Politika

Štir: Crna Gora jasno da stavi do znanja da neće biti dio srpskog sveta, Vlada da ozbiljno shvati poruke sa evropskog nivoa

Sep 09, 2025 1 Komentara

(15 riječi)

U interesu Hrvatske je da Crna Gora uspije na evropskom putu, kaže u razgovoru za Antenu M hrvatski poslanik u Evropskom parlamentu Davor Ivo Štir. 

Smatra da Crna Gora u ovom procesu mora jasno dati do znanja da neće biti dio takozvanog srpskog svijeta, nego da će biti svoja, da će se odluke donositi u Podgorici, da će biti u potpunosti suverena i posvećena evropskim vrijednostima i evropskim geopolitičkim prioritetima. 

Koncept srpskog sveta u potpunoj je, poručuje, suprotnosti sa logikom evropske integracije.

Crnogorska Vlada da ozbiljno shvati poruke sa evropskog nivoa, fokusira se na jačanje državnosti i vladavine prava

Sagovornika Antene M upitali smo da li kritike EU na račun crnogorskih vlasti, povodom napada na neistomišljenike, slavljenja ratnih zločina i podrške antievropskim politikama ukazuju da Vlada premijera Milojka Spajića gubi povjerenje u Brisel.

„Mislim da Vlada mora vrlo ozbiljno prihvatiti i proučiti sve dobronamjerne poruke koje se šalju od strane delegacije EU u Crnoj Gori i uopšte sa evropskog nivoa, koje zaista moraju biti tako i shvaćene i na kraju dovesti do toga da se jača evropska perspektiva Crne Gore, tako što će se poštovati kriterijumi, tako što će se suprotno potpuno pogrešiti i destabilizovati kao geopolitički koncepti srpskog sveta, logika, izričit je Štir.

Potrebno je, naglašava, fokus staviti na jačanje državnosti Crne Gore i vladavine prava, a na taj način i evropske perspektive.

“U tom smjeru idu i ove napomene, koje, kao što kažem, vlast treba vrlo ozbiljno shvatiti”, napominje Štir.

Interesi Hrvatski evropski put Crne Gore

Prethodnih dana jedna od gorućih tema bili su pregovori o rješavanju otvorenih pitanja između Crne Gore i Hrvatske, koji se, kako tvrde zvaničnici zemlje, odvijaju u dobrom pravcu. U tom kontekstu, sagovornika Antene M upitali možemo očekivati ​​i pomake kada je riječ o poglavlju 31, čije zatvaranje Hrvatska blokirala u decembru prošle godine, ukoliko rusko-srpske strukture unutar crnogorske vlasti prestanu da povlače poteze koji predstavljaju direktne provokacije.

“Vrlo je važno da se ostvari napredak u tom bilateralnom dijalogu, koji je, kao što znate uspostavljen, koji je nedavno imao i taj nivo da se premijeri susrijeću i razgovaraju, ali koji ima svoju dinamiku i važno je da se tu rješavaju otvorena pitanja”, ističe Štir.

Jasno je, kaže, da je u interesu Hrvatske da Crna Gora uspije na evropskom putu.

"To se vidi i po načinu na koji vlast postupa, a ako hoćete čak i po raspoloženju javnosti u Hrvatskoj, koja je pozitivna prema evropskoj Crnoj Gori. Čak i veći postotak u Hrvatskoj podržava ulazak Crne Gore u Evropsku uniju, nego što je to u samoj Crnoj Gori", podvlači europarlamentarac.

Prema podacima iz prethodno pomenutog istraživanja, članstvo Crne Gore u EU podržava 68 odsto građana Hrvatske.

“Što se tiče poglavlja 31, da se odnosi na geopolitičku i spoljnopolitičku orijentaciju i tu je jasno da Crna Gora u ovom procesu mora jasno dati do znanja da neće biti dio jednog takozvanog srpskog sveta, nego da će biti svoja, da će se odluke donositi u Podgorici, da će ona u tom smislu biti u potpunosti suverena i posvećena evropskim vrijednostima i evropskim geopolitičkim kategorijama”, prioritet

Koncept srpskog sveta potpuno suprotan logici EU integracije

Govoreći o revizionističkoj i pročetničkoj politici koju posredstvom zvaničnog Beograda sprovodi Srpska pravoslavna crkva, uz podršku dominantnog dijela ovdašnje vlasti, sagovornik Antene M ponavlja da je koncept srpskog svijeta u potpunoj suprotnosti sa logikom evropske integracije.

"I naravno, svaki element koji ideološki ili u praksi dizajnira i sprovodi jednostavno može biti kočnica. Ali, ja sam uvjeren da u Crnoj Gori i crnogorskom društvu ima dovoljno snage da trasira evropski put, koji će s jedne strane ojačati samu državnost i suverenost Crne Gore je druge strane poboljšati životni standard svim građanima Crne Gore", naglašava Štir.

To je, ističe, prije svega u interesu svih onih koji sebe doživljavaju kao patriote.

“I u tom pogledu, mislim da Crna Gora može računati na podršku Evropske unije”, poručuje hrvatski europarlamentarac.

Vlast ima odgovornost da jača evropski narativ

Sagovornik Antene Misao komentar je i evidentan pad podrške članstvu crnogorskih građana u EU.

Naime, prema podacima objavljenim na platformi Eurobarometar, u okviru prezentacije posebnog ispitivanja javnog mnjenja u zemljama zapadnog Balkana, u evropsku zajednicu vjeruje 69 odsto građana Crne Gore, dok pozitivan stav prema EU ima 60 odsto ispitanika. Da će Crna Gora postati članica EU u narednih pet godina smatra 39 odsto građana, a ukoliko se održi referendum, za ulazak Crne Gore u EU glasalo bi 64 odsto ispitanika. Imajući u vidu činjenicu da je, prema ranijim istraživanjima, članstvo u EU podržavalo više od 80 odsto crnogorskih građana, radi se o prilično zabrinjavajućim podacima. Ipak, vlast se i dalje hvali ranijim brojkama.

Sagovornika Antene M upitali smo koji bi mogli biti ključni uzroci značajne promjene percepcije, u odlučujućoj fazi pristupnog procesa.

"Upravo je polarizacija o kojoj sam govorio jedan od uzroka. Treba jednostavno ojačati konsenzus oko evropskog puta Crne Gore. Taj evropski put, još jednom ponavljam, isključuje bilo kakvu ideju pripadnosti takozvanom srpskom svijetu ili ovih posjeta i susreta sa predstavnicima politike separatizma, na primjer u Republici Srpskoj, koje su isto tako kose sa evropskim vrijednostima", izričit je Štir.

Ukazuje da te stvari opterećuju društvo, što se, ističe, jasno vidi i sa jednom negativnom tendencijom iu ovom istraživanju javnog mnjenja.

"Međutim, ponavljam, i dalje je očito da velika većina želi evropski put. Ali na to treba da radi i vlasti imaju tu odgovornost da jačaju taj evropski put i evropski narativ, kako bi zemlja bila spremna za punopravno članstvo", poručuje Štir.

Kvalitet procesa važniji od licitiranja datumima

Izvjestilac Evropskog parlamenta za Crnu Goru Marjan Šarec u intervjuu za Antenu M je nedavno rekao da bi bio zadovoljan ukoliko se integracioni proces okonča do 2029. S druge strane, predstavnici vlasti, ali i Evropske komisije i dalje poručuju da je 2028. ambiciozan, ali realan rok.

Hrvatski europarlamentarca upitali smo da li je, u trenutku kada svjedočimo ponovnoj stagnaciji dobro i najvažnije licitirati sa rokovima, umjesto sprovođenja suštinskih reformi.

"Prvenstveno je odluka Crne Gore u cjelini koja će odrediti tempo. Slažem se da najvažnije u ovom procesu nije licitiranje sa rokovima, nego kvalitet samog procesa", ukazuje Štir.

Kako naglašava, svakom reformom ne samo što se zatvori neko poglavlje, već se i jačaju državne institucije, vladavina prava, a onda i boljitak za sve građane Crne Gore.

"Prema tome, ako se na taj način gleda, onda je kvalitet procesa puno bitniji od licitiranja sa nekim datumom. Ali naravno da je vremenski rok nešto što se mora imati u vidu, a to će prvenstveno zavisiti od političke volje i spremnosti da se naprave sve potrebne reforme. Dakle, prvenstveno od Crne Gore zavisi kako će brzinom biti ići prema Evropskoj uniji", zaključuje Štir.

Podrška EU uzrokovana društvenom polarizacijom oko toga odlučuje se u Podgorici ili susjednoj zemlji

„Plan rasta je tako osmišljen da on prati ispunjavanje reformi na koje se sama država u svojoj reformskoj agendi obavezala“, ukazuje Štir.

Europarlamentarac je kazao komentarišući odluku Evropske komisije da umjesto predviđenih 18 miliona eura iz Plana rasta za zapadni Balkan Crnoj Gori dodijeli svega 10.

"Ukoliko se ne ispuni određeni broj reformi, onda se daje manje sredstava, a ukoliko se ubrza, naravno, nastavi se tim ritmom. Prema tome, država je ta koja tempom koji udara u svom reformskom procesu odlučuje da li će ići brže ili sporije, a tome se onda prilagodi i Plan rasta", pojašnjava Štir.

Ističe da tempo Crne Gore ima reformsko usmjerenje, te da se treba nastaviti.

“Ali se očito u nekim segmentima to nije napravilo i jednostavno zbog toga je ova odluka”, navodi Štir.

Međutim, naglašava kako to ne znači da treba odustati od pomenutog usmjerenja.

„Naprotiv, mislim da je to zapravo podsticaj da se reforme ubrzaju i da bi trebalo da bude odgovor na ovu situaciju“, podvlači sagovornik Antene M.

Albanija iskoristila povoljne geopolitičke okolnosti

Europarlamentarac se osvrnuo i na sve češće ocjene da u Albaniji, ukoliko nastavi s trenutnim reformskim zamahom, mogao bih zatvoriti sva pregovaračka poglavlja prije Crne Gore.

"U posljednje vrijeme vidimo da je Albanija jako dobro iskoristila ovu situaciju, pogotovo nakon ruskog napada na Ukrajinu, gdje je proširenje ponovo dnevnom redu u evropskim institucijama i gdje su se stvorile i povoljne političke okolnosti. I u Albaniji postoji konkurencija vlasti i opozicije, ali postoji saglasje oko evropskog puta. I to je zemlja iskoristila da sad jedan veliki iskorak, što se onda naglašava u procesu reformi.

Crna Gora je, napominje, od ranije imala statistički bolju situaciju.

„Međutim, činjenica jeste da se vidi jedna polarizacija u društvu, što se, ja bih rekao, na neki način prvenstveno odnosi na to hoće li Crna Gora biti zemlja gdje se odluke donose u Podgorici, ili negdje van u susjednoj zemlji.

Njegov stav potvrđuju i podaci iz Eurobarometra – istraživanja rađena za potrebe Evropske komisije, koja pokazuju da članstvo Crne Gore u EU podržava 51 odsto Evrope, pod uslovom da ispuni sve kriterijume, što znači da naša zemlja bilježi najveći procenat podrške, kada je riječ o državama Zapadnog Balkana.   izbor: anetena m