Društvo

Antifašisti Zete povodom 9. maja:

Sa temelja NOB-a, u antifašističku Evropu

Maj 09, 2025 2 Komentara

(15 riječi)

Obilježavajući Dan pobjede i Dan Evrope, Antifašisti Zete su sa spomenika na Anovima – tom svjedočanstvu stradanja 220 boraca i rodoljuba tog kraja u Narodnooslobodilačkoj borbi (NOB) – poručili:
Svečanost povodom 80. godišnjice pobjede nad fašizmom prilika je da kažemo da je i naša Zeta ponosna na ljude i borce koji su ispisali najsvjetlije stranice slavne Narodnooslobodilačke borbe i crnogorske istorije.

Nakon odavanja pošte i intoniranja himne Crne Gore, koju je otpjevao Duško Lazović, o datumu koji je bio povod okupljanja govorili su Vaska Šišević i Božidar Kukuličić.

 

Oni su izgovorili sljedeći tekst:

________________________________________

„Proljeće budi nadu u obnavljanje i trajanje života, a jedno davno proljeće ostavilo je trajan trag i postalo simbol pravednijeg društva.

Ovog devetog majskog dana, civilizovani, antifašistički svijet slavi Dan pobjede i Dan Evrope. 

Devetog maja 1945. godine zvanično je okončan Drugi svjetski rat. Taj istorijski datum, u čiju smo se čast danas okupili, ostaje urezan u kolektivno pamćenje kao dan koji označava ne samo vojnu pobjedu, već i trijumf nad ideologijom nacizma i fašizma, koja je donijela neizmjernu patnju, progon i smrt miliona ljudi.

Ovo je prilika da izrazimo divljenje za herojstvo pripadnika svih naroda Jugoslavije u Narodnooslobodilačkoj borbi i da odamo priznanje svim državama i narodima koji su presudno doprinijeli velikoj svjetskoj pobjedi nad fašizmom.

Za malu Crnu Goru je čast što je od prvog dana bila dio velikog antifašističkog fronta. Počelo je 13. jula, kada je crnogorski narod, prvi u Evropi, krenuo u oslobodilačku borbu i tokom četiri ratne godine na oltar slobode život je položio svaki osmi stanovnik Crne Gore. Velika je to cijena žrtvovanja, koja obavezuje na poštovanje i njegovanje antifašizma.

Dan pobjede je i datum kada smo za sva vremena povratili naše državno ime i ovjerili našu pripadnost evropskom i svjetskom pokretu naprednih naroda.

Svečanost povodom 80. godišnjice pobjede nad fašizmom prilika je da kažemo da je i naša Zeta ponosna na ljude i borce koji su ispisali najsvjetlije stranice slavne Narodnooslobodilačke borbe i crnogorske istorije.

Kosti brojnih zetskih sinova i kćeri ostale su rasute u bosanskim planinama, za vrijeme bitaka na Neretvi, Sutjesci i svuda kuda su ih vodile antifašističke borbe za oslobođenje.

 

Mnogi zetski rodoljubi završili su na strijeljanjima na Vrelima Ribničkim, u kućama Rakića, pod Ljubovićem, na obalama Morače i drugim gubilištima.

Imena tih boraca, rodoljuba i civilnih žrtava od zaborava čuva i ovaj spomenik – svjedočanstvo o neprolaznosti značenja antifašističke borbe. Kao što su neprolazna i sjećanja na istinske heroje tog doba.

Velika je zabluda da je fašizam izumro. Nekada otvoreno, a nekada pod maskama, fašizam je ponovo u našim dvorištima. 

Zato, dok se prisjećamo onih koji su se borili za slobodu, neka nas njihova hrabrost inspiriše da nastavimo sa borbom protiv fašizma, netolerancije i svih oblika diskriminacije koje se pojavljuju u našem društvu.

Samo zajedno možemo osigurati da svijet postane mjesto mira, jednakosti i pravde za buduće generacije. 

Afirmacija antifašističkih vrijednosti je naša trajna obaveza. Novim pokoljenjima će uvijek trebati izvorišta slobodarstva, utkana u djela ljudi koji su stvarali Crnu Goru jednako – mačem i perom, junaštvom i razboritošću.

Nakon razaranja u Drugom svjetskom ratu, svijet je krenuo u obnavljanje i stvaranje zajedničkih institucija. Upravo stoga, 9. maj obilježava se i kao Dan Evrope, jer je tog dana 1950. godine ministar spoljnih poslova Francuske Robert Šuman objavio deklaraciju kojom je pozvao na uspostavljanje novog poretka u kojem ne bi bilo mjesta za sukobe među evropskim zemljama. 

Temelj te nove Evrope čine Njemačka i Francuska – nekada ljuti neprijatelji – a te države postale su pokretački motor procesa evropskih integracija koji je rezultirao nastankom Evropske unije. One su primjer kako se mogu zakopati ratne sjekire i graditi tolerancija kao osnova za trajan mir.

Od tada, Dan Evrope postao je simbol jedinstva i solidarnosti među evropskim narodima. 

Upravo tekovine 9. maja odredile su i slobodarski razvoj Crne Gore.

Crna Gora je danas država kandidatkinja za članstvo u Evropskoj uniji – država koja se jasno opredijelila za svoj spoljno-politički put.

No, dugogodišnji pregovarački proces, uprkos nastojanjima da se ubrza, suočava se sa brojnim izazovima. 

Kao građani i građanke Crne Gore, moramo da shvatimo značaj evropskih vrijednosti i da idemo u korak sa modernim društvom, ne samo zbog samog članstva u EU, već zbog sopstvenog prosperiteta. 

Reforme, usklađivanje sa evropskim standardima i evropskom praksom omogućiće nam brži ekonomski razvoj, bolji standard i kvalitet života, kao i veće mogućnosti za ostvarivanje naših potencijala.

Budućnost Crne Gore jeste – Evropa. Ujedinjena, stvorena na antifašizmu, višenacionalna, otvorena, građanska, tolerantna, uvijek spremna za dijalog i međusobno uvažavanje. 

Upravo na takvim odrednicama sazdana je današnja Crna Gora.

I zato mi danas, odajući počast onima koji su izvojevali pobjedu – pobjedu kojom je zaustavljeno prolivanje krvi miliona u čitavoj Evropi – šaljemo poruku:

Pamteći zajedničku prošlost, nećemo dozvoliti da nam bilo ko uskrati pravo da gradimo i zajedničku budućnost.

Neka vječno traje majska zora Dana pobjede! 

Kao što je vječna naša Crna Gora!”