SPC u ofanzivi, vlast ćuti
Mitropolit crnogorsko primorski Joanikije služio je 3. maja liturgiju u bh.entitetu Republike Srpske crnogorskim četnicima koje su 1945. godine ubile ustaše, gdje je između ostalog četničkog zlikovca Pavla Đurišića, nazvao “velikim junakom” i osobom “nepobjedivog karaktera”. Samo nekoliko dana ranije, 27. aprila je na ostacima Duklje kod Podgorice Srpska pravoslavna crkva SPC održala sabor. I partije vlasti su na ove događaje ostale nijeme. Ništa novo, jer u prethodnih pet godina na provokacije SPC iz vladajućih partija nije bilo osuđujućih reakcija. A kako vlast da reaguje kad SPC upravlja Crnom Gorom i iznad je svih zakona ove države?
Iz NVO i nekih opozicionih partija juče su nakon Joanikijevih poruka iz Republike Srpske upozorili na opasnost revizionizma.
Revizionizam nije vjera: Pozivamo na poštovanje činjenica i žrtava
Nevladine organizacije i građanski aktivisti izražavaju duboku zabrinutost i oštro osuđuju izjave mitropolita crnogorsko-primorskog Joanikija, kojima on veliča Pavla Đurišića, komandanta četničkog pokreta u Crnoj Gori i dokazanog ratnog zločinca.
Mitropit Joanikije je takve ocjene izrekao nedavno tokom vjerskih obreda u Podgorici povodom davanja počastih jasenovačkim žrtvama i na teritoriji bosanskohercegovačkog entiteta Republika Srpska.
„Nazivajući Đurišića „velikim junakom“ i osobom „nepobjedivog karaktera“, mitropolit Joanikije je ignorisao relevantne istorijske izvore koji nedvosmisleno potvrđuju njegovu saradnju sa fašističkim i nacističkim okupatorima, odgovornost za masovne zločine i etničko čišćenje muslimanskog stanovništva. Takve izjave ne samo da vrijeđaju sjećanje na žrtve, već predstavljaju i opasan pokušaj istorijskog revizionizma u funkciji savremenih političkih i identitetskih manipulacija”, ističe ove NVO.
Zbog kontinuiteta sličnih manipulacija, podsjećaju na dokumentovane činjenice iz biografije Pavla Đurišića, a kako bi se spriječilo dalje izvještavanje istorije.
“Naime, u januaru 1942. godine, četničke jedinice pod njegovom komandom, uz pomoć italijanskih trupa, napale su partizane kod Berane. Mjesec kasnije, sa ustaškim jedinicama, učestvuju u napadima kod Foče. Dalje, prilikom ulaska u Kolašin, 23. februara 1942. godine, Đurišićevi zločini četnički odredi20 formiraju zločinački četnički odredi20. zarobljenih partizana, a samo u jednoj egzekuciji na Brezi strijeljano je njih 74. Taj zatvor je zatvoren tek 13. maja 1943. godine”, podsjećaju.
U avgustu 1942. godine stavio se pod italijansku fašističku komandu. "Vaš stav prema okupatoru ima biti lojalan i upravljen tačno po naređenjima ove komande. Nikakvih akcija ne smete preduzeti da prethodno ne obavestite njihovu (tj. talijansku — prim aut.) komandu o njima", stoji u naredbi koju je 30. avgusta 1942. godine poslao svim svojim jedinicama.
“Na osnovu naređenja Draže Mihailovića, Đurišićevi četnici su sproveli etničko čišćenje muslimanskog stanovništva sjevera Crne Gore. Prvi pokolji su počeli 28. novembra 1942. godine u Bukovici kod Pljevalja, da bi 4. i 5. januara 1943. godine pokrenuli kampanju terora u Pljevljima, Sjenici, Sjenici, Peći, prema njegovoj vlasti. januara 1943. godine, ubijeno je 400 muškaraca i 1000 žena i djece, spaljena su 33 sela”, podsjećaju ove NVO.
Nastavak te akcije uslijedio je 29. januara 1943. godine, sa fokusom na prostor Pljevalja , Čajniča i Foče.
“Najkrvavije operacije izvedene su između od 4. do 7. februara 1943. godine, a već 13. februara 1943. godine Pavle Đurišić izvjestio je Dražu Mihajlovića da je u akciji ubijeno 1 200 naoružanih muškaraca i oko 8 000 žena, staraca i djece”, ističu.
Prema izvještaju Zemaljske komisije Crne Gore za utvrđivanje zločina okupatora i njihovih pomagača, u zločinima prema muslimanskom stanovništvu – samo u okolini Pljevalja i to samo u februaru 1943. godine – ubijeno je 1352 ljudi, od kojih 245 odraslih muškaraca i 1107 žena i djece.
“U izvještaju stoje i opisi ubistava, i to da je „90 odsto žrtava bilo prije ubistva mučeno, bodeno noževima, žene silovane, često od pedesetak četničkih razbojnika, da bi ih onda bacili u njihove kuće, da zajedno sa njima izgore“. U okolini Pljevalja uništeno je 127 sela i zaseoka, spaljeno 1508 kuća i 4484 pomoćna objekta”, podsjećaju ove NVO.
Od 1943. godine otvoreno sarađuje s nacističkom Njemačkom.
““Đurišićevo junaštvo” ovog perioda oslikava i zločin od 23. jula 1944. godine, u mjestu Lazine pored Danilovgrada, kada su četnici strijeljali 52 pripadnika KPJ i SKOJ-a, odnosno pripadnika komunističke omladine”, ističu u saopštenju.
Za lojalnost nacistima Pavle Đurišić, kao četnički komandant i potpukovnik generala Nedića, 11. oktobra 1944. godine odlikovan je ordenom Željeznog krsta, najprestižnijim vojnim odlikovanjem nacističke Njemačke koje je dodjeljivano isključivo uz odobrenje Adolfa Hitlera.
U martu 1945. dolazi u sukob sa Dražom Mihailovićem i sklapa savez sa kolaborantom Sekulom Drljevićem. Ubrzo je došlo do svađe između njih dvojice koju su iskoristile ustaše. Nedugo potom biva izdan i likvidiran u logoru Jasenovac – od strane svojih bivših saradnika.
“U demokratskom i civilizovanom društvu, crkveni velikodostojnici i politički akteri bi morali nositi odgovornost za izgovorenu riječ. Ako zaista žele odati počast žrtvama jednog od najvećih zločina u Evropi, to moraju činiti iskreno, dostojanstveno i bez skrivenih političkih motiva. Pominjanje Pavla Đurišića u tom kontekstu, kao i dodatno veličanje, predstavlja uvredu istinskih jasenovačkih žrtava, koje su stradale od ustaškog režima upravo zato što nisu sarađivali s okupatorima, za razliku od Đurišića”, navode ove NVO.
Prema njihovim riječima, pokušaji da se rehabilituju odgovorni za ratne zločine, ne doprinosi suočavanju s prošlošću ni pomirenju.
“Naprotiv, to produbljuje podjele i jača revizionističke narative koji su prijetnja građanskom društvu”, ističu ove NVO.
Pozvali su sve vjerske i političke autoritete u Crnoj Gori i regionu da se uzdrže od prekrajanja istorije zarad partikularnih ciljeva, da osude ratne zločine i njihove počinioce, te da se zalažu za kulturu sjećanja koja poštuje činjenice, dostojanstvo žrtava i univerzalne vrijednosti humanosti.
Potpisinici ovog saopštenja su: Centar za građansko obrazovanje (CGO), Akcija za ljudska prava (HRA), Udruženje profesora istorije Crne Gore – HIPMONT, Antifašisti Cetinje, Centar za žensko i mirovno obrazovanje ANIMA, Dina Bajramspahić, građanska aktivistkinja i Jovana Marović, građanska aktivistkinja
Vujović: Đurišić, uz čiča Dražu najveći promoter zločinačke ideologije etničkog čišćenje je heroj za Joanikija
Nosilac Hitlerovog gvozdenog krsta Pavle Đurišić za Joanikija je heroj, naveo je na mreži X predsjednik SDP i jedan od lidera Evropskog saveza Ivan Vujović.
“Egzekutor programiranog zločina nad 8.000 muslimanskih žena, đece i staraca na sjeveru Crne Gore i istočne Bosne je heroj. Uz čiča Dražu najveći promoter zločinačke ideologije etničkog čišćenje je heroj. “Dostojan””, poručio je Vujović.
Bošnjačko vijeće: Najoštrije osuđujemo pokušaj istorijskog revizionizma
Bošnjačko vijeće u Crnoj Gori najoštrije osuđuje pokušaj istorijskog revizionizma kojim se pokušava od saradnika nacista i ratnog zločinca Pavla Đurišića pokušava napraviti heroj.
“Takve izjave i stavovi, iako nisu ni prvi, niti jedini, nepojmljiivi su i neprihvatljivi sa stanovišta civilizacijskih, moralnih i ljudskih normi. Osvjedočeni kolaboracionista, nosilac visokih Hitlerovih odlikovanja, ratni zločinac, o čemu postoji ogromna historijska građa i dokumentacija, ne može nikad biti ni junak, niti heroj”, ističe Bošnjačko vijeće u Crnoj Gori.
Čudi ih da takva izjava dolazi od poglavara crkve, “jer takve istorijske ličnosti nemaju nikavih dodirnih tačaka ni sa čovjekoljubljem, niti sa vjerom u Boga”.
“Upravo bi vjerske zajednice, crkva i religijske institucije, trebale biti brana takvim pojavama i tendencijama. Uz poštovanje svih žrtava koje je donjela svaka ideologija, o kojima treba govoriti potpuno otvoreno, kritički i sa naučnog aspekta, ne može se ličnost Pavla Đurišića odgovornog za brojne ratne zločine, medju njima i nad osam hiljada Bošnjaka, dovoditi u kontekst nedužne žrtve”, navodi Bošnjačko vijeće u Crnoj Gori.
Prema njihovim riječima, antifašistički karakter Crne Gore i našeg društva, bez obzira na sve devijacije koje je imala poslijeratno komunističko uređenje, ne može se ničim dovesti u pitanje, jer je to najveća tekovina savremene multietničke i multivjerske Crne Gore.
URA: Veličanje Pavla Đurišića i Joanikija Lipovca pokušaj revizije istorije i negiranja antifašističke borbe Crne Gore
Za Građanski pokret URA apsolutno su nepihvatljive izjave kojima se veličaju ličnosti poput Pavla Đurišića i mitropolita Lipovca. Takve izjave predstavljaju pokušaj revizije istorije i negaciju antifašističke borbe koja je temelj savremene Crne Gore i mi ih oštro osuđujemo, saopštili su iz Građanskog pokreta URA.
“Pavle Đurišić, kao komandant četničkog pokreta, odgovoran je za brojne zločine nad civilnim stanovništvom tokom Drugog svjetskog rata, uključujući masakre nad muslimanskim stanovništvom u Sandžaku, Bosni i Hercegovini. Njegova saradnja s italijanskim i njemačkim okupatorima, kao i odlikovanja koja je primio od nacističkih vlasti, ne ostavljaju prostor za glorifikaciju njegove uloge u istoriji”, ističe URA.
Mitropolit Joanikije Lipovac je, dodau, s druge strane, poznat po tome što je dočekao italijanske okupatore, čime je pružio legitimitet njihovoj vlasti u Crnoj Gori.
“Takvi postupci su u suprotnosti s vrijednostima slobode i otpora koje su Crnogorci pokazali tokom Narodnooslobodilačke borbe”, navodi URA.
Crna Gora je, dodaju, prva zemlja u porobljenoj Evropi koja je 13. jula 1941. godine podigla oružani ustanak protiv fašističkih okupatora.
“Ova slobodarska tradicija je duboko ukorijenjena u identitetu naše države i predstavlja osnovu na kojoj gradimo multietničko i multikonfesionalno društvo. Izjave koje veličaju saradnike okupatora ne samo da vrijeđaju sjećanje na žrtve fašizma, već i narušavaju međunacionalni sklad i toleranciju u Crnoj Gori. Pozivamo sve društvene aktere, uključujući i vjerske poglavare, da se uzdrže od retorike koja može produbiti podjele i izazvati tenzije među građanima”, ističe URA.
Građanski pokret URA ostaje posvećen očuvanju antifašističkog nasljeđa, promociji ljudskih prava i izgradnji društva zasnovanog na pravdi, jednakosti i poštovanju različitosti”, zaključuju.
Fejzić: Pavle Đurišić može biti samo kukavica i zločinac
Četnik Pavle Ðurišić nije nikakav heroj niti čovjek, on samo može biti obična kukavica i zločinac, smatra reis Mešihata Islamske zajednice u Crnoj Gori i glavni muftija Rifat Fejzić.
On je na mreži X komentarisao stavove mitropolita Joanikija izrečene tokom liturgije crnogorskim četnicima u novoj Crkvi Preobraženja Gospodnjeg u Lijevče polju, u selu Razboj kod Srpca u BIH entitetu Republici Srpskoj.
Fejzić je uz post na X-u podijelio izvještaj Pavla Đurišića od 13. februara 1943. godine upućen Draži Mihailoviću u kojem izvještava kako je u pljevaljskom, čajnčikom i fočanskom srezu obavio akciju „potpunog uništavanja muslimanskog živllja, bez obzira na pol i godine starosti“, te da je osim oko 1.200 muslimanskih boraca pobijeno oko 8.000 đena, staraca i djece.
Sabor na ostacima Duklje
Na ostacima Duklje kod Podgorice, SPC je 27. aprila održala sabor kome je prisustvovao i ambasador Srbije u Podgorici Nebojša Rodić. Ambasadora Rodića niko od crnogorskih vlasti nije zvao na konsultacije nakon ovog neprimjerenog čina.
O saboru na Duklji juče se oglasilo Ministarstvio kulture i medija na čijem čelu je ministarka Tamara Vujović iz Demokratske Crne Gore. Iz Ministarstva su istakli da nemaju precizne informacije o tome čije je vlasništvo lokacija na kojoj je održan sabor!
Ministarstvo kulture: Sabor SPC na Duklji održan na lokaciji za koju nemamo precizne informacije o vlasništvu
Povodom informacija objavljenih u medijima u vezi sa događajem održanim na arheološkom lokalitetu Duklja ili na parcelama u neposrednoj blizini, iz Ministartsva kulture i medija su saopštili da je Duklja arheološki lokalitet od izuzetnog nacionalnog značaja, zaštićen zakonom, i kao takav zahtijeva poseban režim pristupa, istraživanja i korišćenja, bez obzira na vlasničke odnose.
“Prema dostupnim podacima, pomenuti događaj održan je na lokaciji za koju nemamo precizne informacije o vlasništvu, ali koja prema nezvaničnim izvorima nije u državnoj svojini. Podsjećamo da su određene parcele na ovom prostoru godinama unazad u privatnom vlasništvu”, ističe ovaj resor.
Ministarstvo kulture i medija, tvrde, ostaje snažno posvećeno zaštiti, očuvanju i valorizaciji kulturne baštine Crne Gore kao zajedničkog dobra svih njenih građana.
“Naša kulturna baština je bogatstvo različitosti, i kao takva ne smije biti predmet političkih instrumentalizacija ili interpretacija koje mogu izazvati podjele”, ističe Ministarstvo.
Istakli su da su radnje kojima se može dovesti u pitanje integritet ili vrijednost kulturnog dobra zakonom zabranjene i da je njihova zaštita obaveza svih, bez obzira na vlasništvo.
“Brojni izazovi u oblasti kulturne baštine predstavljaju posljedicu dugogodišnjeg zanemarivanja i nedovoljno efikasnih normativnih rješenja”, dodaju u resoru na čijem čelu je Vujović.
Kažu da zbog toga intenzivno rade na izmjenama ključnih zakonskih akata u oblasti kulture, te uvjeravaju da će nova zakonodavna rješenja obezbijediti sveobuhvatniju, efikasniju i održivu zaštitu kulturnog nasljeđa Crne Gore.
“Zato pozivamo sve organizatore javnih i kulturnih događaja, uključujući vjerske zajednice da se u planiranju aktivnosti na zaštićenim lokalitetima strogo pridržavaju važećih zakonskih normi i standarda zaštite”, ističe se u reagovanju MKM.
Ministarstvo će, poručuju, i dalje pratiti sve aktivnosti koje se odnose na zaštićene lokalitete i, u saradnji s nadležnim institucijama, raditi na njihovoj zaštiti i pravilnoj valorizaciji, u skladu s interesima države i svih njenih građana.
Popović: “Tradicionalni crkveno-narodni sabor” u Dukji još jedna besramna otimačina crnogorske kulturne baštine
U pokušaju dokazivanja „nebeskog“ statusa, najstarijeg naroda od kako je čovjekoliki majmun evoluirao u Homosapiensa, crkva Srbije je sa ambasadorom Srbije u CG Rodićem, organizovala „tradicionalni crkveno-narodni sabor” i to ni manje-ni više nego na Duklji?! Bilo bi smiješno da se ne radi o zloj namjeri i još jednoj besramnoj otimačini crnogorske kulturne baštine i njene milenijumske istorije, saopštila je članica GO Liberalne partije i predstavnica Evropskog saveza Danijela Popović.
Kako je kazala, istorijske činjenice o Duklji, Velikom šizmu, Srbiji, Raškoj su nepobitne, što ovih dana ponavljaju ljudi iz struke, ali to ne predstavlja problem onima koji zagovaraju ideju srpskog sveta.
„To što se na arheološkom nalazištu i prvorazrednom kulturnom dobru pod zaštitom države, pored šatora igra kolce u tradicionalnoj srpskoj narodnoj nošnji, daje mu se epitet „najstarije srpske države“, očito ne predstavlja problem ministarstva spoljnih poslova Ibrahimovića, pa nema potrebe da uputi protestnu notu Srbiji zbog prisustva njenog ambasadora”, ocenio je on.
Ona kako ne predstavlja problem ni ministarki kulture, obožavateljki Amfilohija Radovića, čije je podizanje spomenika u Beranama odobrila.
„S obzirom na to da je, što se SPC tiče, Duklja zvanično postala drevna srBska država, zanima me da li je prestala Amfilohijeva kletva… Šećam se da nas je nazivao Dukljanima i „prikivao” nas za Vezirov most…”, zaključio je Popović.
A. Obradović izvor: cdm
0 Komentara