Marks hoće da uništi, razori i odbaci svo “smeće” starog, otuđenog svijeta, nastalog zahvaljujući društvenoj podjeli rada, prvenstveno podjeli na duhovni i materijalni rad. Ali, to je ujedno i jedina stvarna, praktična, istorijska baza na kojoj i pomoću koje! se može iz tog svijeta otuđenja zaista, dakle, opet praktično, realno i istorijski (postistorijski!) izaći. Jer, iluzija, mistifikacija, otuđenje, postvarenje, otuđeni rad, izrabljivanje, eksploatacija, država kao otuđena, iluzorna zajednica, svo to “smeće” postoji kao preokrenuti i mistifikatorski, sablasni i fantomski, dakle, ne-ljudski, ne-društveni, ne-zbiljski svijet, ali, uprkos svemu tome – uprkos ogromnom, strahovitom teretu tog prividnog i iluzornog, neistinitog i nepostojećeg, karaktera čitavog jednog istorijskog otuđenog svijeta koji se izdaje da je čovjekov ljudski svijet iako zapravo i u suštini to nikako nije, upravo apsolutno suprotno – i ovo Marks podvlači, “uvijek na realnoj bazi veza koje postoje u svakom porodičnom i plemenskom konglomeratu; veza po mesu i krvi, jeziku, podjeli rada u većem razmjeru i ostalim interesima – a osobito, kao što ćemo kasnije pokazati, na osnovu interesa klasa već uvjetovanih podjelom rada, koje se izdvajaju iz svake takve gomile ljudi, od kojih jedna vlada svima drugima. Odatle slijedi da sve borbe unutar države, borba između demokracije, aristrokracije i monarhije, borba za izborno pravo itd. itd., nisu ništa drugo do iluzorni oblici u kojima se vode stvarne međusobne borbe različitih klasa...”

 Marks je realista, čak surovi realista. On, paradoksalno, čovječanstvu ne daje nikakvu utjehu, ali ga istovremeno ne lišava – nade! Ništa ne uljepšava, a ipak očekuje i čak i tvrdi da se svijet uputio ka “najboljem mogućem svijetu” u odnosu na ono što je u istoriji do sada bilo i na ono što u cjelini svijet, čovjek, društvo i istorija mogu očekivati, nadati se i željeti da im se uopšte i može dogoditi na Zemlji, filozofi bi rekli, u odnosu prema (epohalnoj) biti bitka. Marks borbu proletarijata, nužnu, sirovu, surovu, tešku i dugotrajnu nimalo ne boji ružičasto. On tvrdi da “svaka klasa... teži vlasti”.  I proletarijat je klasa, pa i ona teži vlasti.

 Ali, svaka klasa koja teži vlasti hoće vlast radi vlasti, radi stranačkih, parcijalnih, otuđenih interesa, a ne radi interesa čitavog društva. Zato svaka takva klasa (a sve su po Marksu takve osim proletarijata!) mora, da bi osvojila vlast, tj. da bi joj mase “povjerovale, tvrditi i isticati da su njeni (parcijalni, uskogrudni, sebični) interesi zapravo cjeloviti, istinski društveni i univerzalni. Jedino proletarijat nije takvog istorijskog položaja i bića, tj. jedino on ne želi vlast radi vlasti i ovjekovječenja vlasti i cjelokupnog otuđenja društva. Proletarijat teži vlasti, ali ne vlasti radi same vlasti. Njegova vlast nije vlast radi jačanja otuđenja, već začinjanja i jačanja razotuđenja, njegova vlast nije radi ovjekovječenja ropstva već slobode.

 Iz čega ovo bitno određenje proletarijata proizilazi? Jednostavno iz istorijskog položaja proletarijata koji nužno i zakonito zahtijeva, potrebuje i reprodukuje jednu u principu za čovječanstvo nesumnjivo plemenitu i humanu trans-istorijsku, radikalnu i epohalnu praksu koja – ne zadovoljavajući se samo time da teži klasnoj vlasti kao i sve dosadašnje klase, “proizvodi” i jedan ideološki višak slobode (koji po Marksu nije ideološki, već višak slobode koji upravo treba da potre i ukine svaku ideologiju, svaku vlast i svaku neslobodu) – naime, “uvjetuje... ukidanje cjelokupnog starog oblika društva i vlasti uopće.” 

 Proleterska vlast teži vlasti, kaže Marks, a uz to i ukidanju i svoje vlasti (a time) i vlasti uopšte. Protivrječno? Marks bi rekao: takav je istorijski položaj proletarijata. Može li se ova tvrdnja provjeriti? Ili nam ostaje samo da vjerujemo u “apodiktičnost” ovog aksioma? Da bi zadovoljio svoje apetite teženja ka vlasti i još više poziciju i zahtjeve svog istorijskog položaja koji od njega traži da ukine vlast uopšte, proletarijat, navodi Marks dalje, “mora najprije da osvoji političku vlast zato da bi svoj interes opet predstavila kao opće, na što je u prvi momenat primorana.”  Ovo Marksovo “najprije” znači da je proleterska politička vlast, proleterska država, samo sredstvo za socijalnu revoluciju i za potpuno oslobađanje cjelokupnog društva. Proletarijat je primoran da na početku osvoji političku vlast, dakle, jednu otuđenu, parcijalnu, otuđujuću vlast, jednu sferu koja je sama po sebi postvarena i koja i sama dalje “raznosi” i uzrokuje otuđenja i postvarenja.

 Proletarijat ukida privatno vlasništvo, to moćno sredstvo i rezultat otuđenog rada, ali odmah biva primoran da uzme jedno drugo moćno otuđujuće sredstvo i rezultat cjelokupnog dosadađnjeg istorijskog otuđenja, iluzornu zajednicu, državu, političku vlast. Doduše, Marks će to kasnije formulisati kao “diktatura proletarijata”, dakle, nešto što i jeste i nije država u klasičnom smislu, već predstavlja “novu”, radničku državu, “komunu”, opštinu”, koja će ukinuti sebe, svoju vlast, i tako ukinuti svaku političku vlast i vlast uopšte i potrebu za njom.

 Marks kaže da proletarijatu treba politička vlast da bi predstavio svoj otuđeni, posebni interes kao opšti. Dakle, i sam proletarijat ideološki, mistifikatorski, otuđeno djeluje na društvo time što “proizvodi” lažnu sliku da su njegovi posebni interesi u tom momentu opšti, zajednički, univerzalni. Ali, objašnjava i “pravda se” Marks: radnički klasa je na to “u prvi momenat primorana.”. Marks nam uopšte ne govori o tome kakve će posljedice imati na društvo i istorijske tokove socijalizma i komunizma nepobitna činjenica da proletarijat, bez obzira što je na to primoran, na početku svoje revolucionarne akcije djeluje kao otuđena, ideološka snaga, poput svih ranijih drugih otuđenih, ideoloških snaga u istoriji koje su bile takođe prinuđene da na početku revolucionarnih preobražaja i osvajanja vlasti svoje posebne interese “maskiraju” kao opšte i zajedničke. To su morali činiti, jer su jedino na taj način mogli osvojiti – vlast.

 Proletarijat ovo isto čini, jer i njemu je, vidimo, potrebna vlast. Ali, budući da je njegova “misija” – koja proizilazi iz njegovog univerzalnog, istinitog, sveopšteg, cjelovito društvenog i apsolutno oslobađajućeg a ne parcijalnog i otuđujućeg “bića” – da oslobodi “čitavo društvo”, a ne samo svoju klasu, kao što je to bilo u slučaju prošlosti, njegova otuđena i ideološka politička vlast, vlast kao vlast, djelovaće “privremeno”, “tranzitno”. To znači samo dok se stari neprijatelj, staro smeće, ne uništi, a onda će proletarijat ukinuti svoju otuđenu političku vlast i predati je društvenim organima udružene i slobodne, razotuđene i dobrovoljne ljudske, besklasne zajednice.

                                 (Nastaviće se)