Piše: Božidar Proročić književnik i publicista

AIMEE -VOLJENA NOVI ROMAN LENE RUTH STEFANOVIĆ

U izdanju OKF-a sa Ceinja pojavljuje se roman ,,Aimee- Voljena” iz pera poznate Crnogorske pjesnikinje Lene Ruth Stefanović. Lena Ruth Stefanović jedna od najznačajnih savremenih pjesnikinja daje potpuno neobičnu formu i sasvim novu priču u svom romanu. Pam, Amina, i Ari junaci priče koja je isprepletana futurističkim segmentima sa vještinom dokumentarističkog predstavljanja, nalaze se u samom centru romana. Poput tarota koji nam otkriva magiju ,,sudbine” tako i Amina prolazi kroz različita životna iskustva u kojima se smjenjuju, predjeli, slike, fragmenti života. Neobičnost ovog djela dok ga čitate je skup priča koje su dio jednog velikog mozaika koga treba sklopiti. Čitaoc pred sobom ima viziju autorke koja svojiim umijećem pisanja vješto vas uvodi u zamršenum priču sa puno neočekivanih preokreta. Spoj kultura, filozofija, slikara haosa, poezija Nobakova, Barnsovog postmodernističkog pravca entomološke ekspedicije koje autorka vješto koristi u samom romanu čine pred nama veliku zagonetku i enigmu koju sam čitaoc treba da razotkrije.

Roman je podijeljen U XXI poglavlje. Anatomija likova koji sa post Balkanskih prostora, prolaze kroz različite lične transformacije, (frustracije) i paradigme Istoka i Zapada uz fiktivne (stvarne) likove koje autorka dešifruje u romanu. Razotkriva sam misticizam likova iz različitih sfera društva, politike, filma, umjetnosti. Pam i Amina prate svoj put od memljivih hotelskih soba u kojima poput pisca Roberta M. Pirsinga se bude u nekom novom trenutku, neznajući da li je to samo fikcija ili stvarnost. Da li su u mentalnoj ustanovi ili su i dalje u hotelu. Autorka pretače čak i svoja viđenja književnosti kroz njen alter ego đe se prepliću podijeljena razmišljanja ne samo o likovima u romanu već i o piscima kojima je ona na svojstven način nalazi pararlele i kritiku. Amina prolazi koroz stanje transa, i u momentu njene transformacije izazivaju kod čitaoca pitanje. Šta je sa Amininom magijom stvarnosti razmišljajući o interkulturalnsoti između Hrišćanske Biblije i Jevrejskog učenja. Da li Aminin pogled na svijet dok priprema doktorsku disertaciju izaziva u njoj svojevrsni ,,strah” od poezije. Možda je sama autorka željela da lične autobiografske crte unese u ovaj roman i tako mu da posebno lijepu notu.

Lena Ruth Stefanović traži mističnu paralelu između svojih likova sa likovima  i velikanima Svjetske književnosti a tu si i česti prelazi iz svjetova koji njoj pripadaju i koje autorka definiše. Provosveštenica koja se pojavljuje ne samo iz Tarota već kao iz romana Italo Kalvina ,,Zamak ukrštenih sudbina” a koju Lena Ruth Stefanović uz pomoć interneta i modernih tehnologija uvodi u roman kao dio vizaulizacije. Tarot prati priču romana dajući dozu vještog misticizma, kojima su ,,podlegli” i veliki pisci ove tematike. A tarote je ispunjen carevima, ludacima, đavolima i ludama. Pam teži da osvijesti svoj život iz prizme Jungovskog pogleda na svijet tražeći sihronicitet i nepromjenjljivost slike na Balkanu. Da li nam ,,tarot” otkriva životnu filozofiju ili je to samo imaginarna želja da se otkriju post-traumatična iskustva Balkanskih prostora kroz prizmu samog autora i kroz likove njenih junaka uz visoku dozu kritičkog mišljenja i književnih paralela. Ari Amina i Pam svako iz svog ugla doživljava svijet ali i priču u kojoj se našao. Često su njihova razmišljanja nespojiva sa međusobnim pogledima na svijet. No u tome i jeste suština romana da kroz njihov lični odnos i književno-kritički osvrt budu dio velikog mozaika i fragemenata života. Lucidnost, interkulturalizam, kritika, tarot, psihologija, teorija, kalvinovski pristup. Čine ovaj izuzetni roman draguljom na prilično šturoj crnogorskoj kulturnoj sceni. Imate mogućnost da sami birate ili sami kreirate tok romana, što takođe predstavlja futuristički pristup same autorke. Lena Ruth Stefanović je sa ovim svojim romanom na književnom nebu Crne Gore pokazuje da joj sa pravom pripada epitet prve dame (romana) koja ovako futurističkim pristupom gradi svoj jedinstven stil u književnosti.