•   Četvrtak,Novembar 21.
  • Kontakt
Škrinja

Dr Goran Sekulović

VRIJEDNOST NACIONALNOG I SOCIJALNOG IDENTITETA CRNOGORSKOG ANTIFAŠIZMA (VI)

(15 riječi)

Samoupravljanje je i osnovna tema ovog teksta, koji ima ne samo istorijski već i aktuelni značaj. Zapravo, ovđe je istorijski aspekat razvoja i postojanja ideje samoupravljanja valorizovan u svjetlu njegovog (is)korišćenja i prevrednovanja  sa ciljem uviđanja njegovog ogromnog potencijala za sagledavanje ukupnih sadržaja i aktuelnosti pojma antifašizma kao sastavnog i nerazdvojivog dijela crnogorskog identiteta i njegovog nacionalnog i državnog habitusa.   Pokušaćemo, dakle, da u najvažnijim čvornim tačkama, ostvarimo jedan prilog za jedno moguće šire istraživanje i provje(t)ravanje ne samo oslonca ideje samoupravljanja u mnogim aspektima njegovog teorijskog, istorijskog, nacionalnlog i socijalnog uporišta, već i oslonca crnogorskog identiteta u domenu antifašizma i upravo njegove sadržinske autentične slobodoljubivo-moralno-etičkoojsko-humanističko-revolucionarne ose koja je nezamisliva bez njene korijenske baze u jugoslovenskom i crnogorskom narodno-oslobodilačko-nacionalno-socijalno-samoupravnom vidu čiji se korijeni i prvi sistematičniji i ozbiljniji, organizaciono i institucionalno čvršćiji i sadržinsko ispunjeniji vidovi afirmacije nalaze u oružanom dijelu ove revolucije, tj. u periodu 1941-45. godine, ali i ranije, počev od perioda postojanja Crne Gore kao nezavisne države, preko osobito značajne i neuralgične 1918.g., kada je Crna Gora izgubula svoju suverenu i međunarodno priznatu držravnost, ali i mnoge druge, zapravo redom idući sve ključne identitetske vrijednosti, a potom i, kako smo to već viđeli, preko čuvenog Belvederskog protesta iz 1936.g. udruženih crnogorskih rodoljubivih i patriotskih, i nacionalnih i socijalnih, snaga sa horizontom posvemašnjeg, odnosno ukupnog oslobođenja crnogorskog naroda, dakle, i od nacionalne i od socijalne okupacije i eksploatacije, negiranja osnovnih narodnih, nacionalnih i ljudskih atributa i vrijednosti.

S obzirom da je u teorijskom, istorijskom i etičkom smislu, uporište onog dijela borbe crnogorskog antifašizma iz revolucionarnog partizanskog perioda Drugog svjetskog rata, tj. jugoslovenske i crnogorske oružane revolucionarne borbe, svakako u izvornim djelima osnivača marksizma i u istorijskim događajima i pojavama koje su se zbile i odigrale upravo u vrijeme pojave prvih marksističkih djela i još za života osnivača marksizma i koje su bile i potvrda i neiscrpno vrelo njihove teorijske vrijednosti, odmah na početku ćemo se osvrnuti upravo na te istorijske fenomene i na te periode istorijskog razvoja univerzalnih vrijednosti revolucionarnih gibanja i oslobodilačke prakse svjetskog radničkog pokreta.

U ovom smislu neophodno je analizirati osim ključnih poruka osnivača marksizma i osnovne poruke Pariske komune, da bi se kasnije poslije takođe kraće obrade Oktobarske revolucije i jugoslovenske oružane revolucije 1941-45. g. i zvaničnog uvođenja samoupravljanja 1950. g., dobilo sadržinsko sintetičko značenje samopravljanja kao suštinskog oličenja i paradigme antifašističkog puta komunističko-socijalističke Jugoslavije i Crne Gore, paradigme koja in nuce izražava sve ono pozitivno nasljeđe antifašizma koje nam je ostalo do danas i za budućnostsamostalan istorijski put, nezavisnost, međunarodni državno-pravni subjektivitet, raavnopravnost i dijalog, afirmacija biletarnih i multilateralnih pozicija i prakse u međunarodnim državnim odnosima, na jednoj, i ravnopravnost i dijalog, afirmacija svih federativnih državnih i etničko-narodnosno-nacionalnih sukonstitutivnih činilaca i entiteta unutar nekadašnjeg jugoslovenskog državno-društvenog prostora, na drugoj strani, zatim afirmacija i očuvanje autohtonih i autentičnih svih istorijskih i identitetskih samobitnosti i osobina svih nacija i u tome pogledu afirmacija i očuvanje istorijskog identitetskog nasljeđa i baštine svakog posebnog od svih tih nacija, što je za Crnu Goru i crnogorski narod-naciju kao matični i većinski državotvorni narod od izuzetnog značaja budući da smo se kao cjelina i nacionalne i državne destinacije upravo sa svojim prepoznatljivim i istorijski dokazanim, prije svega, borbeno-pravdoljubivo-humanističko-oslobodilačko-moralno-etičkim identitetom i uključili u magistralne evropske i svjetske tokove i time dali izuzetan doprinos kao nezavistan nadasve nacionalni subjetivitet riznici međunarodnog i svjetskog antifašizma, a to znači prirodno i logično i ukupnom jugoslovenskom antifašističkom pokretu. Sve ove crnogorske antifašističke vrijednosti nemaju samo značaj za našu kulturu sjećanja već i veoma aktuelne konsekvence i vrijednosti od izuzetnog značaja i za sadašnju i svaku buduću konstelaciju crnogorskog državnog i društvenog, političkog i demokratskog habitusa i razvoja njenog pluralnog i civilizacijskog, osobenog nacionalnog i multinacionalnog, ali i univerzalnog i kosmopolitskog bića, po čemu se i danas i ubuduće Crna Gora mora i treba  neizostavno da se predstavlja i reprezentuje savremenom svijetu.

Slijedeći ovakav cilj, ova rasprava će imati tri tematske cjeline: u prvoj će se analizirati odnos izvornog marksizma i Pariske komune sa samoupravljanjem; u drugoj tematskoj cjelini će se obrađivati odnos lenjinizma, Lenjinove misli i Lenjinovog djela, kao i Oktobarske revolucije, i samoupravljanja; treća cjelina će imati za zadatak da analizira i obradi odnos NOR-a i oružane revolucije naroda i narodnosti Jugoslavije od 1941-45. g. i zvaničnog uvođenja samoupravljanja 1950. g.

 

I. Odnos izvornog marksizma i Pariske komune sa samoupravljanjem

 

Klasici marksizma nisu napisali neko posebno djelo o samoupravljanju, ali se iz cjelokupnosti njihovih djela, misli i akcija, koje su pokretali za svoga života, može posredno, implicitno, a negdje, čak u izvjesnom smislu, i direktno, eksplicitno, izvući zaista bogati sadržajem i porukama, neki stavovi o samoupravljanju, koji su u isti mah veoma značajni, naravno, i za sam marksizam u cjelini, odnosno za detektovanje izvornog njegovog smisla i očuvanja svježine i aktuelnosti njegove misli i njegovih ideja, bez obzira na sve što se u međuvremenu desilo sa ovom mišlju i nadasve sa onim državama i onim društvima koja su se više decenija pozivali u svom političkom sistemu na marksizam kao osnovu njihovog funkcionisanja i postojanja. Kao i u svim drugim aspektima Marksovog djela prije svega – koje na pravilan način shvaćeno oprdjeljuje isto takav, dakle pravilan, način shvatanja i viđenja suštinskih tokova marksizma u cjelini, pa i onog savremenog, današnjeg, bez obzira što se pod njim može i treba danas podrazumijevati – i ideju samoupravljanja potrebno je sagledavati ne prvenstveno i zapravo nikako ne jedino iz istrgnutih misli, fragmenata i odjeljaka Marksove teorije, već iz cjeline njegovog emancipacijskog, univerzalnog i revolucionarnog djela, koje s onu stranu otuđenja svijeta kao takvog, traži realnu utopijsku, konkretnoutopijsku, dakle, šansu i mogućnost, uzor i standard, njegovog preobraćenja u doista ljudski i humanistički svijet, primjeren za doista očovječeni i empatični, solidarni, dostojanstveni, jednakopravni, totalno realizujući sadržaj jednog, svakog, svačijeg, ljudskog života, kako ponaosob i pojedinačno gledano, tako i u cjelini kolektivnog bića čovječanstva.

Samoupravljanje kao izdanak i kontekst društvene i političke ideje koja pledira za samostalan i nezavistan, autentičan i istorijski primjeren i potvrđen put postojanja i razvoja jedne države i jedne zemlje, jednog naroda i jedne nacije, ima – jer mora i treba imati u ontološkom smislu i vidu – osnovu u univerzalnoj ideji slobode kao onoj jedino apsolutno saobraznoj i adekvatnoj ideji koja odgovara suštinskom biću čovjeka kao čovjeka. Na ovaj način generalno shvaćen pojam samoupravljanja, dobija potpunu potvrdu i racionalno obrazloženje kada se pogleda odnos samoupravljanja u prvim revolucionarnim pokušajima ostvarenja projekta oslobođenja radničke klase i mjesto ideje  samoupravljanja u učenju Karla Marksa prije svega. Naime, ideja  samoupravljanja se nalazi u srži Marksove koncepcije slobode i direktno se može kao njena dosljedna i logična konsekvenca naći upravo u njoj. Ideja samoupravljnja – koja će se pokazati, kako ćemo viđeti kasnije, kao neodvojivi i već pretpostavljeni dio ne samo jugoslovenske i crnogorske ideje antifašizma, već i njihovog ukupnog konkretnoutopijskog, revolucionarnog projekta o oslobođenju proletarijata i cijelog čovječanstva, kao i naravno oružanog dijela revolucije od 1941-45.g., dakle, i teorijskog i istorijskog, i nacionalnog i socijalnog, nasljeđa koncepta socijalističkog samoupravljanja, te kao takva je i supripadna samom biću crnogorskog identiteta – zasniva se na teorijskom konceptu Karla Marksa da sam čovjek predstavlja "cjelokupnost društvenih odnosa“.

Ovom mišlju Marks je situirao ideju samoupravljanja u svojoj filozofiji slobode, uspjevši da transcenduje i prekorači tradicionalan odnos determinizam-indeterminizam, te da shvati osobenu ljudsku bit  kao tvorca i subjekta svog vlastitog življenja i kao takvog i jedinog subjekta izgradnje svijeta u cjelini i dakako svijeta po mjeri čovječnosti, dakle, i doista ljudskog i humanog svijeta. Tu je dat osnov za onemogućavanje i odstranjenje svih mogućih posredujućih i otuđujućih, izvanjskih, spoljašnjih i ljudskoj biti neprimjerenih i nepotrebnih, balasta istorije koji se oblikuju i grade u likovima nadređenosti i gospodarenja nad ljudima i čovjekom kao čovjekom, a koji se ‘’legitimišu’’ kao titani kojima čovjek zapravo posuđuje svoje vlastite snage, titani u liku svemoćnih političkih i religijskih institucija, države, crkve, (pre)represivnih aparata, vojske, policije, te mnogih drugih otuđujućih i postvarenih institucija i organizacija koje su ‘’nadomjestili’’ izvornu i nepatvorenu ljudsku i čovječnu moć čovjeka samog, svakog ljudskog bića i pojedinca kao takvog. Ali, čak i sam pojam komunizma Marks stavlja u otuđujući, otuđeni, postvareni, suštinski I sadašnji, aktuelni, budućnosni obzor i horizont vremena , dakle, u povijesno shvaćenom odnosu i stvaralačkom protoku vremena, jer komunizam kao početni stupanj ukidanja privatnog vlasništva samo je jedan posredujući, pa samim tim i otuđujući stepen j mehanizam na putu konačnog oslobođenja proletarijata, čovjeka i čovječanstva, koji nikako nije cilj, već samo sredstvo da se ide dalje na putu samoostvarenje bitnih autentičnih ljudskih stvaralačkih snaga čovjeka. A sve dok je čovjek u bilo kojoj ličnoj, intimnoj, ili pak društvnoj, javnoj, funkciji i akciji, životnoj pojavi ili relaciji – sredstvo, a ne cilj, svrha i vrijednost po sebi, on će i dalje biti u otuđenom i postvarenom vidu svoje egzistencije i samim tim nedovoljnost njegova biće na djelu, te i potreba, zahtjev i akcija radi i toga i svakog drugog i sličnog nadrastanja i prevazilaženja sve do ‘’konačne pobjede’’, a to je ispunjenje iskonskog, izvornog i vječnog sna ljudskog da bude ne gospodar već saučesnik u veličanstvenoj slobodnoj i autentičnoj igri bivstvovanja čovjeka i čitavog svijeta i čovječanstva u svakodnevnom životu.

U ovom smislu, i Marksova filozofija i crnogorska filozofija, kako ona tradicionalna tako i savremena, daju kompatibilni kvalitet univerzalno shvaćenih pojmova slobode i ljudskosti, etičnosti i moralnosti, koji su iskonski i ontološki supripadni svakom istinski autentičnom narodu i naciji, pojedincu i kolektivu u ljudskom rodu. Jer, i Marksovo izvorno shvatanje slobode iz kojega se direktno može i mora izvući i emancipatorski pojam samoupravljanja, je dio ukupnog shvatanja slobode u crnogorskom pojmu i korpusu identiteta. Ovo otud što jedan, Marksov pojam slobode, i drugi, tradicionalno-savremeno-identitetski crnogorski pojam slobode, sadrže univerzalne kosmopolitske, humanističke, opšteljudske, i empatijske, solidarne kategorije, korijene i vrijednosti koje mogu da baštine svi narodi i čovječanstvo u cjelini.  Ovi pojmovi i ovaj pojam u cjelini, jer su oba apsolutno kompatibilni po svom vrijednosnom, istorijskom i budućnosnom značenju i projektu, uvijek su sadržavali i sadrže dakako i ‘’program vladavine društva i čovjeka nad svojom istorijskom situacijom’’.[1] U ovom smislu ovakakv prilaz pomenutom fenomenu i ovom društvenom pitanju ima izvanredno aktuelan i budućnosni demokratski, emancipacijski i civilizacijski, interkulturalni i građanski potencijal i produktivitet za očuvanje, razvoj i unaprijeđenje demokratije i sloboda crnogorskog društva, Crne Gore kao nezavisne države i crnogorskog naroda i svih drugih naroda naše zemlje u budućnosti.

 



[1] Vujadin Jokić: ''Tri ključne teme Marksove filozofije'' (dijalektika, povijesnost i humanizam) – ''Sloboda'' u odjeljku ''Humanizam'', u knjizi: ''Marksovo viđenje umjetnosti'' (''Marks i na njegovom tragu''), Centar za marksističko obrazovanje ''Nikola Kovačević'', Nikšić, 1983.g., str. 41

 



7 Komentara

uaXopmf Postavljeno 07-08-2023 13:02:28

buy propecia in netherlands When using skincare products, always wash your face first

Odgovori ⇾

nqWwFy Postavljeno 11-07-2023 15:37:30

Girls moving in a sexual trashy manner including Rihanna herself propecia for sale in usa Some scenarios where this may happen include

Odgovori ⇾

Fruinly Postavljeno 20-05-2023 03:01:49

tadalafil cialis Therefore, it is essential to figure out the functions of autophagy in immune cell development, differentiation, and activation, so as to manipulate the function of immune cells by orchestrating autophagy to provide a critical theoretical basis for autophagy related immune disease therapy

Odgovori ⇾

Exavews Postavljeno 08-02-2023 05:47:14

It can also be said that the outer hall is a sieve of the inner hall, screening out those hard working and talented disciples and sending them into the inner hall generic name for cialis one single copy of HER2 gene

Odgovori ⇾

SexyPG168 Postavljeno 20-01-2023 18:45:53

SexyPG168 ออโต้ สล็อต

Odgovori ⇾

sexypg1688 Postavljeno 19-01-2023 16:42:51

SexyPG1688 lynbet สล็อต

Odgovori ⇾

Fake Dunks Postavljeno 12-01-2023 08:23:03

As a result, you get to choose if your pair will wear premium leather or velvety suede. The colours can vary from dark to light. Just pick whatever you think fits with your fashion and strike ahead. Fake Dunk Low

Odgovori ⇾

Ostavite komentar

• Redakcija zadržava puno pravo izbora komentara koji će biti objavljeni. • Komentari koji sadrže psovke, uvrede, prijetnje i govor mržnje na nacionalnoj, vjerskoj, rasnoj osnovi, kao i netolerancija svake vrste neće biti objavljeni. • Prilikom pisanje komentara vodite računa o pravopisnim i gramatičkim pravilima. • Nije dozvoljeno pisanje komentara isključivo velikim slovima niti promovisanje drugih sajtova putem linkova. • Komentari u kojima nam skrećete na slovne, tehničke i druge propuste u tekstovima, neće biti objavljeni, ali ih možete uputiti redakciji na kontakt stranici portala. • Komentare i sugestije u vezi sa uređivačkom politikom ne objavljujemo, kao i komentare koji sadrže optužbe protiv drugih osoba. • Objavljeni komentari predstavljaju privatno mišljenje autora komentara, i nisu stavovi redakcije portala. • Nijesu dozvoljeni komentari koji vrijedjaju dostojanstvo Crne Gore,nacionalnu ,rodnu i vjersku ravnopravnost ili podstice mrznja prema LGBT poulaciji.