Društvo

Sporne spomenike traže širom države: Vujović naložila inspekcijski nadzor u tri opštine

Avg 21, 2025 2 Komentara

(15 riječi)

Ministarka kulture i medija Tamara Vujović (Demokrate) naložila je inspektorki za kulturna dobra tog resora da u Plužinama, Herceg Novom i Petnjici izvrši nadzor, odnosno provjeri da li je neko od spomen-obilježja u tim opštinama nezakonito postavljeno.

Prema saznanjima ,,Vijesti”, inspektorka je juče, po prijavi, bila u Plužinama, danas će biti u Novom, au petak će otputovati u Petnjicu.

Podnosilac prijave u vezi Plužina tražio je, prema nezvaničnim informacijama redakcije, da se ispita da li je po zakonu postavljena ploča ,,Nedajci pali u ratovima 1912-1918.”, koja se nalazi ispod ploče posvećene stradalima u ratu od 1941. do 1945. godine.

List je nedavno objavio da će Ministarstvo uputiti inspekciju u Petnjicu da ispita da li u toj opštini postoji zvanična odluka o davanju imena ulici ratnom zločincu  Osmanu Rastoderu .  Vujović je bio u toj varošici prije desetak dana povodom izvora medija da se tu nalazi ulica Rastodera. Ona je tada kazala da na licu mjesta nije zatekla tablu s natpisom koji se pominjao u medijima, ali je najavila detaljnu kontrolu.

,,Vijesti” su 2015. godine objavile da su neki građani Petnjice samoinicijativno postavili nekoliko tabli sa nazivima ulica. Među njima je bila i ona pod imenom Rastodera, čija fotografija (tabela) je objavljena na Fejsbuk stranici Radija Petnjica. Iz Opštine Petnjica su prije dvije sedmice saopštile da organi lokalne samouprave nikada nisu ni razmotrili odluku.

,,Istine radi, u jednom trenutku je neodgovorni pojedinac postavio tablu, koja je odmah uklonjena od nadležnih organa”, naveli su.

Vlasti Federativne Narodne Republike Jugoslavije proglasile su Rastodera za ratnog zločina nakon završetka Drugog svjetskog rata, vođu muslimanske milicije, paravojne formacije koja je sarađivala s fašima, ubijena u januaru 1946. pod nerazjašnjenim okolnostima.

U Herceg Novom je, prema saznanjima ,,Vijesti”, navodno sporna statua  Rudolfa Karužića Njunja Predsjednik Opštine Herceg Novi  Stevan Katić  (Demokrate), saopštio je krajem prošle godine da je svjedok više slučajeva postavljanja spomen-obilježja za koje nije poštovana zakonska procedura, niti da to ima potrebnu dokumentaciju, te da je jedna od takvih statua Rudolfa Karužića N.

,,Zbog negativnih konotacija posljednjih godina, nepostojanja dokumentacije, saglasnosti i pravnog osnova, pokrenuću postupak uklanjanja ovog spomenika sa pozicije u centru grada. Dalje ćemo, kroz zakonsku proceduru, sagledati mogućnosti da se njegova statua eventualno izmijeni na odgovarajućoj lokaciji” navedeno je tada u saopštenju prvog čovjeka Herceg Novog.

Karužić je poznati hercegnovski dimnjačar, njegova bronzana skulptura postavljena 1. jula 2009. na gradskoj rivi blizu starog dijela grada.

Ministarstvo kulture je bilo naloženo uklanjanje nelagano postavljenog spomenika četničkom komandantu  Pavlu Đurišiću  u beranskom selu Gornje Zaostro. Spomenik je istog dana kada je otkriven, 8. avgusta, sklonjen u tamošnju mjesnu crkvu. Nezakonito obilježje sklonili su se mještani po, kako su tvrdili, “prethodnom dogovoru s policijom”. Nadležna inspekcija je, uz asistenciju policije, naknadno srušila postament obilježja.

Opština Gusinje uklonila je 14. avgusta spomenik saradniku fašista u Drugom svjetskom ratu  Jusufu Čeliću  ( Isufu Kameru Čelaju ), koji je bio postavljen u tamošnjem selu Vusanje. To obilježje demontirano je po nalogu inspektore za kulturnu dobra. Ona je to naredila 12. avgusta, ostavivši upravi Gusinja rok od tri dana da završi taj posao, što su oni ispoštovali.

Čelić je bio komandir čete vulentara, milicije koju su činili Albanci koji su živjeli na prostoru Plava, Gusinje i Albanije, a koja je, prema tvrdnjama nekih istoričara, odgovorna za zločine nad pravoslavnim stanovništvom. Tu paravojsku formirala je fašistička Italija.