Predsjednica NVO Crnogorski forum Jelena Marković u saopštenju je navela da su u svim službenim dokumentima, pasošima i testamentima, crnogorski vladari i glavni predstavnici naroda jasno isticali crnogorsku narodnost. Marković to ističe reagujući na navode potpredsjednika Vlade Moma Koprivice.

„Prilikom potpisivanja ugovora o prodaji manastira Stanjevića i Maina 1837. i 1839. godine, u samim ugovorima je navedeno da je Nacija crnogorska. Takođe, knjaz Danilo u svom pismu objavljenom u London Timesu 1856. godine tri puta spominje crnogorski narod, a dva puta crnogorsku naciju, dok se u pasošima i testamentima Petra I i Petra II Njegoša jasno navodi narodnost Crnogorac, a ne Srbin. Ove činjenice direktno opovrgavaju tvrdnje Moma Koprivice da je srpstvo u Crnoj Gori „istorijski i autohtoni identitet“. Crnogorski narod je vjekovima krvario da sačuva svoju slobodu i državnost, dok je srpski narod bio politički porobljen i pod Turcima. Crnogorska vjekovna borba za slobodu predstavljala je tračak nade za druge balkanske narode i države koje su bile pod Osmanskom vlašću, poput Bugara, Grka, Bosanaca i Srba. Ti narodi su gledali prema Crnoj Gori kao primjeru otpora i slobodarske tradicije, nadajući se da će i njihova sloboda biti ostvarena. Taj tračak nade se ostvario tokom Balkanskih ratova 1912. i 1913. godine“,navela je Marković.

Crna Gora je,ističe ona, međunarodno priznata kao država na Berlinskom kongresu 1878. godine, kada su je priznale i zemlje koje je ranije nijesu priznavale, „dok je Srbija prvi put formalno dobila međunarodno priznanje državnosti na istom kongresu i prvi put stekla crkvenu autokefalnost“. Potpuno oslobođenje drugih balkanskih naroda, ističe Marković, ostvareno je tek u Balkanskim ratovima 1912. i 1913. godine.

„Tvrdnje Moma Koprivice su činjenično netačne, pravno neutemeljene i ustavno opasne jer predstavljaju pokušaj negiranja postojanja crnogorske nacije, njenog istorijskog kontinuiteta i identiteta, čime se direktno krše temeljne odredbe Ustava Crne Gore. Tim izjavama je povrijeđeno pravo crnogorskog naroda na identitet koje je zagarantovano članom 2 Ustava kroz princip suverenosti, članom 9 koji garantuje pravo na nacionalni identitet, članom 13 koji štiti slobodu izražavanja, ali i ograničava govor koji ugrožava ustavni poredak, članom 14 kojim je zabranjena svaka diskriminacija po osnovu nacionalne pripadnosti, kao i članom 79 kojim se štite posebna prava manjinskih naroda i zajednica. Time se podriva i član 1 Ustava, u kojem se jasno ističe da je Crna Gora nezavisna, suverena i građanska država, zasnovana na vladavini prava i poštovanju ljudskih prava i sloboda. U pravnom smislu, takve izjave mogu predstavljati krivično djelo izazivanja nacionalne mržnje iz člana 370 Krivičnog zakonika Crne Gore, jer šire neistine i ideološku mržnju prema crnogorskom identitetu, kao i djelo povrede ugleda Crne Gore po članu 443, s obzirom na to da negiranjem postojanja crnogorske nacije i istorije direktno ugrožavaju međunarodni ugled države. Takođe, ovakvi javni nastupi predstavljaju kršenje međunarodnih obaveza Crne Gore, među kojima su Evropska konvencija o ljudskim pravima, posebno članovi 10 i 14 koji štite slobodu mišljenja, ali ne dozvoljavaju govor mržnje, zatim Međunarodni pakt o građanskim i političkim pravima UN, čiji član 27 štiti pravo nacionalnih zajednica na identitet, jezik, kulturu i istorijsko pamćenje, kao i UN Konvencija o eliminaciji svih oblika rasne diskriminacije, čiji član 4 eksplicitno zabranjuje propagandu koja negira identitet naroda i podstiče ideje nacionalne nadmoćnosti. Crna Gora je imala jasno definisan identitet, institucionalni kontinuitet i državnu suverenost još od srednjeg vijeka, potvrđen kroz međunarodna priznanja, unutrašnje akte i crkvenu samostalnost. Ustav iz 1905. godine u članu 40 utvrđuje autokefalnost Crnogorske pravoslavne crkve, što dodatno potvrđuje postojanje zasebnog crnogorskog crkvenog identiteta. Nametanje srpskog identiteta počinje tek nakon okupacije 1918. godine, kada srpska vojska sprovodi nelegalnu Podgoričku skupštinu, zabranjuje povratak kralja Nikole i ukida crnogorske institucije. Gavrilo Dožica, episkop Crnogorske crkve, bio je prisiljen da prihvati integraciju u Srpsku pravoslavnu crkvu, što je čin izvršen pod pritiskom, bez crkvenog sabora i kanonske procedure. Postavljanje mitropolita Amfilohija 1990. godine od strane Beogradske patrijaršije dodatno potvrđuje kontinuitet pokušaja prisvajanja Crnogorske crkve, imovine i identiteta. Tvrdnje Moma Koprivice da su „Srbi iz Crne Gore istorijski nosioci borbe za slobodu“ su ne samo istorijski netačne, već predstavljaju grubu zamjenu teza, jer su Crnogorci u svim ključnim istorijskim trenucima, od ratova sa Osmanlijama, preko Berlinskog kongresa, do Balkanskih ratova, istupali kao zaseban narod sa sopstvenim vojskovođama, diplomatijom i međunarodnim statusom. Takvo javno i sistematsko negiranje identiteta crnogorskog naroda, sa očiglednom političkom namjerom da se postepeno pripremi teren za izmjene Ustava u dijelu jezika, državljanstva i državnih simbola, predstavlja ozbiljan napad na ustavni poredak Crne Gore“,zaključuje Marković.

foto:privatna arhiva