Kultura

Otvorena fotografska postavka srajevskog i crnogorskog fotografa Andreja Đerkovića u Milanu

Dec 18, 2022 9 Komentara

(15 riječi)

Povodom 30-te godišnjice opsade Sarajeva (1992-2022), u galerijskom prostoru instituta Casa della Memoria u Milanu, na poziv Marije Fratelli, direktorice Instituta i pod komisarijatom renomirane talijanske istoričarke umjetnosti Martine Corgnati, 5. decembra je postavljena fotografska postavka “Twice: a 30 anni dall'assedio di Sarajevo (Dva puta: 30 godina od opsade Sarajeva)“ sarajevskog i crnogorskog fotografa Andreja Đerkovića.

Postavka je dio kulturološkog programa CANTIEREMEMORIA, koji već sedmu godinu po ideji uprave Casa della Memoria, organizira Sekretarijata za kulturu grada Milana. Izložbu prate dokumentacija iz istorijske arhive uglednog milanskog dnevnika ,,Corriere della Sera“ iz vremena opsade Sarajeva.

Casa della Memoria je muzejska institucija posvećena vrijednostima slobode i demokratije na kojima se temelji građanski život, te je spomenik odavanja počasti onima koji su se borili protiv nacifašizma, žrtvama terorizma i pokolja u drugoj polovici 1900-ih. U Institutu djeluje pet udruženja koje čuvaju, promovišu i šire sjećanje i proučavanje događaja koji su doveli do uspostavljanja demokratije i njene obrane.

Ova Đerkovićeva simbolična postava je fotografska studija urađena 2002.godine, koja je imala za cilj uspostaviti paralelu između tragičnih događaja u Njujorku i perioda opsade Sarajeva 1992-1996 i sastoji se od fotografskih triptik portreta jedanaest parova blizanaca, građana Sarajeva, koji su živjeli pod opsadom i preživjeli njen pakao. Dva para nisu preživjela cijela, pa iz toga proizilazi i izvorni naziv izložbe “9/11”, koji također aludira na datum napada na tornjeve WTC-a u Njujorku.

Fotografisani imaju maske na licu iz tri razloga: prvi je omaž građanima Njujorka, koji su nosili iste maske tog i više dana poslije napada, drugi razlog je što neki od blizanaca danas uopće ne liče, pa tako sa maskama, tu istovjetnost nalazimo u očima i naravno, zadnji razlog je u vidu protekcije, da se ostane čist, nevin, nakon svog to užasa, kako našeg, tako i njihovog.

Ovaj zadnji razlog, danas zbog aktualnosti pandemije virusa COVID-19, ukazuje na špurijus autora i njegovo oštroumno čitanje suvremenog društva koje nas okružuje. Zaštitna maska koju je autor stavio na lica portretisanih te davne 2002.godine, danas u toku globalne pandemije daje ovom radu dvostruki istorijski pečat, koji istovremeno povlači mnogobrojna pitanja o našem vlastitom rasuđivanju i opstojnosti na relaciji jedinka/kolektivitet.

Fotografije su napravljene na lokacijama koje imaju duboko značenje kroz tri autorova sarajevska života, prije, tokom i poslije opsade Sarajeva. Izložba je premijerno postavljena 11.septembra 2002.godine, na prvu godišnjicu napada na tornjeve WTC-a i na desetogodišnjicu opsade Sarajeva na Akademiji likovnih umjetnosti u Sarajevu, te je poslije bila postavljena u MMSU Muzeju Moderne i Suvremene umjetnosti u Rijeci, Tuluzu, Grenoblu, Bihaću, Belfastu, Ženevi i u Vijeću Europe u Strasburu. U aprilu 2014.godine izložba je postavljena u Narodnom muzeju Crne Gore na Cetinju, na poziv kustosice Mirjane Dabović, te je ove godine, bila postavljena u sklopu kolektivne izložbe ”20 godina Galerije Atelje DADO” na Cetinju.

Andrej Đerković rođen je 1971.godine u Sarajevu, gdje je završio Školu Primijenjenih umjetnosti. Odrastao je u Boki Kotorskoj, u kojoj je služio i mornaričku službu. Već dvadeset godina, član je Udruženja Likovnih umjetnika primjenjene umjetnosti Bosne i Hercegovine (ULUPUBIH). Član Međunarodne Federacije Fotografske umjetnosti (FIAP). Član Federazione Italiana Associazioni Fotografiche (FIAF). Član Švicarske Asocijacije Fotografske umjetnosti (PHOTO SUISSE). Član Belfast Exposed Photography Community Group.

Samostalno izlagao u Ukrajini, Argentini, Državi Palestini, Sjevernoj Irskoj, Danskoj, Crnoj Gori, Kanadi, Švicarskoj, Italiji, Španjolskoj, Nizozemskoj, Srbiji, Francuskoj, Hrvatskoj, Engleskoj, Makedoniji, Turskoj, San Marinu, Sloveniji, Njemačkoj, Bosni i Hercegovini, Grčkoj, Urugvaju, Australiji, Belgiji, Alžiru, Gruziji, Kneževini Lihtenštajn, Portugalu, Libanonu, Albaniji, Švedskoj, Vatikanu, Meksiku, Brazilu i na Novom Zelandu i Kubi.

Uz umjetnike kao što su Pistoletto, Kounellis, Abramović, Kapoor, Viola, Kosuth, Dimitrijević, IRWIN, jedan je od osnivača Kolekcije ARS AEVI Muzeja Suvremene umjetnosti Sarajevo. Radovi mu se nalaze u kolekcijama Fototeca de Cuba La Habana, MACBA Barcelona, Narodni Muzej Crne Gore Cetinje, Museum für Kunst und Gewerbe Hamburg, Nacionalni Muzej Gruzije Tbilisi, Umjetnička Galerija Bosne i Hercegovine, Museo sperimentale di arte contemporanea MUSPAC Aquila, Muzej Nevinosti Istanbul, Council of Europe Strasbourg, Old Arts Museum Belfast, Jewish Historical Museum Amsterdam, Olimpijski muzej Sarajevo, Museo de la Solidaridad Salvador Allende (MSSA) Santiago de Chile, SCCA Centar za Suvremenu umjetnost Sarajevo, Muzej nevinosti Istanbul, Centre de la Photographie Genève, Historijski Muzej Bosne i Hercegovine, Musée Olympique Lausanne, Photon Centar za Suvremenu fotografiju Ljubljana, Muzej Jugoslavije Beograd i drugi.

Uradio je fotografske portete Marina Abramović, David LaChapelle, Braco Dimitrijević, Jeff Koons, Alfonso Cuarón, Michelangelo Pistoletto, Emmanuelle Beart, David Byrne, Jean-Luc Godard, Isabelle Huppert, Bono Vox, Michel Hazanavicius, Sinéad O'Connor, Catherine Deneuve, Jean-Hugues Anglade, Richard Galliano, Enki Bilal, Sebastião Salgado, Michael Lonsdale, Yann Arthus-Bertrand, agnès b., Vincent Perez, Christine and the Queens, Joël Dicker, Costa-Gavras i drugi.

U povodu 100 godina Švicarske Asocijacije Fotografske umjetnosti uvršten je u monografiju „PHOTO SUISSE 1906-2006“. Uvršten je u “Leksikon Sarajeva”. Sarađivao sa Benetton, agnès b. i Swatch. Živi u Ženevi.  N.K.