Kultura

PJEŠČANI SAT: Portret Pera Počeka

Mar 11, 2023 2 Komentara

(15 riječi)

Slika života Pera počeka počela se iscrtavati 11. marta 1878. u cetinjskom selu Donji Kraj u kući osiromašenih trgovaca, bez naznaka da će se raskoš u njoj pojaviti u bilo kom obliku. Talenat Počeka demantovao je, međutim, vjerovatnoću, pa je dječak vrlo rano počeo crtati i to na jedinom materijalu koga je u Crnoj Gori bili dovoljno, crtao je na kamenu.

Knjaginjica Jelena bila je prva koja je zapazila njegov talenat.

"... u to doba vrati se iz Rusije sa školovanja mlada Knjaginjica Jelena ... oduševljena mojim talentom, daje mi sve potrbno za crtati i da bi joj podnio, tri puta neđeljno u Dvoru moje radove, za njene lične korekture i prva stručna objašnjenja, kojih bijah toliko potreban."

 Njena uloga mecene nastavila se i kasnije, kada je kao italijanska kraljica bila u prilici da pomaže veoma talentovanom učeniku u slikarskim školama Rima i Napulja. Kraljevska porodica bila je pokroviteljska kada je školovanje malodg Počeka bilo u pitanju, a učio je od prestižnih imena i likovnih pedagoga. Sam je zapisao da je bio spreman da na sebe digne ruku ukoliko ne bi prošao prijemni za školu Domenika Morelija.

Počekove početke karakteriše akademizam, koji vrlo brzo napušta samo da bi se izrazio impresionističkim manirom, a ekspresionizom dokazao kao majstor pejzaža. No, slikao je i portrete, mrtvu prirodu i velike kompozicije inspirisane istorijom.

“Poček je - zapisala je Anđe Kapičić  u Glasniku Muzeja Crne Gore - upornim i stalnim radom sticao impresivnu snagu izraza, izgrađujući svoj stil, posjedujući personalnu otmenost, prefinjen ukus i mjeru. Stvarao je sa lokoćom motive, vezane za prirodu i svakodnevni život, za crnogorsku istoriju, teme koje su, u stvari plod njegove duboko promišljene i jake ličnosti. I dok su mnogi umjetnici trijumfalno prihvatali modernizam, Poček slijedi svoje poetske ideale ostajući vjeran pedantnoj interpretaciji svakog poteza, finom gradacijom boja i upotrebom svjetlosti.”

Istoričari umjetnosti i biografi Pera Počeka kažu da je bio vezan za svoje radove, da se teško odvajao od njih, a on sam ih je o njima govorio kao o “originalima njegove duše.”

Prvu samostalnu izložbu organizovao je u rodnom gradu. Otvorio je lično knjaz Nikola, a 107 izloženih radova prikazani su Dvoru, ekselencijama i Cetinjanima. 

Poček je dobitnik londonskog Gran-prija, te 1907. i učesnik izložbi balkanskih zemalja u glavnim gradovima Italije i Ujedinjenog Kraljevstva.

Izlagao je sa  Meštrovićem, Predićem, Muratom...

Umro je u Rimu 2. februara 1963. godine

izvor: antena m