Sirije i Iraka u matične države.

Položaj Hrvata u BiH u političkom smislu obilježava nastojanje da se ispune svi elementi koji ga čine konstitutivnim narodom, te da se postigne, Ustavom BiH predviđena, puna ravnopravnost s ostala dva naroda.

Uz političke okolnosti, Hrvati u BiH suočeni su s trendom ekonomskog iseljavanja čime je ugrožen i njihov fizički opstanak u BiH, a time i multietnički karakter BiH, piše hrvatska Sigurnosno-obavještajna agencija u godišnjem izvještaju.  (izvor: CDM)